Jorge Luis Borges

Jorge Luis BorgesKum Kitabı yazarı
Yazar
Derleyen
7.8/10
1.933 Kişi
8,6bin
Okunma
1.336
Beğeni
58,4bin
Görüntülenme

Hakkında

Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo veya bilinen adıyla Jorge Luis Borges (d. 24 Ağustos 1899 - ö. 14 Haziran 1986), Arjantinli öykü ve deneme yazarı, şair ve çevirmen. Büyülü gerçekçilik akımının önde gelen isimlerindendir ve gerçeküstücülük konusunda yazdığı denemeleri ile ünlüdür. Borges, 24 Ağustos 1899 tarihinde Buenos Aires'te doğdu. Babasının annesi İngiliz olduğu ve evde iki lisan birden konuşulduğu için daha çocukken her iki lisanı da çok güzel konuşabiliyordu. Oğluna satranç tahtasında Zeno'nun paradoksunu öğreten Jorge Guillermo Borges avukat ve psikoloji öğretmeniydi. Evlerinde Borges'in muhayyilesini sürekli olarak işgal edecek bir bahçe ve kütüphane vardı. Babasının görme yetisinin azalması üzerine, aile tedavi için I. Dünya Savaşı'ndan önce (1914) Cenevre'ye taşındı. Burada kaldıkları süre boyunca Borges Calvin Koleji'ne devam ederek, Lâtince, Fransızca ve Almanca öğrendi. Sembolizm akımının örneklerinden Verlaine, Rimbaud ve Mallarmé'in eserleriyle bu sırada tanıştı. Schopenhauer'a olan sevgisi ve Walt Whitman'ı keşfetmesi de Cenevre'deyken başladı. Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra ailesiyle birlikte İspanya'ya taşındı. Borges artık yazar olmaya karar vermişti, babasına 1870'lerde geçen bir roman yazmaya yardım ediyordu. Birkaç edebi gruba girme çalışmasından sonra, kendine akıl hocası buldu: Endülüslü şair Rafael Cansinos-Asséns. Onun etkisiyle kendisini "ultraistler" grubundan saymaya başladı ama kısa zamanda aidiyet hissinden sıkılarak kimseye bağlı olmadan birşeyler yapmaya çalıştı. Denemelerle ve şiirle pasifizm, anarşi, Rus devrimi gibi bâzı şeyleri övdüğü, genel düşüncelerini dile getirdiği iki kitap yazdı. Ama sonra yazdıklarından utanarak, her iki kitabı da İspanya'dan ayrılmadan önce imha etti. 1921'de ailesiyle Buenos Aires'e geri dönmesinden sonra, babasının arkadaşı Macedonio Fernandéz'in düşüncelerinden etkilenmesi, düşüncenin yeni yollarına yönelmesine neden oldu. Fernandez'in düşünceleri Schopenhauer, Berkeley ve Hume'ün bir yansıması idi. Edebi stili ekzantrik ve düşünce tarzı karmaşıktı. Borges'e en büyük etkisi her şeye kuşkuculukla bakmasını sağlamasıdır. 1923'te ilk kitabı olan Buenos Aires Tutkusu (Ferver de Buenos Aires)'i çıkardı. 1924-1933 arası Borges için oldukça heyecan verici bir zamandı. Bu dönemde pek çok yazısı ve şiiri basıldı. Luna de Enfrente 1925'te, San Martin Defteri (Cuaderno San Martin) 1929'da basıldı. 1933-1934 yıllarında Critica'da Alçaklığın Evrensel Tarihi (Historia universal de la infamia) yayımlandı. Bu öykü dizisi, önceden basılmış bâzı hikâyelerden alınan karakterler ve fikirler üzerine yeniden hikâye yazmakla oluşmuştu. Gerçeği ve hikâyeyi harmanladığı bu hikâyeler gerçeküstü bir otantizm taşıyorlardı. Daha sonraları bu tarz "büyülü gerçekçilik"in ilk örneklerinden sayılacaktı. Ama onun asıl kariyeri 1935'te yazdığı "Borges stili"nin ilk örneği denilen, hayâli bir romanı eleştirdiği Al-Motasim'e Bir Bakış isimli öyküsüdür. 1936'da denemelerini topladığı "Sonsuzluğun Tarihi Historia de la Eternidad" basıldı. Bu sırada maddi sıkıntılar çekiyordu, bu nedenle 1937'de Belediye Kütüphânesi'nde çalışmaya başladı. Kütüphânedeki işi hafif olan yazar, iş günlerinin kalanını klâsikleri okuyarak ve modern edebiyatın uluslar arası örneklerini İspanyolca'ya çevirerek geçirmiştir. Virginia Woolf'un ve William Faulkner'ın kitapları İspanyolcaya ilk kez bu dönemde Borges tarafından kazandırılmıştır. Yaratıcılığını kaybetmekten korkan Borges, eşşiz bir eser yazmak istedi ve Pierre Menard, Don Quixote'un Yazarı'nı kaleme aldı. Ardından da Tlön, Uqbar, Orbis Tertius geldi. Her iki hikâye Victoria Ocampo'nun Sur edebiyat dergisinde yayınlandı. Bunların başarısının verdiği motivasyonla Babil Kütüphanesi'nin çalışmalarına başladı. 1941'de bu öykülerin toplandığı Yolları Çatallanan Bahçe basıldı. Aynı hikâyeler toparlanarak Artifices'e eklendi ve ve 1944'de Ficciones adıyla yeniden basıldı. 1942'de "Bustos Domecq" takma adı altında Adolfo Bioy Casares ile birlikte polisiye hikâyeler dizisi olan Don İsidro İçin Altı Problem'i yazdılar. Felsefe, gerçekler, fantazi ve gizemleri harmanladığı bu yeni öykülerin yanında, El Hogar'da anti-semitizmi, faşizmi ve nazizmi eşeltiren politik makaleler de yazıyordu. Bu makalelerle oldukça tanındı. 1946'da Juan Peron'un iktidara gelişiyle, kütüphânedeki işinden atıldı. Bu işten atılma onun için bir tür kurtuluş olmuştu, çünkü hem Arjantin'den Uruguay'a kadar pek çok yeri gezip, Budizm'den Blake'e kadar pek çok konuda seminerler veriyor, hem de iyi para kazanıyordu. Ama ailesi Peron'un baskıcı rejiminde zor günler geçirdi, annesi ve kız kardeşi hapse girdi. 1949'da ikinci önemli kısa hikâyeler kitabı Alef (El Alef)basıldı. 1955'de Peron devrilince Borges hayâlindeki meslek olan Arjantin Ulusal Kütüphânesi Müdürlüğü'ne getirildi. Ailesinden gelen hastalık nedeniyle görme bozukluğu çeken Borges bu dönemde görme yetisini tamamen kaybetti. "Bana aynı anda hem 800,000 kitabı hem de karanlığı veren Tanrı'nın muhteşem ironisi" diyerek bu gerçeği kabullenmiştir. (Umberto Eco unutulmaz romanı Gülün Adı'nda yer alan ana karakterlerden kör kütüphaneciyi Borges'ten esinlenerek oluşturmuştur.) 1956'da Buenos Aires Üniversitesi'nde İngiliz ve Amerikan edebiyatı profesörlüğüne atandı ve 12 yıl bu görevi yürüttü. 1961'de Samuel Beckett'le birlikte Uluslararası Yayımcılar Ödülü'nü (Formentor Ödülü) kazandı. Bu ödül ona gecikmiş bir uluslararası ün kazandırdı. Gözlerinin görmeyişini şiire yönelerek telâfi etmeye çalıştı. 1970'li yıllarda ABD'de çeşitli üniversitelerde dersler verdi. 1973'te Peron geri dönünce, görevinden istifa etti. Ders vererek ve yolculuk yaparak geçirdiği zamanın meyvesi 1975'te basılan toplama hikâyelerin olduğu Kum Kitabı (El libro de arena) oldu. Dünya gezilerinin sonucu ona eşlik eden Maria Kodama'nın resimlerini çektiği yazılarını ise kendi yazdığı Atlas(1984)'la sonuçlandı. Zannedilenin aksine, Nobel ödülünü alamadan 87 yaşında, 14 Haziran 1986'da Cenevre'de karaciğer kanserinden hayatını kaybetti.
Tam adı:
Jorge Francisco Isidoro Luis Borges Acevedo
Unvan:
Arjantinli Öykü ve Deneme Yazarı, Şair ve Çevirmen
Doğum:
Buenos Aires, Arjantin, 24 Ağustos 1899
Ölüm:
Cenevre, İsviçre, 14 Haziran 1986

