Sfenks:
" Sabahleyin dört ayak, öğleyin iki ayak, akşamleyin de üç ayak üzerinde yürüyen yaratık hangisidir?"
Daha önce düşünüp yanıtı bulamayanların aksine Oedipus " İnsan" diye cevap verdi. İnsan " Sabahleyin " yani yaşamın ilk yıllarında, bebekken, emekler, dört ayak üstünde hareket eder;"öğleyin" yani yetişkin olunca iki ayak üzerinde yürür ve" akşamleyin" yani yaşlandığında baston kullanır.
Sayfa 182 - Say
Sfenks ve Bilmeceleri
“Acımasız ve insan eti yiyen canavar Sfenks, avıyla kedinin fareyle oynadığı gibi oynardı. En sevdiği oyun, avına bir bilmece sormaktı. Sfenks, bilmecenin cevabını bulursa onu özgür bırakacağına dair kurbanına söz verirdi. Kurbanlarının çoğu yanıtı bulmaya uğraşır ama başaramaz ve canavarın midesini boylardı.
Sfenks Tebai dışındaki dağlarda yaşar ve gezginler ile kent halkını taciz ederdi. Tebai’ye gelen Oedipus Sfenks’le karşılaştı. Canavar onu durdurdu ve şu bilmecenin cevabını bulmasını istedi: ‘Sabahleyin dört ayak, öğleyin iki ayak, akşamleyin de üç ayak üzerinde yürüyen yaratık hangisidir?’
Daha önce düşünüp yanıtı bulamayanların aksine Oedipus ‘İnsan’ diye cevap verdi. İnsan ‘sabahleyin’ yani yaşamının ilk yıllarında, bebekken, emekler, dört ayak üstünde hareket eder; ‘öğleyin’ yani yetişkin olunca iki ayak üzerinde yürür ve ‘akşamleyin’ yani yaşlandığında baston kullanır.
Oedipus doğru yanıtı vermişti. Sfenks o kadar şaşırdı ve öfkelendi ki kendini uçurumdan aşağıya attı. Böylece Tebai kenti kurtulmuş oldu. Minnettar kalan halk Oedipus’u kral yaptı ve kısa süre önce dul kalmış kraliçeleri İokaste’yle evlendirdi.”
Sayfa 182 - Say Yayınları, 6.baskı, 2018.Kitabı okudu
Tragedya
“Oedipus kendisini bekleyen şeyden habersiz yoluna devam eder. Önce dağda yaşayan ve şehri dehşete düşüren bir canavarla -Sfenks- karşılaşır. Sfenks, Tebai’ ye giden her yolcuya bir bilmece sorar. Doğru yanıt veremeyenleri öldürür. Bilmece şudur: ‘Sabahleyin dört ayak, öğleden sonra iki ayak, geceleyin üç ayak üstünde yürüyen nedir?’ Oedipus bu bilmeceyi bilen ilk kişi olur. Sorunun yanıtı ‘insandır’: Bebek elleri ve ayakları üstünde emekler. Yetişkin iki ayak üstünde yürür. İhtiyarsa baston yardımıyla yürür. Sfenks kendi kendini öldürür.”
Sayfa 37 - AlfaKitabı okudu
OEDIPUS VE SFENKS
Mısırlı Sfenks, ünlü Oedipus efsanesiyle yakından ilişkilidir. Oedipus, Thebes'e giden yolu kesen bir kanatlı aslan vücuduna ve bir kadın başına sahip bu garip yaratığın meşhur bilmecesini çözmüştür. Sfenks yoldan geçen herkese şu soruyu sorar: "Sabahları dört ayak, öğlenleri iki ayak ve akşamları üç ayakla yürüyen hayvan hangisidir?" Sfenks, bilmecenin cevabını bulamayanları yok eder. Oedipus cevabın insan olduğunu söyler. Çünkü insan bebekken dört ayaklı, ergenlikte iki ayaklı ve yaşlılıkta bir bastonun yardımıyla yürüdüğü için üç ayaklıdır. Bilmecenin cevabını bilen biri olduğunu gören Sfenks kendini yol kenarındaki uçurumdan aşağı atarak ölmüştür. Sfenks bilmecesinin başka bir cevabı daha vardır. Bu cevap da Pisagorcu sayılar teorisiyle ilişkilidir. 4, 2 ve 3 sayılarının toplamı 9 eder ki bu insanın ve alt alemlerin sayısıdır. 4 sayısı cahil insanı, 2 sayısı eğitimli insanı ve 3 sayısı ise ruhani insanı gösterir. Bebeklik çağındaki insanlık dört ayağı üzerinde yürür, olgun insan iki ayağı üzerinde yürür. Kurtulmuş ve aydınlanmış akıl ise iki ayağına bilgelik asasını ekler. Sfenks dolayısıyla doğa gizemi, gizli öğretinin cisimleşmesidir, onun bilmecesini çözemeyen herkes yok olacaktır. Sfenksi geçmek, ölümsüzlüğe ulaşmaktır.
Sayfa 108
