Esir bir şehirde insan olmak!
“İnsan bir kere tek başına kalmaya görsün!
Nerde olsa tek başınadır. Meydan savaşında
bile…” (s.69).
Bugünden geçmişe doğru baktığımızda Milli Mücadelenin bir “ön cephe”si bir de “arka cephe”sinin olduğunu daha iyi anlıyoruz. “Arka cephe”nin ordunun lojistik ihtiyaçlarını karşılamada, maneviyatını yükseltmede ve verilen mücadelenin haklılığını dünyaya anlatmada “ön cephe”nin bir parçası olarak önemli görevler üstlendiğini görüyoruz. Tarih kitaplarımız daha çok işgal altında olan bir imparatorluk bakiyesini kurtarma adına o dönemde işgal güçlerine karşı verilen askeri mücadelelerden bahsediyor. Toplumun arka planda verdiği canhıraş mücadelelerden ise maalesef yeterli düzeyde söz etmiyor. Milli Mücadelede toplumun arka planda verdiği bu mücadeleleri ise daha çok o dönemi anlatan romanlardan öğreniyoruz.
• • •
Bu yönüyle edebiyatımızın en büyük isimlerinden biri olan 
Kemal Tahir’in kaleme aldığı “
Esir Şehrin İnsanları”nın Milli Mücadele’nin arka planını anlatan en etkili eserlerden biri olduğunu düşünüyorum. Bilindiği gibi Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle birlikte Mondros Mütarekesi imzalanıyor ve İstanbul İngilizler tarafından işgal ediliyor. O tarihten sonra İstanbul adeta bir “esir şehir” haline geliyor. İşte Kemal Tahir, İstanbul’un işgali sonrasında o dönem toplumunun tutum ve davranışlarını kahramanı Kamil Bey’in hikâyesi üzerinden anlatıyor. Toplumun İstanbul hükümeti taraftarları, Milli Mücadeleciler ve hiçbir şeye aldırmayan vurdumduymazlar olarak nasıl üçe bölündüğünü gözler önüne seriyor.
• • •
Kemal Tahir, iyi eğitim almış, üç dört yabancı dil bilen, dünyayı gezip görmüş biri olduğu halde memleketin hiçbir sorunuyla ilgilenmeyen Kamil Bey’in, yurtdışından döndükten sonra yaşadığı içsel dönüşümü harika bir şekilde resmediyor. Öyle ki kitabı okurken başından sonuna kadar Kamil Bey’in çekingen kişiliğine, saflığına, heyecanlarına, dik duruşuna, civanmertliğine, sadakatine, vatanseverliğine ve sarsılmaz kişiliğine hayran kalıyorsunuz. Bu kadar mı? Elbette bu kadar değil. İşgal altında olan bir şehrin bazı insanlarının da ihanetine, işbirliğine, nemelazımcığına, dalkavukluğuna ve fırsatçılığına bütün boyutlarıyla şahit oluyorsunuz. Yaşanan çaresizliği, adaletsizlikleri ve otorite boşluğunu gördüğünüzde ise kalbiniz sıkılıyor, ruhunuz daralıyor.
• • •
Gerçekten de Kemal Tahir, bir şehrin hikâyesi üzerinden Milli Mücadelenin arka planında yaşananların fotoğrafını çekiyor. Hangi dönemde olursa olsun sıkıntı, buhran ve bunalım zamanlarında insanların gösterdiği tutum ve davranışların ortak yönlerini ortaya koyuyor. İnsanların gerçek kişilik ve karakterlerinin zor zamanlarda belli olduğunu bir kez daha bizlere hatırlatıyor. Tüm bunlarla birlikte dönemin ekonomik, sosyal, siyasi ve psikolojik durumunu okuyucuya çok iyi bir şekilde yansıtıyor. Nitekim onun olayları anlatırken kullandığı etkili üslubu ve yakın tarihe hâkimiyetini kitabın sonuna kadar hissediyorsunuz.
