İran’ın Şîrâz kasabasında Sünni bir âilede dünyaya gelen, Fârs edebiyatının en büyük şairlerinden olan Şeyh Sâdi Şirâzî, Atabekler devrinin en hakiki şahidi ve seyyahıdır.
Öğrenimini tamamlamak için 1223 yılı civarında Bağdat’a gider. Devrin en kıymetli medresesi Nizamiye’de tahsilini tamamlar.
Uzun yıllar süren seyahatlerinde pek çok tecrübe ve hikmetli bilgileri, kendi ifadesiyle ‘artık kaplanların kaplan huyunu terk ettikleri’, adâleti ile nam salmış Atabek Ebubekir bin Sa’d ibni Zengi zamanında, İslâmî edebî eserleri arasında büyük bir şöhrete sahip Bostan ile Gülistan’ını neşreder.
Bostan, manzum bir mesnevi olup, on bâbdan oluşur: Âdil ve insaf, İhsan ve cömertlik, Âşk ve sarhoşluk, Huzu’ ve huşu’, Teslim ve rıza, Kanaat, terbiye, Âfiyete şükür, Tövbe ve inâbe, Münacat ve hâtime.
Ben hayvanlarla ilgili latifelerini pek beğenmedim. Kadınları da hakir gören bir tavır sezdim. Bir de hükümdara yaranmalar falan pek benlki değildi. Ancak devamında Gülistan'ı da okuyacağım tabi. Sonuçta emeğe saygı göstermek lazım. Hoşuma giden iki alıntıyı da aşağıya ekleyeyim.
"Bir insan az yemek yemeğe alışmış ise, karşılaştığı sıkıntıları kolayca yener. Bolluğa ve boğazına düşkün olan ise darda kaldığı gün sıkıntı ile ölür gider."
"İnsanın merhameti, yumuşaklığı ve cömertliği kendisini düşmanına bile sevdirir."
