İsmail Gaspıralı (1851-1914), adından çok söz edilmesine rağmen eserleri, birçok faaliyeti ve hatta düşünceleriyle gereğince tanınmayan, saklı kalmış, ihmal edilmiş bir şahsiyettir! Yayınevimiz İsmail Bey’in külliyatından seçilen eserleri üç cilt olarak yayımlamayı kararlaştırmıştır: İlk eser olarak roman ve hikâyeleri okuyucuya sunuluyor. 2. ciltte fikrî eserleri, 3. ciltte de çeşitli konulardaki makalelerinden seçmeler yer alacaktır. İsmail Gaspıralı, daha çok bir düşünce adamı olarak bilinir. Hâlbu ki o, aynı zamanda roman ve hikâyeler kaleme almış bir yazardır. Bu tip eserleri genelde Molla Abbas Fransevî takma adıyla önce Tercüman gazetesinde tefrika edilmiştir. Frengistan Mektupları ve Darürrahat Müslümanları, zamanında Kırım’da kitap olarak yayımlanmış olmasına rağmen, diğer hikâyeleri ilk defa bu kitapta yer alıyor. Metinler, orjinal şekliyle verilmiş, gerekli görülen açıklamalar parantez içinde gösterilmiştir. Düşünce ve idealleriyle Türklüğe önderlik eden İsmail Bey, roman ve hikâyeleri ile de Türk dünyasında modern edebiyatın kurulması için büyük çaba göstermiş, edebiyatımıza güzel eserler kazandırmıştır. Bu kitaptaki Darürrahat Müslümanları, Türk edebiyatının ilk, güzel ve ilginç ütopik roman örnekleri arasında yer alır. Kadınlar Ülkesi ise fantazi hikâyenin en güzel örneklerinden biridir. Gaspıralı bu eserlerinde düşüncelerini, fikir yazılarından cok daha açık bir şekilde söyleme imkânı bulur. Onun düşüncelerini, idelallerini anlamak için en iyi “açar” bu roman ve hikâyelerdir.
