Bergsonculuk
Gilles DeleuzeBergsonculuk Sözleri ve Alıntıları
Bergsonculuk sözleri ve alıntılarını, Bergsonculuk kitap alıntılarını, Bergsonculuk en etkileyici cümleleri ve paragragları 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
"İçinde yaşanılan an, geleceği kemiren geçmiştir."
"Geçmişin bize iki şimdi arasında kıstırılmış gibi göründüğü doğrudur; o, olmuş olduğu eski şimdiyle kendisine göre geçmiş olduğu şimdiki şimdi arasındadır."
Düzensizlik fikri kötü analiz edilmiş bir karışım olan genel bir düzen fikrinden doğar, vs. Her şeyi artı ve eksi terimleriyle kavramak, daha derin doğa farkları olan yerlerde yalnızca derece farkları ya da yoğunluk farkları görmek belki de düşüncenin en genel hatası, bilimin ve metafiziğin ortak hatasıdır.
Sayfa 60 - Otonom Yayıncılık, Çeviri: Hakan YüceferKitabı okudu
Artı ve eksi terimleriyle düşünme, yani doğa farklarının olduğu yerde derece farkları görme yönünde bir eğilime sahibiz. Zekâdaki bu eğilime ancak yine zekâ yoluyla, eleştirel bir başka eğilim oluşturarak karşı koyabiliriz. Peki, bu ikinci eğilim tam olarak nereden geliyor? Onu oluşturabilecek ve harekete geçirebilecek tek şey sezgidir, çünkü sezgi derece farklarının ardındaki doğa farklarını yeniden bulur ve doğru problemleri yanlışlarından ayırmayı sağlayan ölçütleri zekâya iletir. Bergson zekânın genel olarak problemleri ortaya koyan yeti olduğunu gösterir (içgüdü ise daha çok çözümler bulma yetisidir). Ama yalnızca sezgi, zekânın kendine karşı işlemesi pahasına, ortaya konan problemlerin doğru ya da yanlış olduğuna karar verir.
Sayfa 61 - Otonom Yayıncılık, Çeviri: Hakan YüceferKitabı okudu
Dış dünyaya özgü olan zaman "homojen zaman“dır, eşit aralıklara bölünerek ölçülebilir (sayılabilir) hale getirilmiş, çizgiselleştirilmiş, uzaylaştırılmıştır. Buna göre, zamandaki her an, düz bir çizgi üzerindeki homojen noktalara indirgenir; zaman birbiriyle bağlantısız noktaların toplamı olarak düşünülür. Bizim dışımızdaki (psikolojinin alanına girmeyen) nesneleri anlamak için bu homojen zaman yeterlidir. Ama insanın zamansallığı, uzamsal olmayan başka tür bir zaman anlayışını gerektirir. Bergson, dışsal zaman tarafından üzeri örtülen, ama içsel yaşantılarımızda kendini dolaysızca gösteren, bilince özgü bu heterojen zamana, yani “süre’ye sezgi yoluyla ulaşır. Süre sayıyla ölçülemez, uzayın terimleriyle ifade edilemez olan gerçek zamandır; yorulduğumuzda, sıkıldığımızda, korktuğumuzda, sevindiğimizde, umutlandığımızda... farklı hızlar kazanan ölçüsüz tekilliğin zamanıdır. O, simgelerin dolayımıyla değil, sezginin dolaysızlığında yakalanabilir. Sezgi, saatlerin gösterdiği homojen zamanın ardında, içinde yaşadığımız zaman olan süreyi keşfeder. Zamanın yalnızca homojen zamandan ibaret olduğunu düşünürsek, sürenin varlığını unutursak hem kendi yaşantılarımızı anlayamaz hale geliriz, hem de homojen zamanın aslında nasıl sürede temellendiğini gözden kaçırırız.
Sayfa 26 - Otonom Yayıncılık, Çeviri: Hakan YüceferKitabı okudu
Aslında doğru ve yanlışın yalnızca çözümlerle ilgili olduğuna, ancak çözümlerle başladığına inanmakla hata ediyoruz. Bu önyargı toplumsaldır (çünkü toplum ve onun kurallarını aktaran dil, bize hep “devletin idari dosyalarından çıkmış gibi hâlihazırda bulunan problemler “verir”, çok zayıf bir özgürlük alanı bırakarak bizi bu problemleri “çözmeye” zorlar). Dahası söz konusu önyargı çocuklukta başlar ve okulda karşımıza çıkar: Problemleri “veren” hep hocadır, öğrencinin görevi çözümü bulmaktan ibarettir. Böylece bir tür kölelik durumunda tutuluruz. Gerçek özgürlük problemlerin ne olduğuna karar verebilme, onları kurabilme gücünde yatar...
Sayfa 55 - Otonom Yayıncılık, Çeviri: Hakan YüceferKitabı okudu
Geçmişin bize iki şimdi arasında kıstırılmış gibi göründüğü doğrudur; o, olmuş olduğu eski şimdiyle kendisine göre geçmiş olduğu şimdiki şimdi arasındadır.
Sayfa 97
Biz şimdiden geçmişe, algıdan anıya gitmeyiz; geçmişten şimdiye, anıdan algıya gideriz.
Sayfa 103 - OtonomKitabı okudu
Bize söyleneni anlama tarzımız, bir anıyı bulma tarzımızla aynıdır.
Sayfa 97 - OtonomKitabı okudu
“Belleğin bütünü, şimdiki durumun çağrısına iki eşzamanlı [simültanesi hareketle yanıt verir; kendini bütün olarak deneyimin önüne taşımasını ve böylece eyleme yönelik olarak bölünmeksizin az ya da çok sıkışmasını sağlayan aktarma
[translation] hareketi ve anın durumuna yönelip ona en yararlı yanını sunmasını sağlayan kendi üzerinde dönme [rotation]
hareketi.
Sayfa 103
Bilim göreli bir bilgi, yalnızca başarılı ya da etkinliği dolayısıyla tavsiye edilen simgesel bir disiplin olmaktan çıkar; bilim ontolojiye aittir, ontolojinin iki yarısından biridir. Mutlak, farktır; ama farkın iki yüzü vardır: derece farkları ve doğa farkları.
Sayfa 91 - Alfa KitapKitabı okudu
Engelleri aşma, bir problem ortaya koyup onu çözme ediminde kendini özsel olarak belirleyen yaşamdır. Organizmanın oluşumu hem bir problemin ortaya konuşu hem de o problemin çözümüdür.
Sayfa 69 - Alfa KitapKitabı okudu
Tümüyle ve aslına uygun olarak biliniyor görünen şeyi öznel diye adlandırıyoruz, kendisi hakkında sahip olduğumuz fikrin yerine gittikçe artan bir yeni izlenimler çokluğunu koyabileceğimiz şekilde bilineni ise nesnel diye adlandırıyoruz.
Sayfa 91 - Alfa KitapKitabı okudu
Bergson, mutlağın iki tarafı olduğunu söyleyecektir: metafiziğin nüfuz ettiği zihin, bilimin araştırdığı madde.
Sayfa 91 - Alfa KitapKitabı okudu
Doğrunun geriye dönük hareketi, yalnızca doğru hakkında bir yanılsama değil, doğrunun kendisine ait bir yanılsamadır.
Sayfa 91 - Alfa KitapKitabı okudu