Memduh Şevket Esendal’ın “Konuşmalar” ve “Mektuplar” adlı iki bölümden oluşan Vassaf Bey adlı romanı, edebiyatımızda Ankara’yı ve Cumhuriyet yaşamını merkeze alan ilk eserlerden biridir. Yazarın evrakları arasında bulunduktan sonra ilk defa 1983 yılında kitaplaştırılan Vassaf Bey’de, evli bir kadın ile genç bir kız arasındaki dostluk merkeze alınarak “evlilik”, “kadının sosyal hayattaki yeri” ve “aile” temaları ele alınır.
Memduh Şevket’in son romanı olması bakımından da önem arz eden Vassaf Bey, Cumhuriyet yönetiminin Ankara’da ve sosyal hayatımızda yaptığı değişiklikleri satır aralarında işleyen bir roman olarak ön plana çıkar. Sade ve akıcı bir üslupla kaleme alınan Vassaf Bey’de yazar, hikâyelerinde ve diğer romanlarında olduğu gibi küçük insanların hayatlarından renkli sahneler sunmaya devam eder. Bu bakımdan Vassaf Bey, Memduh Şevket’i ve onun roman dünyasını anlamamız bakımından önemli bir eser olarak karşımızda durmaktadır.