Okurlar

1.336 okur beğendi.
8,6bin okur okudu.
181 okur okuyor.
7bin okur okuyacak.
124 okur yarım bıraktı.
Reklam

Sözler ve Alıntılar

Tümünü Gör
''Yaşarken kibrinden geçilmeyen insanoğlu, ölünce sinekleri toplamaktan başka bir işe yaramıyor''
Sayfa 81 - CAN SANAT YAYINLARI Çeviri: Süleyman DoğruKitabı okudu
Reklam
Issız gölgem...
Devinimsiz bir aynanın yorgunuyum ben!..
Sayfa 54 - İletişim Yayınları-2.baskı
İnsan ölülerle konuşurken onların ölü olduğunu unutuyor.
Sayfa 66 - EpubKitabı okudu
Yenilgiden hoşnutum, çünkü bu bir sondur ve ben çok yorgunum. 
Sayfa 79
Kitap önerileri içeren bilinçlendirici okuma rehberleri
Alıntılarla Yaşıyorum adlı YouTube kitap kanalımda bütün kitaplarını okuduğum yazarlar için detaylı okuma rehberleri paylaşıyorum. Daha çok arkadaşın bu bilgilerden faydalanabilmesi için paylaşabilirsiniz. ⬇️⬇️ İlk romanım
Kimlink
Kimlink
'i edinmek isterseniz:
Reklam
Ben cenneti hep bir çeşit kütüphane olarak düşlemişimdir.
Jorge Luis Borges
Jorge Luis Borges
"Eğer, yeniden başlayabilseydim yaşamaya,  İkincisinde, daha çok hata yapardım. Kusursuz olmaya çalışmaz, sırtüstü yatardım. Neşeli olurdum, ilkinde olmadığım kadar. Çok az şeyi ciddiyetle yapardım."
Jorge Luis Borges
Jorge Luis Borges

