Bilmelisin ki insan, dünya ağacının meyvesi olması hasebiyle yaratılmışların özüdür. Hal böyle olunca talep edeceği şey de en üstün matlup olmalıdır. Dünyada ilimden daha büyük talep edilecek bir şey yoktur. İnsana gereken ise sermayesi olan aziz nakd-i ömrünü son raddesine kadar ilim uğruna harcamasıdır. İlim sayesinde bu yüce mertebeye malik olur.
Kur'an-ı Kerim, insan ve âlem her biri diğerine aynadır. Maksat ise insandır. Fakat insan diğer ikisi olmadan kemale eremez. O ikisi insanı kemale erdirinceye değin terbiye ederler. Böylece insan diğer ikisine de ayna olur.
İbret, güzel sözü dinlemekte değildir; aksine onu dinleyip meyvesini güzel bir şekilde ortaya çıkarmaktadır. Baktığın şeylere bakmakla hayır bulmazsın; aksine bakmanın, fiillerini hayra döndürmesiyle buna erişebilirsin.