Robert P. Crease Gönderileri
Robert P. Crease kitaplarını, Robert P. Crease sözleri ve alıntılarını, Robert P. Crease yazarlarını, Robert P. Crease yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
Doğa ve doğanın yasaları, karanlıkta saklandı,
Tanrı "Newton olsun" dedi ve her şey aydınlandı.
Sayfa 11
Fizikçi Richard Feynman ünlü bir ifadesinde "kuantum mekaniğini hiçkimse anlamıyor" demişti. Kendisi her zamanki gibi provokatif idi ancak sözleri, bu konunun adı çıkmış zorluğunun ve sağ duyuya tamamen ters düşen doğasının altını bir kez daha çiziyordu. Peki bu konu neden bu kadar zordu?
Kuantum dünyasının yerlisi olmayı başaramamış
Günümüzde fizik biliminin geldiği noktada, sahip oldukları değerlerin nereden geldiği hakkında hiçbir açıklamamızın olmadığı
bazı parametreler vardır. Bu parametreler çok sayıda farklı değere sahip olabilir ve bu
değerlerin çoğu için yaşamın ortaya çıkması mümkün değildir. Bu nedenle var oluşumuz
söz konusu parametrelerin buna uygun değerlere sahip olmasına bağlıdır. Bu parametrelerden birine örnek, hidrojen atomunun çekirdeğinin, yani protonun kütlesinin, atomu meydana getirmek üzere bu çekirdeğe bağlı halde bulunan elektronun kütlesine oranıdır. Buna benzer pek çok parametre vardır.
Sayfa 225
Büyük Tasarım
Voltaire, "Newton bizim Kolomb'umuzdur. Bizleri yeni bir dünyaya götürdü" diye yazmıştır. Kendi dünyamızın bir nevi iskelet versiyonu olan özel bir çeşit dünyadır o. içindeki yegane şey, kütlelerdir. Bu kütlelerin yaptığı tek şey, etrafta hareket etmektir ve bu hareketleri başlatan ve durduran yegane şey, kuvvetlerdir. Newton, bu en temel var sayımların öylesine sade, zarif ve anlaşılır bir evren ortaya koyduğunu göstermiştir ki bu evren "Büyük Tasarım" olarak adlandırılmıştır.
Newton, Principia'da bu Büyük Tasarımı bizlere göstermiştir. Onun en temel kavramları kuvvet, kütle ve hızdır. Her kütle belli bir anda belli bir konuma sahiptir. Eğer hareket halindeyse, zamana göre konumundaki değişme miktarına hız adı verilir. Eğer hızı değişiyorsa, hızın zaman göre değişme miktarına ise ivme adı verilmektedir. Kütleler, kuvvetlerin etkisinden dolayı ivmelenirler. Bu kuvvetler, ya temas ya da çekme ve itme şeklinde nesnelerin arasındaki etkileşimlerinden ortaya çıkar. Principia'da Büyük Tasarım'da hareket için üç yasa tanımlanmıştır. Bu yasalar evrende her yerde ve her ölçekte geçerlidir.
Sayfa 25 - İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
Newton Dönemi
Newton'un çalışmaları felsefecilere yeni bir ödev de vermiştir. Pek çok filozof, Newton'un çalışmalarının, sonsuza dek uzanan ve bölünemeyen mekan ve zaman ve evrensel nedensellik gibi belli başlı bazı fikirlere dayandığını görmüştür. Ancak bu fikirler ne matematiksel gerçekler gibi kendiliğinden aşikar olan şeylerdi ne de günlük deneyimlerimizde görebildiğimiz şeylerdi. O halde neden bu fikirler bu denli bütünleşmiş görünüyordu? Alman felsefecisi Immanuel Kant, deneyimin bizzat var olması için bu fikirlerin gerekli birer koşul olduğunu gösterdi. Aksi halde insan bilincinin var olması mümkün olamazdı. Bunlar, algılarımızdan gelen verilere ve deneyimlerimize düzeni ve tutarlılığı ve Newton'un yasalarına da geçerliliğini veren formda organize eden mental yazılımımızın bir parçasıdır. Newton'un, kütle çekimi gibi olaylar için içsel nedenlere yönelik hipotezler aramayacağını söylediği gibi Kant da, fenomen yerine nomen olarak isimlendirdiği ve şeylerin onları nasıl deneyimlediğimizden ayrı olduğuna yönelik hipotezler aramayacağını söylemiştir.
Sayfa 19 - İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
Newton Dönemi
Newton'un çalışmaları, istikrarlı politik düzenleri ve modern demokrasi düşüncesini tercih ettiği ve saltçılık iddialarını zayıflattığı için politik teoriyi de etkilemiştir. Politik düşünürler, Newton'un fiziksel dünyayı yöneten yasaları araştırmasına benzer yolla insan dünyasını yöneten yasaları araştırmak için cesaret kazanmıştır. Newton'un asistanlarından biri olan John De saguliers, "Devletler için en iyi model, Newton'un dünya modelidir" diyen ve Güneş Sistemi'nin düzenini devletler için örnek bir model olarak gösteren bir şiir yazmıştır. Amerika'nın bütün kurucu ataları Newton'u okumuş ve insani meselelerde ona itibar etmişlerdir. Thomas Jefferson, Amerika'nın bağımsızlık bildirgesinin ilk cümlesinde doğanın yasalarına atıfta bulunurken açıkça Newton'u hatırına getirmiştir. Newton'dan ilham almış politik bilimciler, Amerikan felsefeci Richard Rorty'nin karakterize ettiği üzere, sosyal reformları belirlerken Yunanlıların, Çinlilerin veya Fransızların ne olduğuna bakarak değil fakat genel anlamda "insanların ne olduğuna" bakarak belirlemiştir bu reformları.
