Mesela Mustafa Sabri Efendi kaçarak canımı kurtarabilmiş, Akif kendini Mısır'a sürgün etmiş, Elmalılı Hamdi Efendi İstiklâl Mahkemelerinde idamla yargılanıp beraat ettikten sonra adeta göz hapsine mahkum edilmiş, Bediuzzaman Said-i Nursi sürülmüş, İskilipli Atıf Efendi idam edilmiş, Ahmet Hamdi Akseki, Tahirü'l-Mevlevi İstiklâl Mahkemelerinde idamla yargılanmış, medrese ve tekke mensuplarından birçoğu Şeyh Said İsyanı ve Menemen hadisesi gibi olaylar gerekçe gösterilerek, irtica ve rejim karşıtlığı ile suçlanarak sıkı ve bıktırıcı kontrollere tabi tutulmuş, Diyanet İşleri Başkanlığı bir dini hizmet kurumu olmaktan ziyade/olduğu kadar bir kontrol ve dini kültürü, dini hayatı dönüştürme merkezi gibi çalışmıştır.