Sofokles ve Tiyatro
Sofokles (MÖ 496-406) Atina'nın üç büyük oyun yazarından biriydi. Varlıklı bir zırh üreticisinin oğluydu, sosyal hayatta aktifti ve en az iki kere silahlı kuvvetlerden sorumlu yönetici olarak görev yaptı. Şehrin yıllık Dionysia drama festivaline katıldı ve otuz tanenin yirmi dördünü kazandı. Sofokles 123 oyun yazdı ancak günümüze yedi trajedisi ile bir satiri ulaştı; bunlara Antigone, Odipus ve Oidipus Kolonos'ta da dâhildir.
"Tragedyanın Babası" olarak bilinen Eshilos (MÖ 525-456), Sofokles'in biraz daha yaşlı bir çağdaşıdır. Oidipus ve Oresteia üçlemelerini yazdı ve sonraki trajedi yazarlarına yol çizdi. Euripides (MÖ 484-406) üçünün arasında en genç olanıydı ve görünüşe göre de Büyük Dionysia festivalinde en az başarılı olandı. Bununla birlikte oyunları Sofokles ve Eshilos'tan daha gerçekçi ve uygulanmaya daha müsaitti, keza antik dünyada daha sık canlandırıldı. Bu nedenle Medea ve Elektra dâhil olmak üzere on sekiz eseri günümüze kaldı.
Sayfa 172 - Kronik KitapKitabı okudu
Sonra herkes tarafından kullanılabilecek kalıplaşmış bir cümleyle devam edersiniz. örneğin 'yazarın ana baba sevgisi ile çizmiş olduğu portre ile modern Freud teorisi arasında nasıl bir benzerlik vardır?' gibi bir cümle yazabilirsiniz. Charistine'i Elektra, babasını ise günahkar odipüs ile özdeşleştirirsiniz
Sayfa 97
Doğru söz iki insan arasında tartışma söz konusu olmaz.
Elektra, Sophokles
"Ayrıca bil ki, bütün insanlar arasında en çok senden nefret ettim, en çok seni sevdim aynı gün içinde!"
Sayfa 7 - Doğan Kitap
"...bil ki asil insanlar için alçakça yaşamak ayıptır."
İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
"Zira çirkin örneklerden çirkin şeyler öğrenilir."
İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
"Çünkü birine karşılık başka birini öldürmeye hakkın varsa, adalet yerine gelsin diye en başta senin ölmen lazım."
İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
"+İstediğim sana güç önünde boyun eğmeyi öğretmek.
-O dalkavukluğu sen yap, benim mizacıma uymaz."
İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
"Elbette ki adalet benim öğütlerimde değil, senin düşündüklerindedir."
İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
"...kötülüğün içinde bizi kötülüğe zorlayan güç çok büyüktür."
İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
"Katlin korkunç tohumlarını korkunç şekilde eken
ister bir tanrı olsun, isterse fani;
ihanetti teşvik eden, aşkı öldüren."
İş Bankası Kültür YayınlarıKitabı okudu
Freud'a göre hastaların anlattığı uydurma cinsel travma ve sapıklıklara ilişkin hikayeler, neyin yaşandığını değil, insanların nelerin yaşanmasını -gizlice- istediklerini gösteren bir koddu ve bu şekilde insanların henüz çocukluklarının erken safhalarındayken cinsel farkındalık sahibi oldukları ortaya çıkıyordu. Bu dönemde erkek çocuk kendini annesine yakın hissediyor ve babasını rakip olarak görüyordu (Oidipus kompleksi), tam tersi de kız çocuk için geçerliydi (Elektra kompleksi). Freud bu güçlü dürtünün kişinin hayatı boyunca sürdüğünü ve karakterinin belirlenmesinde rol oynadığını söylüyordu.
Sayfa 1029 - Yapı Kredi Yayınları.
Bu pasajda sinek metaforu pişmanlık ve suçlama için
ORESTES.— Elektra, şu kapının ardında, dünya var. Dünya ve sabah. Dışarıda, yollar üzerine gün doğuyor. Az sonra çıkacağız, güneşli yollarda gideceğiz, gecenin bu kızları da güçlerini yitirecekler:
gün ışınları kılıçlar gibi delecek onları.
ELEKTRA - Güneş...
BİRİNCİ ERINNYE.— Güneşi bir daha hiçbir zaman göremeyeceksin, Elektra. Bir çekirge bulutu gibi yığılacağız güneşle senin arana, her yerde karanlığı başında taşıyacaksın.
ELEKTRA.— Bırakın beni. Kesin artık bu işkenceyi.
ORESTES.— Güçlerini senin zayıflığından alıy- rlar. Bak: bana bir şey söylemeyi göze alamıyorlar. Dinle beni: adsız bir dehşet kondu senin üzerine, bizi, ayırıyor. Oysa benim yaşadıklarım dışında hiçbir şey yaşamadın. Annemin iniltilerini, her an kulaklarımda duymuyor muyum sanıyorsun? Gözlerim o tebeşir gibi uçsuz bucaksız gözlerini —dalgalı okyanusları andıran gözlerini— her an görmeyecek mi sanıyorsun? Seni yiyip bitiren bunalım, benim de içimi kemirmeyecek mi? Ama ne çıkar: özgürüm ben. Bunalımın, anıların ötesindeyim. Özgürüm. Kendi kendimle uyum durumundayım. Kendinden nefret
etmemelisin, Elektra. Ver elini bana: seni bırakmayacağım.
Sayfa 68
Zengin ile fakir hiç kardeş olur mu bayım?
ORESTES.— Elektra, ben Orestes’im... kardeşinim senin. Ben de
bir Atreus’um, senin yerin benim yanım.
ELEKTRA.— Hayır. Kardeşim değilsin, tanımıyorum seni. Orestes öldü; kendisi için çok daha iyi böylesi; bundan böyle babamın ve ablamın ruhu gibi onun ruhunu da kutsayacağım. Ama sen, Atreus adına sahip çıkan adam, sen kimsin de bizlerden olduğunu söylüyorsun? Bir cinayetin gölgesinde mi geçirdin ömrünü? Tatlı yüzlü, sakin bir çocuktun herhalde, seni evlat eden adamın koltuklarını kabartırdın, gözleri güvenle parlayan, tertemiz bir çocuktun. İnsanlara güveniyordun, çünkü hep gülümsüyorlardı sana; masalara, yataklara, merdiven basamaklarını güveniyordun,.çünkü sadık uşaklarıydılar insanın; yaşama güveniyordun, çünkü zengindin, çok çok oyuncağın vardı; bazı bazı, dünyanın hiç de kötü olmadığını düşünüyordun herhalde, ılık bir banyoya girer gibi kendini yaşamaya bırakmanın bir zevk olduğunu düşünüyordun. Ben, altı yaşımda, hizmetçiydim, her şeyden sakınıyordum. (Bir an durur.) Git buradan, temiz ruhlu adam.
Temiz ruhları ne yapayım ben: ben bir suç ortağı istiyordum.
Sayfa 44