Budala - F. DOSTOYEVSKİ /Zamana bırak, zamanla her şey unutulur!
"Hayır, hayal ile yoktur benim alışverişim,
İnan ki her ne demişsem görüp de söylemişim," der 
Mehmet Akif Ersoy, Ağlarım Ağlatamam isimli şiirinde. Birçok eser okudum Dostoyevski'nin kaleminden, iki cümle ile özetleyecek olsam onu şairin bu dizelerini seçerdim.
Fyodor Mihailoviç Dostoyevski
İsmini bile saygılı bir tonla okuyor insan.
Oktay Kaynarca'nın meşhur bir repliği vardır: "En büyük o mu bilmiyorum ama çok büyük."
Peki onu edebiyat dünyasında bu konuma getiren, böylesi unutulmaz eserler bırakıtıran neydi?
Tek kelimeyle cevaplayacak olsam "YARALARI" derdim. Zira hiçbir kurgu gerçeğin kendisi kadar yer edinemiyor hayatta...
Yaraları, ailesinden kalma, babasından kalma, hastalığından kalma, yaşantısından kalma yaraları...
En çok karşılaştırıldığı yazarlardan biri olan 
Lev Tolstoy'un 
Anna Karenina'sında şöyle bir cümle geçer: "Bütün mutlu aileler birbirine benzer, her mutsuz ailenin mutsuzluğu kendine göredir."
Dostoyevski'nin ailesinin mutsuzluğu da kendine göre, o kadar kendine göre ki başka hiç kimseye benzemeyen bir kalem doğurmuş: 
Fyodor Dostoyevski
Ölümü en iyi kim anlatır?
"Ölüme ramak kalan!" Ölüm emri veriliyor kendisi ve arkadaşları hakkında. Son anda kurtuluyor ölümden. Budala da içlerinde olmak üzere birçok eserinde yer buluyor bu ölüme yakınlığın izleri... Ölümün kokusunu almış, tadına yaklaşmak üzere. Tahayyül edebiliyor musunuz o duyguyu?
Peki bir hastalığı en iyi kim bilir?
Yine o hastalığı yaşayan!
Damdan düşenin hâlinden yine damdan düşen anlar misali...
Sara hastası kendisi, kahramanlarında da bu hastalığı görüyoruz.
Onun kahramanları çoğu zaman bizzat kendisi!
Ve kumar düşkünlüğü, para ihtiyacı... Evet yine bizzat kendisi! 
Karamazov Kardeşler'i okuyanlar kitaptaki "baba" ve "oğul" kavramlarının işlenişine hayranlık duyacaktır, yine kendi babası ile ilişkisi! Hatta haykırır adeta eserde:
Yalnız buradaki babalar için değil, bütün babalar için haykırıyorum:
"Babalar, çocuklarınızı incitmeyin!"
Ki bana kalırsa dünyanın en başarılı kitabıdır Karamazov Kardeşler, buraya ona dair de bir şeyler bırakmak isterim: #139550178
Budala
Bütün büyük hikayeler gibi bu eser de şehre bir kahramanın gelmesiyle can buluyor: Prens Mişkin, namı diğer budala!
İçindeki dünyayı anlamlandırmaya çalışan, sara hastası, var olduğu hayatın ve çevrenin yabancısı... İçinizden ne dediğinizi duyar gibiyim: Evet, tam bir Dostoyevski!
Bir üçgen üzerine kurulu eser, Prens Mişkin, görür görmez hayranlık duyduğu Natasya Filippovna ve eserin en sevdiğim, yakınlık duyduğum tek kahramanı olan Aglaya İvanovna.
Ah Aglaya, herkes kime üzülürse üzülsün bu romanda en çok sana aktı içim. "Titrerim mücrim gibi, baktıkça istikbalime," der Müzeyyen Senar, istikbaline baktıkça titredim.
İster üçgen diyelim ister altıgen romanda hangi karakter varsa ruh hallerini olanca açıklığıyla vermiş yazar. Tam bir ruh analisti! -Yine kendi ruhundan yola çıktığından olsa gerek- Onun son dönemlerinde yazdığı eserlerin her kahramanından başlı başına bir roman çıkabilirdi, öylesine derin! Biri çıkıp dese ki Aglaya da kim bu romanın asıl kahramanı Natasya Filippovna, büyük saygı duyarsın. Mişkin gelmiş geçmiş en büyük kahraman derse, önünü iliklersin. Asıl olay adını bile anmadığınız Rogojin deseler, onu unutmak ne mümkün dersin, o derece bir tanışıklık kuruyorsun hepsiyle! Daha adını anamadığımız birçok isim...
Lebedev, Keller, Gavrila, Ptitsın, İppolit...
