Tanıma, adından da anlaşılacağı gibi tanınmaz halden tanınır hale geçiştir ve bu geçiş bahtiyar ya da bedbaht olmaları kararlaştırılan kişilere karşı ya dostluk ya da düşmanlık uyandırır. En güzel tanıma baht dönüşü ile aynı zamanda olandır.
Sayfa 29Kitabı okudu
Baht Dönüşü
Peripeteia: Aristoteles'in 'Poetika' adlı eserinde belirttiği üzere, iyi bir olay örgüsünde bulunması gereken unsurlardan biridir. 'Baht dönüşü' olarak da adlandırılan bu unsur,eylemlerin gidişatının yön değiştirdiği, karakterin şaşırtıcı ve ironik bir gerçekle karşılaştığı temel bir dönüm noktasını tarif eder. Antik Yunan dilinde 'yuvarlanıp düşmek' ve 'aniden değişmek' gibi anlamlara işaret eden bu dönüm noktasıyla birlikte mevcut düzen değişir ve sonuca yaklaşılır.
Korku ve acıma uyandıran baht dönüşü nasıl bir karakterin başından geçer?
Kimilerine göre, iyi örülmüş bir öykünün çift yanlı sonuçtan çok, tek yanlı bir sonucu olmalıdır; değişim bedbahtlıktan bahtiyarlığa değil, tersine bahtiyarlıktan bedbahtlığa doğru gerçekleşmeli ve değişimin nedeni ahlaksal kötülükten ötürü değil de, yukarda bildirilen özellikten, yani kötüden çok, iyi olan bir kişinin işlediği ağır bir suçtan ötürü olmalıdır.
Sayfa 34 - Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları - XIII. BölümKitabı okudu
"Bazı öyküler basittir, bazılarıysa karmaşık. Öykülerin taklit ettiği eylemler böyledir de ondan. Basit eylem derken daha önce tanımlandığı gibi' süreklilik arz eden ve birlik oluşturan? ama geçişinde baht dönüşü ya da tanıma içermeyen eylemi kastediyorum, karmaşık eylem derken de geçişinde baht dönüşü, tanıma ya da her ikisini içeren eylemi. Ama bunlar [baht dönüşleri ve tanımalar], kendilerinden önceki olayların zorunlu ya da olası sonucu olacak şekilde öykünün düzenlenişinin kendisinden doğmalıdır."
Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları - Ne de olsa bir olayın bir olaydan dolayı gerçekleşmesiyle bir olaydan sonra gerçekleşmesi arasında çok fark vardır.
Kumların Kadını
Hiroshi Teshigahara’nın Kobo Abe’nin eserinden uyarlamış olduğu “Kumların Kadını” filmi, Japon sinemasının - bana kalırsa- en özgün yapıtlarından biridir. Böcek bilimci olan Eijii Okada, kumlarla kaplı olan isimsiz bir mıntıkada üç günlük gezintiye çıkıp bulunması zor bir böcek türünü aramaya koyulur. Bir eserin sıçrayışı, beklenmedik bir olayın
Baht dönüşü daha önce söylendiği gibi eylemlerin tersine dönmesidir,bu dönüş de dediğimiz gibi olasılık ya da zorunluluk esasına göre olur,örneğin Oidipus'ta Oidipus'un yüreğini ferahlatmaya ve annesiyle ilgili korkularından kurtarmaya gelen kişi, onun gercek kimliğini ortaya çıkarınca tam tersi sonuca yol açar.
Sayfa 29Kitabı okudu