Meşrutiyet
... meşrutiyet uygulamaları, işin esasına bakılırsa hiç de lehimize olmamış, Osmanlı İmp. yıkılış sürecini hızlandırmıştır. İşin açıkçası meşrutiyet gençliği, burada tecrübesizliğinin ve akılsızlığının kurbanı olmuş, üstelik meşrutiyeti istismar ile yıkıcı ve zararlı emellerini gerçekleştirmek isteyen iç ve dış çıkar gruplarına hizmet etmiştir.
Sayfa 19Kitabı okuyor
İsyan
Osmanlı tarihinde isyan ve ihtilallerde hep ordu ve öğrenciler kullanılır, günümüz Türkiye'sinde sık sık söylenen "Ordu-gençlik el ele!" sloganı en eski zamanlardan beri atılır dururdu.
Sayfa 16Kitabı okuyor
Kimi yorumcular da romanın sadece bir imkânsız aşk trajedisi değil, topluma bir trajedi olduğunu ileri sürer. Roman bireysel bir krizi değil tam tersine toplumsal bir krizi işaret eder. Werther'in hastalığı, çağın hastalığıdır ve çıkışsizdır. “Roman bir akıl hastası'nın hikâyesidir” diyen James Sime, bu hastalığı bir kişinin değil çağın hastalığı olduğunu belirterek, romanın bir kişinin deği bir kuşağın dramı olarak anlaşılması gerektiğini şöyle izah eder: “Werther'in hastalığı bireyin değil, çağın hastalığıydı. Anlayışlı insanlar; inançlarının, gelenek ve göreneklerinin ötesinde yaşamış, etraflarındaki dünyaysa çürümeye yüz tutmuştu. Kendilerini geçmişin tahammül edilmez boyunduruğundan kurtarmaya çabalasalar da henüz eski düşünüş biçimlerinin yerine koyabilecekleri hiçbir şey ortaya çıkmamıştı. Hastalık derecesindeki duyarlılık ve aşın bir duygusallığın etkisiyle, aç benliğin! hiçbir zaman doyuma ulaşamadığı bı evrenin kocaman bir hata ve düzenbazlık olduğu sonucuna vardılar. Wett her'de Goethe, bu hastalığın köklerine iner.”
Türkiye'de herkes "tahammülsüzlük" ve "korku" içinde birbirine "düşman" gözüyle bakıyordu. Her şey "yaşasın" la başlayıp "kahrolsun"la bitiyor, her şey" siyah-beyaz ayrımı"na kilitleniyor.
Sayfa 298
İdeolojileri olanların, tabuları da olur!
... Adnan'nın orta öğrenimi, hem kesintili, hem de biraz amaçsız geçmiştir. Devrin şartları içinde, tamamlanamamıştır da. Ama bunu yadırgamamak lazımdır. Çünkü engelleyici şartlar, yalnız genç Adnan'ın değil, hem bu kuşağın, hem de o kuşağı yetiştirenlerin iradeleri dışında olumsuz etkilerini yapmıştır. Şartlar bu nesli, tam, arızasız ve sistematik bir öğrenimden ne yazık ki mahrum bırakmıştır. Bu gerçek yalnız Türkiye'de, o devrede okuma çağında olan neslin değil,1914'le onu takip eden yıllarda ve dünyanın bütün savaşa katılmış ülkelerinde ki genç nesillerin müşterek kaderidir.
Sayfa 29Kitabı okudu