• • •
Özcesi, “Esir Şehrin İnsanları”, bir dönemin ruhunu anlamak ve Milli Mücadelenin arka planında yaşananlara farklı bir pencereden bakmak, özellikle de işgal altındaki İstanbul’da yaşayan aydınların içinde bulundukları durumu anlamak için okunması gereken başyapıtlardan biri. Kemal Tahir bu eserini “Esir Şehrin İnsanları”, “
Esir Şehrin Mahpusu” ve “
Yol Ayrımı” şeklinde üç kitap olarak kurgulamış. O nedenle Kemal Tahir’in eserlerini okumaya yeni başlayacak olanlara, ilkin bu eserinden başlamaları gerektiğini hatırlatmak istiyorum.
• • •
Bu itibarla tarihi gerçeklere dayalı, insan hikâyeleri üzerinden etkili bir kurguya ve akıcı bir dile sahip olan bu eseri başta tarihi roman okumayı seven okurlar olmak üzere tüm okurlara tavsiye ederim. 2003 yılında TRT tarafından sekiz bölüm olarak yayınlanan dizi filminin ise kitabı okuduktan sonra izlenmesini öneririm.* İncelememe 
Mustafa Kemal Atatürk’ün kitabın ruhunu yansıttığını düşündüğüm, “Asıl olan iç cephedir. Bu cephe bütün milletin oluşturduğu cephedir. Dış cephe, ordunun düşman karşısındaki silâhlı cephesidir. Bu cephe mağlûp olabilir; fakat hiçbir zaman bir memleketi yok edemez. Memleketi temelinde yıkan iç cephenin çökmesidir” sözleriyle son verirken…
Sağlıklı ve kitap dolu günler dilerim!
............................................................
*youtu.be/D6NhMhnqY7Y.
Emeğinize, yüreğinize sağlık.. 👏🏻👏🏻 Yine eşsiz bir inceleme olmuş.. 🧿 Okuduğunuz her kitabı öylesine güzel anlatıyorsunuz ki, bizler için okunulup geçilen bir inceleme olarak kalmıyor, aksine hepsi içimizde oldukça güzel bir yer ediyor. Teşekkürler emekleriniz için.. 📚🍀
Kaleminize sağlık çok güzel bir inceleme olmuş. Listeme ekledim 🌼
Mutlaka okumanızı öneririm.👌 Çok teşekkür ederim.🙏 Şimdiden keyifli okumalar dilerim.📚🦋
Bu yorum görüntülenemiyor
Ben de yeni okudum. Dizisi olduğunu bilmiyordum, izleyeceğim.
Evet, ben de kitabı okuduktan sonra gördüm ve izlemeye başladım. Youtube'daki linkini buraya bırakıyorum. youtu.be/D6NhMhnqY7Y.
2 sonraki yanıtı göster
Hem bunun hem de yol ayrımı'nın TRT dizisi var, ikisini de izlediğim için kitaplarını okumak gelmemişti içimden
Ben dizisini izlemiş olsanız da kitaplarını mutlaka okumanızı öneririm.Malum kitapta geçen her detayı dizi film bile olsa aktarmak mümkün olamayabiliyor. Ayrıca kitap okumanın keyfini her zaman bir filmden almak mümkün olamayabiliyor.👌📚
1 sonraki yanıtı göster
Yaptığınız her inceleme sonunda "bu kitabı da okumalıyım" diyerek okunacaklar listeme bir yenisini ekliyorum. Bir dönemin iç cephesini okumak farklı bakış açıları ve öğretiler katacaktır. Emeğinize ve kaleminize sağlık... 👏👏👏💫💫💫📖
Mutlaka okumanızı öneririm.👍
Değerli yorumunuz çok teşekkür ederim.🙏📚
Değerlendirmeniz öok güzel.👌🏾.Yılllar önce okumuştum.Seri olarak okuma isteği duydum.
Yeniden okuma isteği uyandırabildiysem ne mutlu bana. Yorumunuz için çok teşekkür
ederim.🙏📚🦋
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.