Yalnızca kendisi değil annesi de hasta yazarın, tüberküloz. Yalnızca kendisi ölüme yaklaşmıyor, hayatına büyük güzellik katacağını düşündüğü kızını da kaybediyor. Zaten problemli ruh dünyası o kadar çok sarsılıyor ki kimi yerde onu anlamanız, anlamlandırmanız oldukça zor olabiliyor. Ama ne olursa olsun başlı başına bir Rus Edebiyatı. Tek bir yazarla tanışma şansım olsa onunla tanışmayı, tek bir yazarla muhabbet etme fırsatım olsa onunla etmeyi isterdim. Kendisi dünyanın en büyük edebiyatı olan -dileyen varsa tartışabilirim- Rus edebiyatının bizzat kendisi. Onu okuyunca Rus tarihini, edebiyatını, siyasetini, insan ilişkilerini, adalet yapısını, aile kurumunu her şeyiyle tanıyorsunuz. Tıpkı Budala'da olduğu gibi!
Dipnot açısından da dolu dolu bir eser. Yazarın severek okuduğu kalemleri, zevklerini de burada görebiliyorsunuz. 
Aleksandr Puşkin'in Mısır Geceleri mesela: "Bir gece için bir ömür!.." Veyahut 
Nikolay Gogol'un Ölü Canlar: "Beni mezara koyduklarında mezar yaşıma "Burada ölü bir can yatıyor," diye yazdır! (s. 639)
Moliere ve daha niceleri...
"Doğmamak elimde olsaydı, bu komik koşullar altında var olmayı belki de seçmezdim," diyor yazar eserin 525. sayfasında. O belki istemezdi ama kuşkusuz bu edebiyat dünyasında büyük bir kayıp olurdu. Türk Edebiyatı için Dede Korkut ne ise Rus Edebiyatı için de kendisi o. - 
Fuad Köprülü okuyanlar hak verdi bile.-
"Kitaplardan alıntılar yapmadan konuşamaz zaten," diyor eserde. Kendimi buldum. "Ailesinden daha sıkı neye sarılabilir insan," diye soruyor. Bir yazar için ne kadar üzülebilirse insan o kadar üzüldüm. Ve daha eserin ilk sayfasında diyor ki "Her zaman olduğu gibi herkes yorgundu." Yorgundum. Öyle yorgundum ki aylar sürdü eseri bitirmem. Oysa birkaç arkadaş birlikte çıkmıştık bu okuma yolculuğuna. Yarı yolda bıraktığım kim varsa af diliyorum... 
Öznur Ö. @Kubra_Bulbul @La_vita_giallo_rosso 
Aksa.. https://1000kitap.com/Kesmeisareti 
Sinan 
S @vanillaheidi @ktp_ask_kelebek 
Kader 
Alev 
Falankes 
Merve 
Alperen Çapraz 
Hacer bal yayla 
Demirbas Nazlı 
Aslı Han 
Pınar⁷ 
Binnur 
Zühre Örnek 
Rumeysa Özel @missmer_i 
Şule Erbaş 
Deniz... @SadeceJungkook 
Ҽʅʋαɳ 
Periko 
Merve 
Şeref Can Balek 
Yasemin Kayıhan @mnn_ftm Ama haklı sebeplerim vardı. Ne der Dostoyevski: "Bilmeden kimseyi yargılamayacaksın."
Sıcak bir yaz günü köy öğretmeni olarak başladığım kitaba şimdi çocukluğumun geçtiği okula tayinim çıkmış olarak ve yaşadığım şehre usul usul kar yağarken veda ediyorum.
Yazarın duygu dolu alıntısıyla olsun incelemeye vedamız da: "Evde, yani "aile içinde" de yalnızdım."
··
4 artı 1'leme
·5,5bin görüntüleme
Yine kendimi tutamayıp uzattıkça uzatmışım. Hakkınızı helal edin. 😊
Hocam ne güzel yazmışsınız yine bu muazzam Güzellikte incelemenizi okurken tadına doyum olmuyor Kaleminize sağlık 👏🏻 muhteşem ötesi bir inceleme olmuş yine bayıldım sizin okudugunuz kitapların incelemeleri fevkaladenin fevkinde oluyor Kitabın dili olsaydı size En güzel sözlerini söylerdi sizin gibi değerli bir hocamızın bir kitap yazmasını çok isterdim çünkü çoğu yazardan daha fazla bilgiye sahip ve incelemelerinizde gördüğümüz o güzelim betimlemeler muazzam ötesinde bir anlam ifade ediyor sizinde bir kitap yazmasi gerek hocam sizin öğrencileriniz çok şanslı sizin gibi bir hocaya sahipler Keşke sizin gibi hocalar tarafından egitilse bütün çocuklar,gençler, Mikail hocam sizin gibi öğretmenler sizin gibi eğitimci naif nazik iyi eğitimciler daim olsa Kitap yazarlığını düşünmelisiniz hocam 😊 Herşey gönlünüzce olsun İyi ki varsınız hocam 🤲🏻💐 🤗
Haddim değil kitap yazmak, kıymetli görüşleriniz için teşekkür ederim. Sizler de iyi ki varsınız. 😊
Muazzam bir inceleme. Emeğinize, yüreğinize sağlık..
