Dünya tarihi trajik olaylarla doludur. Bilinenler kadar pek bilinmeyenler, gururla hatırlananlardan çok da, "bilinçli toplu amnezi" ile geçmişin karanlığına gömülenler vardır. Struma'da yaşanan da, tüm mübadeleler ve soykırımlarda olduğu gibi, savaş kadar göze batmayan ama onun kadar can alan ve can acıtan büyük bir insanlık ayıbıdır. Kitabı okuyan arkadaşlarımdan duyduğum kadarıyla Bay Livaneli'nin akıcı yorumu, bu acı olayı daha önce duymamış olanların hikâyeye kapılıp daha derin etkilenmesini sağlamış. Ben hikâyeyi bildiğim hâlde esefle okudum. Gizlenen, konuşulmayan, incelemeye açık olduğu hâlde aba altından gösterilen sopayla el çektirilen onlarca olaydan birkaç tanesini okuyoruz biz bu romanda. İyi ki yazılmış, iyi ki taşın altına koyulmuş o güzel eller. Ellerine sağlık Bay Livaneli. =)