Kişisel deneyim fetiş haline getirilmemeli. Yazar olmak is teyen insanlara kimi zaman kendi deneyimlerinden fayda lanmaları tavsiye edilir. Peki bunun aksi mümkün mü? İn sanlar yalnızca farkında oldukları şeyleri yazabilirler ve far kındalık insan deneyiminin önemli bir parçasıdır. Sophok les Kral Oidipus'u kendi deneyimlerinden yola
Sayfa 148 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Fanteziler de, Freud'un dediği gibi, "tatmin etmeyen gerçekli ğin düzeltilmeleridir'' . Gerçek dünyada hakların ve fayda ların dağılışının geride arzulanacak şeyler bıraktığını biliyo ruz. En beğenilen kadınlar saçma sapan adamlarla evlenir, sahtekar bankacılar hapishaneye adım atmaz, faşist insan ların küçük
Sayfa 115 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
İncil'in ilk kısmı olan Yaratılış'taki anlatıcı "Başlangıçta" ifadesini kullanıyor, çünkü "bir varmış bir yokmuş" gibi bu da bir hikayeye başlamanın geleneksel yollarından biri. Ka baca bir ayrımla, "bir varmış bir yokmuş" masal başlangıcıy ken, "başlangıçta" dünyanın kökenine dair mitlerin başında kullanılıyor. Dünya kültürlerinde buna benzer çok sayıda mit var; İncil'in ilk kısmı da bunların arasında. Pek çok ede bi eser geçmişte geçer, ama Yaratılış Kitabı'ndan daha eskiye gideni bulmak zor. Daha geriye giderseniz uçurumdan boş luğa düşersiniz. "Bir varmış bir yokmuş" da hikayeyi şimdi ki zamandan alabildiğine uzaklaştırıp, artık insanlık tarihi ne ait değilmiş gibi duran sisli bir mitolojik diyara iter. Hika yeyi belli bir zaman ve mekanda kurmaktan kasıtlı bir şekil de kaçınır ve böylelikle ona bir zaman aşırılık ve evrensel-
lik havası katar. Örneğin Kırmızı Başlıklı Kız'ın Berkeley'de yüksek lisans yaptığını ya da Kurt'un bir dönem Bangkok'ta bir cezaevinde yattığını bilsek o masaldan daha az zevk ala biliriz. "Bir varmış bir yokmuş" girişi, okurun "Gerçekten olmuş mu bu? Nerede olmuş? Mısır gevreği icat edildikten önce mi, sonra mı?" gibi sorular sormaması gerektiğine işa ret eder
Sayfa 28 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Edebiyat-Şiir-Dil ve Anlam
Edebiyat dilin yalnızca pratik kullanımıyla değil, hissedilen deneyimiyle de ilgilidir.
Dikkatimizi, dilin kanıksadığımız için farkına varamadığımız zenginliklerine çeker. Şiir yalnızca deneyimin anlamıyla değil, anlamın deneyimiyle de ilgilenir.
Sayfa 207 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Bir eserin "edebi" olduğunu söylerken kastettiğimiz şeyler den biri de, eserin belirli bir bağlama bağlı olmamasıdır. Bü tün edebi eserlerin belli şartlardan doğdukları doğru. Jane Austen'ın romanları 18. yüzyıl ve 19. yüzyıl başlarında lngil tere'deki toprak sahibi soyluların dünyasından gelirken Ka yıp Cennet'in perde arkasında İngiliz iç Savaşı ve bu savaşın sonuçları vardır. Ancak eserler bu tip bağlamlardan doğsa lar da anlamları bunlarla sınırlı değildir. Bir şiirle bir masa lambasının montaj kılavuzu arasındaki farkı düşünün. Kıla vuz yalnızca belirli, pratik bir durumda bir anlam ifade eder. İnsanın doğuşundaki gizem ya da insan olmanın kırılganlı ğı üzerine kafa yoracaksak, ilham perilerini çağırmak için masa lambası kılavuzuna başvurmamız epey düşük bir ihti mal. Şiirler ise, aksine, ilk baştaki bağlamlarının dışında da anlamlı olabilir ve bir yerden bir yere, bir zamandan ötekine geçerken anlam değiştirebilir. Bir bebek gibi, şiirler de dün yaya gelir gelmez yazarlarından ayrılır; bütün edebi eserler doğdukları anda öksüz kalır. Biz büyüdükçe ebeveynlerimi zin hayatımızı yönetmeye devam edememesi gibi, şair de şi-
irinin hangi durumlarda okunacağını ya da ondan ne anlam çıkaracağımızı belirleyemez
Sayfa 129 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Zincirlerinden kurtulmuş bir zihne sahip olmakla, insa nın kendi egosunun içinde başkalarından kopması arasın da ince bir çizgi var. Kişinin kendi duvarları arasında faz la uzun süre kalması bir çeşit delilikle sonuçlanır.
Sayfa 60 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Edebi kişiliklerin gelecekleri yoktur, ya da müebbet yemiş bir seri katilin ne kadar gelece
ği olabilirse onların da o kadar vardır. Shakespeare bu nok tayı daha önce de başka bir kısmına odaklandığımız Fırtı na'nın sonlarına doğru güzel bir pasajla açıklar:
Keyfini bozma bayım; Şenliklerimiz burada bitti. Gördüğün oyunculara gelince,
Sana dediğim gibi, onlar birer ruhtu ve
Hepsi eriyip havaya kanştı, o incecik havaya. Işte tıpkı bu hayallerin elle tutulmaz dokusu gibi, Tepesi bulut kaplı burçlar, görkemli saraylar, Ulu mabetler, hatta şu yüce yerküre
Ve üstünde var olan ne varsa, bir gün eriyecek; Biraz önce uçup giden şu hayali gösteri gibi, Dumanı bile kalmayacak ardında.
Rüya dediğin şey de bizlerden olur işte
Ve minicik ömrümüzü yine bir uyku noktalar... *
Sayfa 57 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
İnsanlar kendi bayağı arzu larını şeylerin olağan düzeninin bir parçası olarak rasyona lize edebilirlerse, bu arzulan karşısında kendilerini daha iyi hissederler. Onların bu aldatmacalarını izlemekten alınan bir keyif de var. Austen'ın aşina olduğumuz soyut, güzelce ölçülü ve bir nebze de kuru tarzını taşıyan cümlenin dili bu ironiyle biraz canlanır
Sayfa 32 - İletişim YayınlarıKitabı okudu
Durdurulamayan İnsanlık: Dünyanın Hâkimiyetini Nasıl Ele GeçirdikYuval Noah Harari · Kolektif Kitap · 2022811 okunma
Tarih rastlantısaldır. Doymak bilmez hırslarla güdülür, ahlaki bir planın parçası falan değildir. Erdem, parası erdemli olmaya yetenler içindir. Romanların söylediği şeyler, gösterdikleri şeylerle örtüşmez.
Sayfa 112 - İletişimKitabı okudu
Eğer insanlar hoşa gidecek bir şekilde öngörülemez olsalardı, sosyologlar işsiz kalırdı.
"...okur daima yazarın kafasında kurduğunu düşündüğü şeye boyun eğmek zorunda değildir. "
Sayfa 53 - İletişim, 2019, 4.baskı, İstanbulKitabı okudu