"Mekanizm ile teleolojik evren anlayışı arasındaki fark, bir telos kaybı olarak karşımıza çıkacak; kaybedilen bu anlam ve amaç, bizzat insanın yeryüzüne hakim kılınması ve insan tarafından üretilen değerlerle doldurulacaktır."
...
"Modern düşüncede ortaya konulan özne, epistemik bir öznedir."
...
"Felsefi olarak şunu
"Halkımız gelişme gösterdi."
"Çürüme ve yozlaşma beni daha çok çekiyor."
"Peki ya sanat?"
"Sanat bir illettir."
"Aşk?"
"Bir yanılsama."
"Din?"
"İnancın yerine geçen moda akımı."
"Sen bir septiksin."
"Asla! Septisizm inancın başlangıcıdır."
"Nesin peki?"
"Tanımlamak sınırlamaktır."
"Bana bir ipucu ver."
"İp dediğin kopar; labirentte kayboluverirsin."
Öteden beri zeki adamlar tereddüt etmişlerdir. Septisizm yeni bir fikir hareketi değildir. Fakat şüphemizi ve tereddüdümüzü ancak zekâmıza mahsus bir hak addedelim ve irademize çelme takmasına izin vermeyelim.
Peyami Safa'nın bu güzel eserinde septisizm rüzgarları esiyor. Kitabın dili ne okunamayacak kadar ağır ne de tamamiyle anlaşılır. Kitabın son sayfalarında sözlük var ama çoğu kelime yok. Bu bende büyük bir eskiklik hissettirdi. Konu akıcı ve çok hoş. Kesinlikle okunmalı :)
Herhangi bir sistemin veya kişinin değişmez formüller, her yerde ve her zaman geçerli olduğunu ileri sürdüğü mutlak bilgiler (olduğunu) sunması dogmatizmdir. Dogmatizmin karşıtı septisizm yani şüphecilik, kuşkuculuktur.