İNSANLARDAN ÖTE
Neden oturuyormuşum yeşil dağda, bunu soruyorsun;
Susup gülümsüyorum, hiçbir şey umurumda değil
çünkü.
Dereye düşen şeftali çiçeği nasıl süzülüp giderse
bilinmezliğe,
Ayrı bir dünyam var benim de, insanlardan öte.
Beyefendilik kavramı, T'ang ve erken Sung dönemlerinde önemli gelişmeler gösterdi. Örneğin, hiçbir özgün yapıt çağımıza dek kalamamışsa da, Çin'in en önde gelen güzel sanatı durumundaki resmin klasik biçimlerini bu dönemde aldığını söyleyebiliriz. Şiir de, Li Po'nun (İ. S. 705-762) ve Tu Fu'nun (İ.S. 712-770) yapıtlarıyla klasik biçimini aldı. Bu ozanların şiir ölçüleri, halk şarkılarının ritmlerini inceltip geliştirdi; böylece daha sonraki kuşakları bağlayan biçimler yaratılmış oldu. Li Po'nun şiirlerine özgü tazeliğe ve özyaşamsal çeşniye öykünmek, onun şiir ölçüleri tekniğine öykünmekten çok daha güçtü. Öyle ki, onun hakkında yargı verebilme yeteneğinde olanlar, Li Po'nun, Çin lirik şiirlerinin yalnızca öncüsü değil, aynı zamanda en büyük ozanı olduğu noktasında görüş birliğine vardılar.
"Kuşlar yitip gitti göğün ucunda.
Son bulut da boşanıyor şimdi.
Oturuyoruz baş başa, dağ ve ben,
dağdan başka bir şey kalmayana dek sonunda."
Tıpkı Keizan’ın şiirinde olduğu gibi Li Po da şiirinde dışarıda görülen manzarayı resmederken içeride gözlerin göremediği manzaraya da atıfta bulunur. Kuşlar ve bulutlar - düşünceler ve duygular - ufukta yitip gitmeden insan hiç dağlarla bir olabilir mi?
Bir mağaraya girip de dokuz yıl bir kayanın önünde meditasyona oturan Bodhidharma gibi pek çok Zen izdeşi de belki sırf bu yüzden, ikilikten kurtulup dünyayla bir olabilmek için, ıssız dağların doruklarında, insanlardan, kurttan, kuştan ve hatta bulutlardan bile uzakta yaşamayı seçmiştir.
Lord Byron’u hatırlıyorum; arkadaştık. Viyana Kongresi’nde güzel bir Krakovyak oynamıştı.
— Kim, Lord Byron mu? Ne diyorsunuz amcacığım!..
— Lord Byron ya... Ama belki Lord Byron değil de başka birisiydi... Evet, evet, Lord Byron değildi, Polonyalıydı bu. Şimdi hatırladım. Hem son derece o-ri-ji-nal bir Po-lon-ya-lı...
CAN SANAT YAYINLARI YAPIM, DAĞITIM, TİCARET VE SANAYİ LTD. ŞTİ.Kitabı okudu
Yalnız içiyorum.
Hiç dostum yok etrafta.
Kadehimi kaldırıp
davet ediyorum ayı
ve de gölgemi.
Üç kişiyiz şimdi.
Ama ay bilmiyor içmeyi
ve beni taklit gölgemin tek bildiği.