Iktidar önceleri merkez çeper ikileminin savasimiyla olurdu
Buradan yola çıkan lbn Haldun, hem çeper bölgelerin hem de iktidar alanının dışına itilmiş grup ve kategoriler ya da verili bir tahakküm sisteminin içine sızarak askeri ya da
siyasal erk formuna bürünme yetisine sahip radikal muhalif aktörler olarak düşünülebilecek bir terim olan marjların da sosyolojisini yapmayı mümkün kılar. Bu marjların analizi,
onları merkezin-zıddı olarak ele alan ikili bir modelden yola çıkılarak yapılamaz; tam tersine, lbn Haldun bunların aynı anda hem uzlaştırıcı hem de istikrarsızlaştırıcı bir iktidarın,
yani bizzat merkezin eylemleri sonucu oluştuğunu ve harekete geçirildiğini ortaya koyar. Buna karşılık, söz konusu marjlar, iktidarın içerme ve dışlama diyalektiğinin bir parçasıdır ve bu diyalektiğin gelişimini de bunlar belirler. Sayısız iktidar, bu marjları tümüyle ortadan kaldırmaya ya da kimi zaman bazılarını kendi düzeninin devamını sağlamak içinkullanmaya çalışırken yok olup gitmiştir. Söz konusu marjlar da, kendi içlerinde tutarlılığı sağlamaları, bir öğretiye ve direniş araçlarına sahip olmaları kaydıyla, sıra kendilerine
geldiğinde bizzat merkezin nasıl tanımlanacağı konusunda söz sahibi olabilir ve hatta siyasal ve toplumsal bir kriz anında iktidarı ele geçirebilirler.
Sayfa 25Kitabı okuyor
Şeylerin arka planı
Nihayetinde her toplumsal olgunun ardında tarih, gelenek, dil ve adetler vardır. [ ... ] Sosyolog, her toplumsal olgunun geçmişle yüklü olduğunu akıldan çıkarmamalıdır: Bu olgu, örneğin bir icat gibi, yeni ve devrimci bir görünümle karşısına çıksa bile ... O, çok uzak bir zaman diliminde varolmuş koşulların, tarihte ve coğrafyada gerçekleşebilecek en karmaşık bağıntıların bir meyvesidir. En üst soyutlama
düzeyinde dahi, ne kendi yerel dokusundan ne de onu çevreleyen tarihsel kılıftan asla tümüyle koparılmamalıdır.
- MARCEL MAUSS
Sayfa 23Kitabı okuyor
Halit Ayarcı başını salladı:
- Nasıl oldu da bunu görmediler...
- Görmezler. Daha doğrusu dikkat etmezler. Saat de insan vücudu gibidir. Çok defa alışılmış hastalıklar aranır. Yalnız bir fark vardır. Doktorlar tedavi ettikleri insanların bünyesini bazen bozarlar amma, herhangi bir uzviyeti değiştiremezler.
Halbuki bazen saat tamirinde bu olur. Yedek parça hikâyesi...
Sayfa 192Kitabı okudu
kurucu iktidar diger grupların yok oluşuna sebep olur
ancak Arap toplumuna dayanan İslam İmparatorluğu, tüm kabilelerinin güçlerini tüketti; bazıları ön saflarda,düşman hattında yitip gitti ve diğerleri uzak diyarlarda ya
da hala hafızalarımızda anısını koruduğumuz büyük muharebelerde can verdi
muaviye arap toplumunu devletlestiren kişidir
... Muaviye'den itibaren birlik ruhu nihai gayesine, yani hanedanlık iktidarına ulaşma noktasına geldi. Dini otorite zayıflamış ve bir hükümet ve klan otoritesi kurma ihtiyacı
baş göstermişti. Klanın rıza gösterdiği kişiden başkası veliaht tayin edilirse reddedilecekti. iktidarı derhal yıkılacak
ve bu da cemaat içinde bölünmeye ve anlaşmazlıklara neden olacaktı (s. 503)
uygarlık ve yıkıcılık birbirine içkindir
Dolaylı bir şekilde de olsa, lbn Haldun kendi döneminin ve yaşadığımız dünyanın, özellikle de İslam dünyasının iki çıkmazını gözler önüne seriyordu. Bunlardan ilki, medeniyet ve şiddet ilişkileriyle bağlantılıdır. Teslim etmemiz gerekir ki, bireylerini silahlandıran anti-Hobbesçu bir toplumun, güvenlikli bir toplum oluşturabilmesi ve dolayısıyla da medeniyete varabilmesi mümkün değildir
Sayfa 16Kitabı okuyor