Bittiği anda, biten diğer kitaplarımın sonunda hissettiğim melalden çok daha büyük bir melalin tesiri mevcuttu ruhumda. Bu melalin ruha yorgunluk aksettiren bir melal olduğunun yanılgısına sakın ha düşmeyin! Bu melal ruhumdaki karanlığın, göz kamaştıran bir ışık ile zaferini kısa süreli bir nihayete erdirdi. Hissediyorum... Bu eser yıllar sonra tekrar tekrar okuduğumda dahi ruhuma değin tesiri muvaffak olacak kıymetdar bir eserdir.
Karakterler konusunda söyleyecek çok az kelama sahibim. Bir tek emin bir biçimde şunu dile getirebilirim: Raif Bey’in ailesi (eşi dışında) çok nadir kitap karakterlerine karşı durabildiğim bir hisse; nefretime sahip oldular. Bu derece küstah, riyakâr ve nankör oluşları beni kendilerine karşı bir nefret ve tiksinti tufanı içerisine aldı.
Şunu söylemeden geçeneyeceğim: Bu kitabın ruhu ruhuna değin ulaşarak nefesini kesecek kadar kendisini ve kırıklarını hissedebileceğin bir karaktere, Raif’e sahip olduğunu bilin! Bu kitabı da bunu bilerek ellerinizde tutun!
