Momo Momo çocuk kitabı değil, 20 yy’ ın en esalı iktisat kitaplarından biri. Gesell’ den esinlenen yazarını Veblen, Galbraith, Mills gibi iktisatçı\ içtimaiyatçılarla bir tutuyorum. Meselenin düğüm noktası, hasta paranın toplumu; hasta toplumun da parayı bozduğudur. Bir toplumun yönetici ve zengin sınıfları bencilliğin pençesine düşünce, o toplumun parası bozulur.
Claude Levi-Strauss’un bilim dünyasına armağanlarından biri olan antropolog Philippe Descola, dünyayı kurtarma arayışı şöyle dursun, “Biz insanlar, gezegenin virüsleri hâline geldik.” diyor. Hocasının kavramsallaştırmasından hareketle pandemiyi bir “bütünsel toplumsal olgu” olarak nitelendiren Descola, bu tür olguların toplumu sarsıp “onun derin mahiyetini açığa çıkardığını” söylüyor. Pandemi bu bakımdan sanayi sonrası kapitalizmin ana hatlarını ifşâ eden bir ayraçtır: “Kapitalizm bir salgın gibi yayılmaya devam etmektedir. Sistemi uygulayanları doğrudan öldürmese de yeryüzünün tüm sâkinlerinin yaşam koşullarını uzun vâdede yok edecektir.
Gezegenin virüsleri hâline gelmiş durumdayız.” (Truong, 2020, 20 Mayıs). Hülasa, önce ciddi bir kültür muhasebesi, ardından da kapsamlı bir (kapitalist) medeniyet muhasebesi
yapmalıyız ki salgın sonrası için yapılan tekliflerin sahicilik yahut sahteliklerini kavrayabilelim.
🥀📚🥀
(Mustafa Özel, Pandemi Sonrası Dünyada Kapitalist Medeniyetin Eleştirel Muhasebesi)
Kapitalizm, sadece toplumsal ilişkilerde değil, aynı zamanda insan bilincinde de muazzam bir devrimdir. Açgözlülük ve kıskançlığı hem kurumsallaştırdı, hem akıl ve vicdanlarda meşrulaştırdı.
|