Bodhisattva; Aydınlanma ve Gerçek (İsa?)
Kuşan İmparatorluğu'nun Hindistan'ın kuzeybatı bölgelerini elinde tuttuğu dönemde (İ.Ö. 1. yüzyıldan İ.S. 2. yüzyıla dek) gerçekleşmişti. Kuşan hükümdarlarının en büyüğü olan Kanişka, sonraki Budist gelenekte, yeni inancın en önemli teolojik öncülerinden bazılarının koruyucusu olarak gösterilir. Budizmin gösterdiği bu gelişmenin de getirdiği en önemli yenilik, "bodhisattva"lar denen kurtarıcıların görünümüne girmiş tanrılara inanmaktı. Bir bodhisattva, Nirvana'ya ulaşarak kurtulmayı hak eden düzeyde kutsallığa ermiş olmakla birlikte, kurtuluş yolunda öteki insanlara yardımcı olabilmek için bu ayrıcalığını kullanmaktan vazgeçmiş bir ruhtu. İnsanların kurtuluşuna yardımcı oldukları sürece bu kurtarıcılar, duaların ve öteki yakarıların kendilerine ulaşabildiği ve oradan bir tür tinsel sempati yoluyla kurtuluş yolunda çabalayan insanlara yardım edebildikleri yüksek göklerde tinsel bir yaşam sürerlerdi.
1843 yılına gelindiğinde Amerikalı Protestan Misyonerlerin
Yunan Devleti ve Osmanlı topraklarında gerçekleştirdiği faaliyetler
sonucu bir milyon kitap ve broşür basılmış ve bunlar
Anadolu'daki Ortodoks cemaatler içinde geniş kitlelere ulaştırılmıştır.
Bu arada bir İngiliz Protestan misyoner kuruluşu olan
Engilish Bible Society'nin ilk
