Firdevsi
Firdevsi eserini Gazneli Mahmud'a sunuyor ama Sultan için "Melik-tâzi-guyend", "barbar dili konuşan hükümdar" diyor. Sultan da Şehname'nin inceliğini ve güzelliğini hakikaten anlamıyor, Firdevsi'ye düşük bir bahşiş veriyor. Şair saraydan kızgınlıkla çıkıp o parayı bir tellağa bahşiş olarak veriyor ve Gazneli Mahmud için ağır bir dörtlük yazıyor. Onu sonradan Figani çaldı ve Parganalı İbrahim Paşa'ya kullandı.
"Du İbrâhim âmed bed'in cihân/Yeki but-şikest şod yeki but-nişân", "Bu dünyaya iki İbrahim geldi/Biri put yıkar, biri put yapar." Firdevsi; Gazneli Mahmud'un asıl adının İsmail olması dolayısıyla, Hz. İbrahim'in babası olmasına telmihle hicvetmişti onu.
"Du İbrahim âmed bed'in cihân/Yeki but-şikest şod yeki but-nişan", "Bu dünyaya iki İbrahim geldi/Biri put yıkar, biri put yapar."
Firdevsî; Gazneli Mahmud'un asıl adının İsmail olması dolayısıyla, Hz. İbrahim'in, Hz. İsmail'in babası olmasına telmihle hicvetmişti onu.
Gazneli Mahmud aynı zamanda büyük bir mareşal.... Savaşlarında filleri de kullanıyor.
Kaynaklarda bazen bu gibi yanlış bilgilere, yakıştırmalara rastlanıyor. Mesela bir kaynakta Gazneli Mahmud'un Hindistan fetihleri Selçuklu Sultan Muhammed Tapar'a nispetle anlatılıyor. Tarihi hakikate uygun olanla olmayanı ayırmak lazım. Tarihçilik de işte burada başlıyor. Bu yanlış bilginin yerleşmesinin bir sebebi de batıda kaleme alınan bazı çalışmalar ve özellikle romanlar. Bir kez daha üzerine basa basa söyleyelim ki, Hasan Sabbah ile Nizâmülmülk arkadaş değiller, akran değiller, aynı medresede eğitim görmemişler.
Sayfa 54 - Kronik Kitap, 3. Baskı: Ağustos 2021 | Erkan Göksu, Nizâmülmülk
:D
Gazneli Mahmud'un büyük bir bilim ve sanat hamisi olmasının yanı sıra, kişiliğinin şiddet yanlısı bir tarafı da olduğu söylenir. Çok kızgın olduğu bir anda Biruni'yi pencereden attığı, bunu duyan İbn Sina'nın da onun davetine uymayarak Gazne'ye gitmediği rivayet edilir.
Sayfa 25 - Türk Tarih Kurumu
Yarın ki cenaze hakkında !
Mahmud Efendi Hazretlerinin cenazesine Allah'ın izniyle katılacaktım . Lakin buna hayatındayken müsaadesi olmadığını öğrendim . Mahşeri kalabalığın olacağı cenazede izdihamlar , kadın erkek kalabalık birbirine değme gibi durumların yaşanmaması için en uygunu da sadece erkeklerin ve aile efradının katılması diye düşünüyorum . İzin olmadığını
Yoklansın kafası mezarda her ölenin,
Farkı var mı bakalım, hükümdarla kölenin?
(Gazneli Mahmud)
Belirtmeli ki, birinin göbeğinden doğup ötekinin göbeğine inen ay düşü, Hz. Muhammed'in anası babası ile kimi haneden kurucuları (örneğin Gazneli Sultan Mahmud'un babası Sevük Tigin de oğlu doğmazdan önce buna benzer bir düş görmüş) için de yinelemiş destansı bir kurgudur.
Sayfa 36 - Alfa Tarih 1. Basım 2015Kitabı okudu