Sayfa 18 - İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
Newton Dönemi
Newton'un dünyası insan eylemlerine atıfta bulunmadan da anlaşılabilir bir dünyadır. Aristo'ya göre hareketi izah etmek için hem onun mekanik itme ve çekme etkilerini bilmek, hem de olayın "niçinlerini", yani insansal amaç ve hedeflerini de bilmek gerekiyordu. Bir at arabası yol üzerinde niçin hareket eder? Çünkü atlar onu çeker ve yol ise direnç gösterir demek olayın sadece bir nedenidir. Diğer bir nedeni ise tüccarın geçimini sağlamak için pazarda ürün satmak zorunda olması ve bu nedenle arabaya atları bağlayıp yola çıkmış olmasıdır. Fakat Newton'a göre at arabasının hareketi, insan eylemlerine atıfta bulunmadan sadece kütleler ve kuvvetler ile izah edilmelidir. Eğer insan hareketleri de olaya dahil ise, bunlar da nihayetinde sadece mekanik itme ve çekme etkileri ile açıklanmalıdır. Newton'un dünyası öyle bir sahnedir ki, onda hareket eden şeyler sadece kütlelerdir ve bu kütleleri hareket ettiren şeyler ise sadece kuvvetlerdir. Bu dünyayı, tıpkı bir akvaryumu inceler gibi tahlil edebiliriz. Biz gözlemciler sanki gözlediklerimizden bağımsızmışız gibi, içindekileri etkilemeden bu dünyaya dışarıdan bakabiliriz. Elbette bir ölçüm yapmak, üzerinde ölçüm yapılanı etkileyebilir. Ancak bu etki önceden öngörülebilir ve prensipte istenen en asgari seviyeye kadar azaltılabilir. Bu nedenle bilim insanları, kendilerini ölçtüklerinin dışında tutabilir ve hakkında bilgi edindikleri şeyden kendilerini soyutlayabilirler. Newton dönemi, bilim insanlarının doğa üstü planlara, tasarımlara ve amaçlara müracaat etmeden doğanın yasalarını mekaniksel ve matematiksel olarak inceleyebildikleri bir dönem olarak kayda geçmiştir.
Sayfa 17 - İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
Newton Dönemi
Newton bir defasında, devlerin sırtlarının üzerine basarak ayakta durduğunu söylemişti. Fakat bu devasa sırtlar kısmen insani kısmen endüstriyeldi. Newton'un yolunu açan şey kendi zamanında yaşanan teknolojik gelişmelerdi. Mekanik bilgisi giderek gelişmiş, matematiğin uygulamalarına verilen değer artmış, özellikle maden endüstrisinde makine kullanımı giderek yaygınlaşmıştı. Ayrıca, kendisinden önce gelmiş olan Galileo ve diğer bilginler sayesinde, kuyruklu yıldızların hareketinde gözlendiği üzere, gökyüzünün doğa ötesi değil fakat mekanik bir düzen ile işlediğine dair ilk ipuçları elde edilmişti.
Sayfa 14 - İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
Newton Dönemi
1665 yılında, her beş kişiden birinin ölümüne neden olan büyük veba salgını Londra'yı vurdu ve Newton annesinin Lincolnshire'de bulunan çiftliğine sığınmak zorunda kaldı. Buradaki mecburi boş zamanı ona kesintisiz bir şekilde çalışma özgürlüğünü sundu. Bu sayede fizik, astronomi, optik ve matematikte pek çok temel keşifler yaptı. Bunun yanı sıra günümüz bilim insanlarının artık dikkate almadığı simya ve felsefe taşı gibi konuları, Vahiyler Kitabı ve diğer kutsal yazıları inceledi. En büyük keşiflerinden biri ise, Kalkulus veya diğer adıyla değişimin matematiği oldu. Kalkulus, ne kadar büyük veya küçük olduğuna bakılmaksızın x ile isimlendirebileceğimiz herhangi bir büyüklüğün eklenip çıkarılmasının, benzer başka bir büyüklüğün eklenip çıkarılması sonucunu doğurduğu şeklinde tarif edilebilir. Newton, kalkulusu kullanarak hareketin üç kanununu keşfetti. Bu kanunlar, önceden tahmin edilebilir kuvvetler tarafından yönetilen ve bu sayede açık ve anlaşılabilir olan dünya anlayışının temel taşlarıdır. Newton, çalışmak için bir Tanrı'ya ihtiyaç duymayan ve işleyişi sadece krallar ve din adamları tarafından değil fakat herkes tarafından anlaşılabilir olan bir dünya anlayışını, devasa bir makine halinde olan dünya anlayışını getirdi.
Sayfa 13 - İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu
Newton Dönemi
William Blake'in Newton portresi, onu eğilmiş, hatta tamamen öne bükülmüş halde resmederken, ünlü bilim adamını elinde bir pergelle önündeki kağıda odaklanmış bir şeyler çiziyorken içinde bulunduğu güzel doğa denizine arkasını dönmüş olarak göstermektedir. Blake, Newton'un başarılarına saygı duymuş ancak onun mekanik dünya görüşünü ve bu dünya görüsünden doğmuş olan makineleşmeyi eleştirmiştir. Blake'in bu başkaldırısı onun mottosunda kendini göstermektedir: "Sanat, yaşamın ağacıdır. Bilim, ölümün ağacıdır."
Sayfa 11 - İstanbul Bilgi Üniversitesi YayınlarıKitabı okudu