' Tarihin akışı, büyük insanların akışına bağlı değildir. Aliya İzzetbegoviç olsa, iyi ki değildir, derdi. 'Büyük Adamlar' tarihin akışına yön veriyor olsalardı ; yahut sonuçlar esas olarak, bu büyük adamların hükmetttiği birtakım güçlü sistemlerin mantığına tâbi olsaydı, asıl işte o zaman beşerii iradenin hiç bir anlamı kalmazdı. Milyonlarca irade bir kişinin veya sistem diye adlandırılan soyut bir varlığın oyuncağı haline gelirdi.'
'Aynen hayatta olduğu gibi satrançta da skor tutulmaz. On parçanı kaybedip gine de kazanabilirsin oyunu. Satrancın güzelliği budur işte. İşler her an tersine dönebilir.'
Biraz Emile Zola'dan bahsetmek istiyorum. Zola, natüralizmin kurucusu olup toplumda bir bilinç oluşturma çabasındadır. Günümüzü aydınlatacak bir çok roman yazmıştır. Bu romanları çevresine bakarak hatta içerisinde bulunarak yazmıştır. Zola, kendisinin bir bilim adamı ve insanların incelenmesi gereken bir denek olduğunu söylemektedir.