İkbal'in olgunluk dönemi eserlerinden olan Cavitname, bu büyük düşünüründüşünce silsilesinin devamı ve en önemli dönüm noktası durumundadır.
Dante'nin (1265-1321) DivinaCommedia'sına nazire olarak yazılmıştır, kelimeanlamı "sonsuzluk ya da ölümsüzlük mektubu/kitabı" olan İkbal'in kendi oğluCavit'in adını taşır. Goethe'nin Faust'unun etkisinde yazılmış bulunduğu iddiaedilse de aslında Miraç mucizesi planı üzerine oturtulan manzum eserdeMevlana Celaleddin Rumi'nin refakatinde yapılan ve gökler, çeşitli gezegenlerile cennetin katedildiği ve her safhada muhtelif fikir, siyaset ve kültür adamlarıylaçeşitli dini ve siyasi meseleler hakkındaki konuşmaların gerçekleştiği bir yolculukanlatılmaktadır.
Aşık mısın? Mekandanmekansızlığa yürü
Kendine haram kıl şu korktuğun ölümü
Ey mezar içinde ölü gibi yatan sen
Dirilmek mümkün Sûr borusu ötmeden!
Gırtlağında hoş ve güzel nağmelerin varken
Nice sürer kurbağa gibi çamurda inlemen?
Bin üzerine zamanın ve mekanın
Çöz bağını şu dolaşmış zünnarın
İki göz ve kulağını daha da keskinleştir
Gördüğün her şeyi aklına yerleştir
Karıncaların sesini işiten kişi
İşitir zanneden zamanenin gizini
Perde yakıp göze esir olmayan
O etkili bakışı iyice öğren benden
.jpg)
