Romanlar hayatı insanları tanıdığımız için değil, başka romanları, roman kuramının tanıdığımız ve bu kitaplarla bu kitaplar gibi konuşmak istediğimiz için yazılır
Romana ruhumuzdaki "saf" yanla ne kadar çok kapılıp inanmışsak, bu dünyanın hayali olduğunu kabul etmek de o derecede hayal kırıklığı yaratır bizde.
Edebi romanlar, büyük romanlar Anna Karenina, Kayıp Zamanın İzinde, Büyülü Dağ ya da Dalgalar onları okudukça, dünyanın bir merkezi ve anlamı olduğu umudunu ve yanıltamasını kuvvetle verdikleri bu izlenimi sayfaları çevirdikçe sürdürebilme mutluluğunu yaşattıkları için, bizler için vazgeçilmezdir.
Orhan Pamuk bende bambaşka bir pencere açti. Az sayfada dopdolu, anlaşilmasi için üzerinde düşünerek, ciddi zaman ayırarak okunması gereken kitaptı. Okumam gereken daha çok kitap olduğunu gördüm. Örnegin, Ulyess, Büyülü Dağ, Dalgalar, Karamazov Kardeşler... Yani kült ,klasik kitapları zaman geçmeden okumak gerek. Orhan Pamuk kitap okumanın önce bir agacın yanından geçerken, sayfalar ilerledikçe ve bizler merakla okudukça önce ağaç daha sonra koca bir ormanı büyük bir geçmeye benzer demiş. Roman yazmak ise dünyayı bir başkasının gözünden görmektir demiş. Sıradan herkesin yazabileceği konuları yeniliğin çekiciliğini vermek ve doğaüstü bir şeye yakın bir duygu uyandırabilmek için aklı alışkanlıkların uyuşturucu yağından uzaklaştırıp zekamızı önümüzdeki alemin boşluğuna ve harikalığını yönetmek için bana bu sanatı öğreten en büyük romancıların Tolstoy'un Dostoyevski'nin Prost'un ve Mann'ın da hep onun yaptıklarını düşündüm.
