Fransız okuyucularıma bu kitap hakkında bazı malûmat vermeği faydalı buluyorum.
Bir Alman matbaası benden Alman okuyucularına Fransız medeniyeti hakkında bir fikir verebilecek ve, gerek orta, gerek yüksek tahsil için manüel işini görebilecek bir eser istedi. Toptan hüküm ve fikirlerden pek hoşlanmamaklığıma ve bir milletin psikolojisini tetkik etmenin çok güç olmasına rağmen ehemmiyetini idrâk ettiğim bu işten kaçmağı doğru bulmadım.
Programım şu idi: Alman halkını, Fransız dünyasını anlamağa doğru götürmek. Yapılacak şey münakaşa etmek yahut bir fikri tutmak değil göstermeğe ve anlatmağa çalışmaktı. Bir sistem kurma yahut bir tezi savunma yolundan mümkün olduğu kadar kaçındım. Siyaset alanına girmekten de kendimi menettim. Esasen bu eserin Almanca tabında A. Bergstraesser tarafından yazılmış ve Fransa’nın siyasî ve iktisadi cephesine hasredilmiş ikinci bir kısım bulunmaktadır. Bununla beraber gayet tabiîdir ki siyasî hakikatler düşüncelerime ister istemez karışmışlardır. Eğer kitabım Fransız - Alman meselesinin halline doğru mütevazi birkaç adım daha atılmasına yardım edebilirse çalışmam boşa gitmiş olmayacaktır.
Milyonlarca Fransız ve Alman, iki memleketin anlaşmasını arzu etmekte beraberdirler. Bu anlaşmayı sağlayamazsak başımıza ne geleceğini çok iyi biliyoruz: Medeniyetimiz mahvolacaktır. Ortak mirasımız olan Avrupa âleminin yeniden kurulması için hepimiz kendi kuvvetlerimiz ve kendi bilgilerimizle bir «beş senelik plân» tatbikine çalışmalıyız. Bu gaye uğrunda medeniyetlerimizin birbirini anlaması, birbirine yaklaşması lâzımdır.
Söylemekten kendimi alamayacağım bir şey daha kalıyor. Bu kitabın Fransız okuyuculara öğreteceği hiçbir şey yoktur. Eğer içinde doğru görüşler ve faydalı bilgiler varsa bunları ben Fransa’ya, Fransa’nın yazarlarına, bilginlerine, köylülerine ve misafir severliğine borçluyum. Birçoğunu da çok sevgili Fransız dostlarıma borçluyum. Bu kitabımda Fransa’nın bana cömertçe verdiği ve benim minnettar bir kalple kabul ettiğim bir serveti kendisine iade etmekten başka bir şey yapmış olmuyorum.
