Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur

Müyessiret-ül Ulum

Bergamalı Kadri

Müyessiret-ül Ulum Hakkında

Müyessiret-ül Ulum konusu, istatistikler, fiyatları ve daha fazlası burada.
0/10
0 Kişi
2
Okunma
Beğeni
436
Görüntülenme

Hakkında

Türkçenin ilk Türkçe gramer kitabı olan Müyessiretü’l-Ulûm, Besim Atalay’ın çalışmasından sonra ikinci kez yeni yazıya aktarılmış şekilde okurlara ulaşıyor. Çalışmanın “Giriş” bölümünde eser ve yazarı Bergamalı Kadri hakkında bilgiler yer almaktadır. “Metin” bölümünde eserin çeviriyazılı şekline yer verilirken, bugün bilinmediği düşünülen kelimeler için “Sözlük”, eserde geçen terimler için “Terimler” kısımları oluşturulmuştur. Son olarak tıpkıbasım bölümünün bulunduğu bu çalışma, Türkiye Türkçesinin temel kurallarını içermesi ve Batı Türkçesiyle yazılmış ilk gramer kitabı olması yönünden oldukça değerlidir. Müyessiretü'l-Ulûm, Hicri 937 yani 1530-1531 yılları civarında Türk dilbilimci Bergamalı Kadrî tarafından kaleme alınmış gramer kitabıdır. Osmanlıca gramerine dair yazılmış ilk eserdir ve Türkçenin temel gramer kurallarını ihtiva etmesi açısından eser Türk dilbilim tarihinde önemli bir yere sahiptir. Osmanlı Padişahı I. Süleyman döneminin sadrazamı Pargalı İbrahim Paşa'ya sunulmuş olan eserin bir önemli noktası da yazım dilinin Türkçe olmasıdır. Zira o dönemlerde Türkçeyi konu alan birçok eser, genellikle Arapça konuşanlara Türkçeyi tanıtmak için yazıldığından, Türkçe yerine Arapça olarak kaleme alınmıştır. Eserin dili aynı zamanda fazlasıyla açık ve rahat anlaşılabilir bir Türkçedir ki bu eseri halk tarafından kolayca anlaşılabilir kılmıştır. Giriş bölümünün yanı sıra iki bölüm daha barındıran eserin giriş bölümünde yazar bu konuda bir eser kaleme almasının nedeni olarak daha önce bu konuda fazla eserin kaleme alınmamış olmasını gösterir. Eserin birinci bölümünde bir dil öğesi olarak "sözcük" tanımlanır ve sözcüğün türleri açıklanır. Bu aşamada, dönemin çoğunluğu Arapça ve Yunanca diğer dilbilim metinlerindeki gibi, sözcüğün üç çeşit olduğu ifade edilmiştir: isim, fiil ve edat. İkinci bölümde isim, fiil ve edat çeşitleri tanımlanır, zamirler, zarflar, tümleçler ve birçok farklı gramer öğesi işlenir. İkinci bölümün sonunda dönemin tanımış şairlerinden Hayâlî'nin bir gazeli üstünde gramer kuralları gösterilir ve gazel gramer açısından incelemeye tabii tutulur. Böylece işlenmiş olan gramer kuralları, edebi bir metin üstünde, incelenmiş olur.
Derleyen:
Esra Karabacak
Esra Karabacak
Tahmini Okuma Süresi: 8 sa. 13 dk.Sayfa Sayısı: 290Basım Tarihi: Ocak 2002Yayınevi: Türk Dil Kurumu Yayınları
ISBN: 9789751615510Ülke: TürkiyeDil: TürkçeFormat: Karton kapak
Reklam

Yazar Hakkında

Bergamalı Kadri
Bergamalı KadriYazar · 1 kitap
Bergamalı Kadrî, 16. yüzyıl Türk dilcisi. Bergamalı Kadrî hakkında kaynaklarda kayda değer bir bilgi bulunmamaktadır. 1530'da kaleme alınmış Müyessiretü'l-Ulûm adlı dil bilgisi kitabının yazarıdır. Bu kitap Anadolu Batı Türkçesiyle yazılmış en eski dil bilgisi eseridir. Bergamalı Kadrî bu eserini Kanuni Sultan Süleyman'ın sadrazamı Pargalı İbrahim Paşa adına sunmuştur. Eser Besim Atalay tarafından Türkiye Türkçesine aktarılmıştır. (1946) Bergamalı Kadri Efendi adı 01.06.1938 tarihinde Kültür İşyarlığı'nın 20.05.1938 tarih ve 637 sayılı betisi (yazısı) ile doğup büyüdüğü şehir olan Bergama'da "İkinciokul" adıyla faaliyet gösteren bir ilkokula verilmiştir. Bu okul Bergama'da cumhuriyet dönemini açılan ikinci ilkokuldur. 01.09.1972 tarihinde kullandığı binanın öğrenci sayısına göre yetersiz kalması ve yapının çok eski olması nedeniyle kapatılarak yakın bölgedeki 14 Eylül İlkokulu'na ilhak olmuştur. Ama sonrasında Bergama'da yeni açılan okullardan hiç birinde bu isim yaşatılamamıştır. Birçok Bergama'lı da Kadri Efendi'yi yeterince tanımasa bile yazdığı eserler hâlâ okunmaktadır.