İncelemeyi okumak istemedim kitabı bitirmeden ama dayanamadım işte. Dostoyevski hayranları, onu okuyanlar iyi bilir ki o kendi dünyamızda kurduğumuz aileden biri olmuştur. O hayatın maddi, manevi, ruhsal, duygusal her anına dokunur. Kitaplarında maddi sıkıntıları öyle güzel tasvir eder ki, insanın içinde yaşadığı duruma şükretmemesi mümkün değil. Ruhsal ıstırap, kalp ağrısı, karşılıksız sevdalar, mutsuz sonları öyle film değil de açıp kalbinizin sesini duymuş gibi anlatışı, çektiğimiz acıların dünyanın her yerinde ortak olduğunu, yalnız olmadığımızı nasıl güzel işler. Türk bir vatandaş olarak onu bu kadar sevmemiz, onun dünyadaki tüm insanlara hitap edebildiğinin kanıtı değil midir? İyi ki son anda o kurşuna dizilmemiş...
Bir düşünce, bir yorum, bir paylaşım da sen bırak...
Hangi modern klasiğe başlamak istesem hep bir korku oluyor içimde 'ya sıkılırda okuyamazsam, ya bitmezse?' diye. Ama Budala... Ah... Prensciğim... kalbimi bıraktım ona, okurken. Okudukça kendimi gördüğüm, benim erkek versiyonum dediğim ana karakter oldu. Zaman sıkıntım olmasa aralıksız okuyup bitireceğim eseri 1 ayda ancak okudum, olsun... Tadına vara vara, hakkını vere vere okumak dahi güzeldi. 😊 İyi ki okuma grubuna dahil olmuşum. Ve böylesine güzel kalemi olan canım Dostoyevski'nin bu güzel eseriyle tanışma şerefine nail olmuşum. "İçeride bir budala olduğumu sanacaklar, ama akıllıyım ben, bunu anlayamayacaklar..." Sen mükemmel bir detaysın çok sevgili Prens Mişkin. Yeni bir okuma grubunda, yeniden buluşmak dileği ile, Mikail Balcı😊😇
Sizin yine bir ay iyi ben 75 günde okumuşum. 😊
3 sonraki yanıtı göster
Hocam, Rabbim size mükemmel bir yazma yeteneği vermiş. Kitabı henüz bitirmedim ama incelemeyi okurken, gözlerim doldu. Kitaptan o kadar etkilendim ki,
Yazarın ilk okuduğum eseri Karamazov Kardeşler.bence mükemmel ötesi.
Budala da mutlaka okunmalı.
Emeğinize sağlık.
Emeğinize yüreğinize sağlık hocam ☺️
Senin şu incelemelerine hayranlığım eksilmiyor hiç. Kitap hakkında hiçbir fikrim yok. Ama sen öyle hissettirdin ki kitabın hüznünü içim sızlayarak okudum. İncelemende adı geçen Anna Karenina zaten acısı yüreğimde bıçak gibi saplı duram bir kitap ilk okuduğumda yargıladığım ikinci okuduğumda ağladığım Anna… Müzeyyen Senar’ın hayatımın içinden ne zaman çıkamasam başkalarına kızsam dinleyip sızlandığım benim için özel bir eser.
“Evde, yani "aile içinde" de yalnızdım." şuraya da yüreğimin sızısını koyayım. Emeğine, fikrine sağlık canım Mikail. 🍂☺️
Baştan sona harika bir incelemeydi 👌🏻 Aglaya ile ilgili yazdığınız her şeye yürekten katılıyorum. Bu hikayede en üzüldüğüm karakterlerden biri o oldu. Yani özellikle son sayfalarda okuduğum satırlar resmen yok artık dedirten cinstendi.
Yazar karakterleri öyle güzel sundu ki her biri zihnime kazındı 🌸 Bu arada af dilemenize gerek yok hocam ben de epey uzun bir zamana yaymışım okumayı :) Aslında bu kadar günü geride bıraktığımın farkında bile değildim. 73 gün sonunda veda etmişim 😅 Ama sonra aklıma siz geldiniz ve kendimi o şekilde teselli ettim. Mikail hocamı yalnız bırakmadım diyerek 🤭 Böyle bir yolculuğa vesile olduğunuz için teşekkür ederim. Daha nice okumalara :)
Ben teşekkür ederim süreci uzatarak eşlik ettiğiniz için. 😊
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.