BAŞLIK BİR HUKUK ÖTESİ ALAN Yersiz Yurtsuzluk veyahut Yurt
Şimdi dikkatinizi çekerim: en önemli İnsan Hakları belgesi olan ve hatta insan haklarını icat eden Fransız İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirgesine bir noktadan daha bakalım. Adında bile rahatsızlık edici bir tanı var demiştim: İnsan ve Yurttaş Hakları... Yani yurttaş olanlar ve yabancılar (insan olarak büyük özneden ne kadar samimi bir şekilde bahsedildiğini anlamak için o dönemdeki tartışmalarına bakmak yeterlidir). İşte ilk defa bu belge yabancı kavramını yaratan belgedir. Kişi ya yurttaş olacaktır ya da yabancı, başkası mümkün değil. Ama yabancı yine de bir toprağa bağlıdır ve asgari düzeyde tehlikelidir. Peki ya mülteci?
Sayfa 10 - İmajKitabı okuyor
Eğer bu dünya böyle şekillenmişse dil de ister istemez bundan payını alır; öyleyse bu dünya değişmelidir; böyle diyor birinci önerme. Ama İkincisine de kulak verelim; Dil bu dünyayı anlamamızın saydam bir vasıtası değil, o dünyayı var eden ortamlar dan biri; eğer dil değişmezse bu dünya da değişmez; öyleyse dil değişmelidir. Bu iki önermeyi birbirinin kuvvetine, ama aynı zamanda zaafına işaret edecek şekilde konuşmaya zorlayabilecek miyiz? Bu tür çifte problemleri farklı yazarların katıldığı bir tartışma ortamında, Tanpınar'ın sözcüklerini kullanırsam, evet "korkunç mukayese arzulan"yla kurcalayan çapraz okumalar elinizdekiler. Kitapları kütüphane raflarında yan yana, edebiyat tarihlerinde arka arkaya, satış listelerinde alt alta görüyoruz.
"Sevgiyi ifade etme konusunda yönümüzü kaçırdığımız için bize 'bu olmaz', 'şu olmaz' demek yerine 'böyle yapın', 'şöyle yapın' diye güçlü bir şekilde söylerseniz, biz de yaparız. Kendine güvenen kimse var mı merak ediyorum. Burada fikir beyan eden insanlar her zaman, her koşulda aynı görüşe sahip olmayabilirler. Doğru umut ve doğru arzulara sahip olmadığımız için azarlanıyoruz, peki ama doğru idealin peşinden koşsak bu insanlar bize destek olup rehberlik edecekler mi acaba?"
Sayfa 19Kitabı okudu
Zeki Demirkubuz'un olağan tepkileri herkesi rahatsız ediyor çünkü zihinlerde onun bi yeri bi ağırlığı var. İnsan başkalarını her zaman kendi zihninde bir yere koyuyor onu orada göremeyince de rahatsız oluyor. Zeki ağabey konulduğu bu yeri umursamıyor, bunun gereklilikleri var demiyor. Ben şöyle işler yaptım bana ancak bunu yapmak yakışır demiyor. İşim bu işimi yapıyorum ama ben de buyum diyor. Nuri Bilge Ceylan ise öyle değil konulduğu yerden memnun belki öyle biri olmak istediği için belki doğal bir sonuç olarak konumunun ağırlığını (zihinlerde bu ağırlık var çünkü) taşımayı seviyor, buna göre hareket ediyor. Kalıplara uyduğu için de daha çok taraftara sahip, Zeki ağabeyde olduğu gibi asiler, farklı gözükmeye çalışanlar veya gerçekten kalıpları umursayanlar değil büyük çoğunluk takdir ediyor NBC'yi. Aralarındaki sürtüşmeyi de buna bağlıyorum, ikisinin yaptığı da birbirlerine iğreti geliyor, ikisinin filmlerini de izlerim, ikisini de sever sayarım o yüzden net bir şekilde şundan tarafım diyemeyeceğim. Yine de şunu söyleyeyim biri Zeki ağabey, biri Nuri Bilge Ceylan :)
Bu mağazalardan birinin vitrininde bir sürü kitap görünce insanların kitapları okumak zorunda olduğunu hatırladım. Oturup bütün kelimeleri arka arkaya okumaları gerekiyor. Ve bu da zaman alıyor. Çok fazla zaman. İnsanlar bir kitabı alıp yutamıyor, aynı anda farklı ciltleri çiğneyemiyor ya da sonsuza yakın bilgiyi birkaç saniyede sindiremiyorlar
