Dini temsil eden zümreler her yerde ve her yüzyılda aynı temayülü, aynı ruhi halleri göstermişlerdir. Hakimiyetlerin en kuvvetlisi, en derini olan manevi hakimiyetin sınırını aşarak bütün hayatı düzenlemeye yeltenmişlerdir. Hatta, dayandıkları mukaddes kitaplar bu gibi tecavüze müsait olmasa bile, "ruhani" namını taşıyan bu zümreler gene aynı ruhi hallerle aynı temayülü gösteregelmişlerdir.