atsızın, yaşamın gayesini sadece askerlikte bulan bir subayın hayatını, tabiatüstü öğelerle ele almış gibi gösterip gerçekleri sembolizmle yansıttığı romandır
siyasi düşünceler bir kenara bırakılıp kesinlikle bir şans verilmelidir. romanın ana kahramanı selim pusatın hayatı psikolojik tahlillerle ele alınmıştır. kitabın en vurucu cümlesi olan tiyatro bitti beklemeye lüzum görmüyorum cümlesi, romanın hemen hemen her anında karşımıza çıkıp; kendimizi selin pusat'ın yerine koydurmaktadır. atsız'ın en meşhur şiirlerinden olan geri gelen mektup ve mutlak seveceksin beni bundan kaçamazsın şiirleri de bu kitapta yer almaktadır.
kitabın didaktik bir yönü de vardır. satır aralarında okuyucuya mesaj vermek ister.
en beğendiğim cümlelerden biri:
yanlış ve yalan davalar daima parlak gözükür. fuhşun felsefesini yapmak, namusun müdafaasını yapmaktan daha kolay olduğu gibi...
geri gelen mektup şiirinde en beğendiğim parça:
ey sen ki kül ettin beni onmaz yakışınla,
ey sen ki gönüller tutuşur her bakışınla!
hançer gibi keskin ve çiçekler gibi ince
çehren bana uğrunda ölüm hazzı verince
gönlümdeki azgın devi rüzgârlara attım;
gözlerle günah işlemenin zevkini tattım.
gözler ki birer parçasıdır sende ilâhın,
gözler ki senin en katı zulmün ve silâhın,
vur şanlı silâhınla, gönül mülkü düzelsin;
sen öldürüyorken de, vururken de güzelsin!