Yorumlar ve İncelemeler

Tümünü Gör
146 syf.
10/10 puan verdi
·
5 günde okudu
Borges okumak yoruyor. Kitaba dair aldığım notları karıştırıyorum. Üç A4 kâğıdının ön yüzü, aldığım notlarla dolmuş vaziyette. Arka yüzleri ise bir takım anlamsız fatura bilgileri ile dolu. Her bir öykünün başlığını yazarak öykülere dair düşüncelerimi not almışım. Notlar, bu haliyle kitaptan daha karmaşık ama çözümlemem şart. Kimi öykü
Yolları Çatallanan Bahçe
Yolları Çatallanan BahçeJorge Luis Borges · Can Yayınları · 1985174 okunma
145 syf.
·
Puan vermedi
·
Beğendi
Borges’in Arjantin’de Critica gazetesinin hafta sonu eki için yazdığı ve gerçekle kurgunun iç içe geçtiği metinlerden oluşan derleme bir kitap. İlk başta, masal mı anlatıyor tarih mi, bunlar köşe yazısı mı öykü mü, bilimden mi konuşuyoruz efsanelerden mi diye sorgulamanıza neden olan bir çeşitlilikle kalakalıyorsunuz. Sonra da tüm bu çeşitliliği harmanlayıp ortaya özgün bir anlatı çıkarmış olmasına şaşkınlıkla bakıyorsunuz. Şu kısacık kitabın, kapitalizmden başlayıp emperyalizme, dinlerin yayılışından ırkçılığa, bireyden topluma, zilyon tane konunun etrafında dans ettiğine inanmak sahiden güç. Gerçek kişilerin isimlerinden yararlanarak kurgulanmış öyküler. Kim bu gerçek kişiler derseniz, birtakım kaçakçı ,serseri, köle taciri, korsan,sahtekar ve düzenbaz ismi saymam gerekir ki, anlatılanların özü dikkate alınacak olursa çok da bir önemi yok. Önemli olan kısmı tüm bunların Borges’in zihninde nasıl canlandığı..Kelimelere nasıl aktarıldığı..Mecaz, imge ve fantezinin nasıl kullanıldığı..Tüm bu sahtekarlıklardan mizahın nasıl devşirildiği. Herkese hitap edecek bir kitap değil belki. Farklı yazınlar keşfetmeyi ve ayrıntıları seven biriyseniz bunu da seversiniz. Keyifli okumalar..
Alçaklığın Evrensel Tarihi
Alçaklığın Evrensel TarihiJorge Luis Borges · İletişim Yayıncılık · 20191,598 okunma
Reklam
92 syf.
8/10 puan verdi
·
3 günde okudu
İngiliz Edebiyatına Borgesvari bir Bakış
Jorge Luis Borges ve Maria Esther Vazquez'in birlikte kaleme aldığı 92 sayfalık bu minik kitap köklü İngiliz Edebiyatı tarihine özet niteliğinde bir bakış açısı sunuyor. Bir İngiliz Dili ve Edebiyatı bölümü mezunu olarak kitabı büyük bir keyifle okurken hem bilgilerimi tazeledim hem de yeni şeyler öğrendim. Kitapta kronolojik bir anlatım ve sade bir dil benimsenmiş. İçerisindeki başlıklar ise şöyle; 1)Anglosakson Dönemi 2)Ondördüncü Yüzyıl 3)Tiyatro 4)Onyedinci Yüzyıl 5)Onsekizinci Yüzyıl 6)Romantik Akım 7)Ondokuzuncu Yüzyıl: Düzyazı 8)Ondokuzuncu Yüzyıl: Şiir 9)Ondokuzuncu Yüzyıl: Sonu 10)Çağımız Borges ve Vazquez'in yorumları ve tahlilleri bu dönemlerin popüler yazarlarına ve onların büyük eserlerine odaklanıyor. Dostça bir konuşma havasında ele alınan bu kitap İngiliz Edebiyatının temel tarihini kısa ama öz bir özetle öğrenmek isterseniz tam size göre. Tabii ki daha ileri seviyede bir okuma ve araştırma yapmak isterseniz İngiliz Edebiyatı profesörü Mina Urgan'ın İngiliz Edebiyatı Tarihi adlı kitabına göz atmanızı öneririm. Keyifli okumalar!
İngiliz Edebiyatına Giriş
İngiliz Edebiyatına GirişJorge Luis Borges · Apa Yayınları · 198730 okunma