Geriliğimizin işi
Dışımızda elektrik de yansa para etmez. İlle kafamızın içinde bir ışık yanmalı önce. Bu da öğretmenin işi. Bizim kuşak yakamadı bu işi. Sizin kuşak da yakamayacak. Dilerim, sizden sonrakiler bari yakabilsin.
Sayfa 161 - Yordam kitapKitabı okudu
"Buraya geldiğimizde yerlilerden ceketli tek adam göremezdin. Bir zıbın, bir kuşak, belinde de bir bıçak... Keçi kılından çaşır giyenler zengin sayılırdı. Fakirler pamuktan çaşır giyerdi. Fakirin kuşağı küçük, zengininki büyük olurdu. Kuşağın arkasına sıcak tutsun diye bir keçe koyarlardı. Önde bir silahlık, meşinden. İçine sigarasını, bıçağını, malzemesini; varsa tabancasını mermisini koyardı.
Bizim üzerimizde takım elbise, ceket, pantalorı vardı. Medeni bir insan görünümündeydik. Giyimimiz, kuşamımız, yaşantımız, çalışma tarzımızla yerlilerden farklıydık. Hâlâ bir farklılık var aramızda.
İzmir'den çalışmasını, üretmesini, yaşamasını görüp öğrendik. Yerli lerden bazıları hâlâ konuşur:
’Kahbe macurlar! Çalışıyor adamlar yahu! Herifler çalışmasını da biliyor, dinlenmesini de!' derler önümüzden, arkamızdan."
Efendim bizim kuşak her telden çalmasını bilir.
Bizim kuşak yaşadı bunları...
Mesela biz hiç annemizin elini tutup okula gitmedik. Babamız hiç taşımadı çantamızı yorulmak gibi bir şansımız yoktu bizim. Telefonu açtığımızda iyi değilsin biliyorum demedi kimse.
En çok çocukluğumuza yenildik biz.
İnsan, şeyler arasındaki bir şey değildir; şeyler birbirini belirler ama insan nihai anlamda kendini belirleyen bir varlıktır. Mevcut yetilerinin ve çevrenin sınırları dahilinde, neyse, onu kendinden yaratmıştır. Örneğin toplama kamplarında, bu yaşayan laboratuvarda ve bu sınav alanıda yoldaşlarımızdan bazıları domuz gibi davranırken, bazılarının da aziz gibi davrandıklarına tanık olduk. İnsanın içinde her iki potansiyel de vardır; hangisinin gerçekleşeceği koşullara değil, kararlara bağlıdır.
Bizim kuşağımız gerçekçi bir kuşak, çünkü insanı gerçekte olduğu şekliyle tanımaya başladık. Her şey bir yana, insan, Auschwitz'in gaz odalarını icat eden varlıktır; ama dudaklarında duayla ya da Shema Yisrael ile gaz odalarına dimdik yürüyen varlık da insandır..
Sayfa 126Kitabı okudu
