1.Taş (Kuzey Cephesi) - Vezir Tonyukuk Kitâbesi
…arz ettim.
Ordu yürüttüm. At in dedim. Ak Termil’i geçince at bindirdim. At üzerine bindirip karı söktürdüm. Sonra atları yedeğe aldırıp yaya olarak ve ağaçlara tutuna tutuna yukarı çıkarttım. Öndeki eri çapraz yürüterek ağaç olan tepeyi aştık. Yuvarlanarak indik. On gecede yandaki engeli dolaşarak gittik. Kılavuz yeri şaşırıp boğazlandı.
1.Taş (Güney Cephesi) - Vezir Tonyukuk Kitâbesi,
Geyik yiyerek, tavşan yiyerek oturuyorduk. Milletin karnı tok idi. Düşmanımız çevremizde ocak gibi idi, biz ateş idik.
Böyle otururken Oğuz’dan casus geldi. Casusun sözü şöyle idi: Dokuz Oğuz boyu üzerine kağan oturmuş; Çin’e Kunı Sengün’ü göndermiş; Kıtay’a Tongra Esim’i göndermiş. Şu haberi göndermiş: Azıcık Türk (Köktürk) boyu var; fakat
1.Taş (Batı Cephesi) - Vezir Tonyukuk Kitâbesi,
Ben Bilge Tonyukuk’um. Çin ülkesinde doğdum. Türk milleti Çin’de tutsak idi. Türk milleti hanını bulmayınca Çin’den ayrıldı, han sahibi oldu. Hanını bırakıp yine Çin’e tutsak düştü. Tanrı şöyle demiş: Han verdim, hanını bırakıp tutsak düştün. Tutsak düştüğün için Tanrı öldürdü. Türk milleti öldü, bitti, yok oldu. Türk Sır milletinin yerinde boy kalmadı.
Ormanda, dışarıda kalmış olanlar toplanıp yedi yüz er oldular. İki bölüğü atlı idi, bir bölüğü yaya idi. Yedi yüz kişiyi idare edenlerin büyüğü şad idi; danışman ol dedi, danışmanı ben oldum, Bilge Tonyukuk. (Şadı) kağan mı yapayım diye düşündüm. Arık boğa ile semiz boğa arkada oldukça; semiz boğa mı, arık boğa mı bilinmezmiş diye düşündüm. Bunun üzerine, Tanrı akıl verdiği için onu ben kağan yaptım.
İlteriş Kağan olunca, Bilge Tonyukuk Boyla Baga Tarkan ile İlteriş, güneyde Çinli’yi, doğuda Kıtay’ı, kuzeyde Oğuz’u pek çok öldürdüler. Danışmanı, yardımcısı ben idim.
Çogay’ın kuzeyi ile Kara Kum’da oturuyorduk.
Börü Budun, Göktürk vezir Bilge Tonyukuk tarafından, İlteriş yani Kutluk Kaan'ın emiriyle tahmini olarak 680'de kuruldu.
Sayfa 37Kitabı okudu
"Düşman, çevrede ocak gibiydi. Biz içindeki ateştik, öylece otururduk."
Bilge Vezir Tonyukuk
"Düşman, çevrede ocak gibiydi. Biz içindeki ateştik, öylece otururduk."
💬Bilge Vezir Tonyukuk
"Düşman, çevrede ocak gibiydi. Biz içindeki ateştik, öylece otururduk." Bilge Vezir Tonyukuk
Börü Budun, Göktürk Vezir Bilge Tonyukuk tarafından, Ilteriş yani Kutluk Kağan'ın emriyle tahmini olarak 680'de kuruldu.
Sayfa 37
Gök-Türkler devrinde (VI. asır) Hint- Baharat Yolunun tesiri ile olsa gerek, Budizm misyonerleri, Türk boyları arasında çok kesif bir faaliyet göstermişler ve bunun neticesi bir çok Türkleri Budizm dinine sokmaya muvaffak olmuşlardı. Söz konusu misyonerler, faaliyetlerini o derece ileri götürmüşlerdir ki, biz olayların seyrinden onların Türk Hakanının bile nazarı dikkatlerinin çektiklerine belki ona yakın çevrelere kadar sokulup hatta Türk Hakanına bile nüfuz etmeye muvaffak olduklarına kani olmaktayız. O kadar ki, Türk Hakanı, Bilge Kağan, Budizm'in(Birazda Çinlilerin zıddına olarak) Gök-Türklerin resmî dini olmasını tavsiye edecek kadar ileri gitmiştir. Fakat onun maiyyetinde büyük bir talih eseri gün görmüş akıllı Türk milletinin karakterlerini çok iyi bilen güçlü devlet.adamı Tonyukuk-Han vardı. Yetmiş yaşında idi. Onun bugün bile hayranı olan Alman bilim adamları takdirlerini açıklamak için Ona "Göktürk Hakanlığının Bismark'ı" demişlerdir. İşte bu Tonyukuk-Han o zamana kadar üç Göktürk-Hakanına hizmet etmiş olan emektar vezir, Bilge Kağana Budizm'in Türk toplumuna neye amil olacağını izah etmiş ve ona 'Buda dini Türk'ün askerlik ruhuna çok kötü tesirler icra edecektir!"diyerek Türk Kağanını her nasılsa saplanıp kaldığı bu çok tehlikeli fikirlerinden vazgeçirmeye muvaffak olmuştur.
Sayfa 4 - Türk Araştırmaları VakfıKitabı okudu
1951- Orkun
TÜRK AHLÂKI
Merhum Ziya Gökalp, Türklerin ahlakta birinci olduğunu söylerken, milli bir övünme duygusuna kapılmış değildi. Çok tarih okumuş, milli maziyi öğrenmiş ve düşmanlarımızın bizim hakkımızda söylediklerini belledikten sonra bu hükmü vermişti.
Burada ahlakın hangi sebepler ve tesir edici şeyler altında meydana geldiğini inceleyecek
"Düşman, çevrede ocak gibiydi. Biz içindeki ateştik, öylece otururduk."
💬Bilge Vezir Tonyukuk
Bengü Taşı
Tarih öncesi devirlerde dikili taşlara Menhir denildiği bilinir. Asya'daki Türk inanışında ise, ölü gömüldükten sonra, mezannın üstüne, kişinin hayatta iken öldürdüğü düşman sayısınca taş dilir, bunlara Balbal denilir. Bilge Kaan, Köl-Tigin ve Vezir Tonyukuk adına dikilen anıtın en büyük taşına ise Bengü taşı ismi verilir.
Türk tarihinde, Göktürklerden Osmanlı'ya kadar her zaman başbakanlık var olmuştur. Hem de çok güçlü, büyük devlet adamı olarak ve padişahın adı bile bilinmezken, unutulmaz olan başbakanlar, başvezirler, sadrazamlar vardır. Birçokları hanedan haline gelmiştir. Göktürkler deyince akla Tonyukuk gelir. Kültigin kadar, "Bilge" lakaplı, Vezir Tonyukuk da anılır. Tarihin gördüğü en büyük sultanlardan biri olan Kanuni Sultan Süleyman'ın yanında Sokullu Mehmet Paşa vardır. Osmanlı'nın kuruluşunda Çandarlı hanedanı vardır başbakanlık makamında. Selçuklu'da Sultan Alparslan, Sultan Sancar ve Melikşah kadar Nizamülmülk bilinir. Hangi padişahın tahtta olduğunu hatırlamazsınız bile ama Köprülü Mehmet Paşa'yı mutlaka bilirsiniz. Şimdi getirilen tarif, Türk tarihine uymamaktadır.
