··
2 artı 1'leme
·5,6bin görüntüleme
"Biz bilmiyoruz ve gerekli değeri vermiyoruz." Kesinlikle haklısın. Benim Türk yazarlara karşı önyargımı kıran Peyami Safa'nın "Yalnızız" kitabıdır. Okuduğumda hem yazardan hem de kitaptan çok etkilenmiştim. İncelemen kitap için merak uyandırıcı olmuş.Biraz fazla spoiler var :) ama olsun artık yazdıklarını unutmaya çalışacağım. Eline sağlık.
Topluca şu önyargılarımızı kırabilsek ne güzel olacak. Özellikle edebiyatta kırmaya ihtiyacımız var... Beğenmene sevindim Mustafa Hocam, teşekkürler :)
Geç olsun güç olmasın demişler. :))
İlk giriş konum geçmiş dönem yazarlar ve sağ sol olsun. Peyami Safa'nın tek kitabını okumuştum ve çok beğenmiştim. Siyasi görüşü sağı solu pek umurumda olmamıştı. Yazar ve eseri olarak bakıp okumuştum. Ben Cumhuriyet dönemi yazarlarına dikkatle yaklaşırım. Bunun nedeni bir çoğunun cumhuriyete ve ilklerine alenen saldırmış olmasıdır. Ve bu seviyede o yazarın cehennemin dibine kadar benim şahsımda yolu vardır. En baş örneği de Necip Fazıldır. Para ile tutulan bir kalem, köle bir yazar köle bir kalemşördür. Geçmişin yazarlarını araştırmadan okumam.
Her kitap iyi olmayacağı gibi her yazarda iyi değildir. Bilmeden okumak benim nazarımda mantık işi değil. Ve buna ayrıştırma değil bilinçli seçim diyorum. Bu konuda ayrı düşmüş olabiliriz. :)) Bu yazarların içinde Aziz Nesin de Nazım Hikmet te vardır. Aziz Nesin i okuyabiliyorum çünkü her şeye karşı. Eğer batı nın her şeyi eleştiren yazarını okuyabiliyorsam onu da okurum. Ama her kitabını değil. :) Bu benim bilinçli tercihim.
"Bir milleti yok etmek isterseniz askerî istilâya lüzum yoktur. Ona tarihini unutturmak, dilini bozmak, dininden soğutmak ve dolayısıyla mânevî değerlerini, ahlâkını soysuzlaştırmak kâfîdir."
Aslen bunu yazan safa da o nazardadır benim için. Zamanında ne yazmış ve okunmuş ne satılmış, konuşulan dil ile yazılan yazı ne imiş? Okur yazar oranı nedir? Hangi dilmiş bu özel dil de yok edilmiş? Neymiş manevi değer fes mi peçe mi? Kadınların yok sayılması, rezil bir eğitim sistemimi? Neymiş bu ahlak? memurların Osmanlıyı rüşvete bağlaması ve devleti soyması mı?
Neyse, asıl amaçtan çıkmak istemiyorum. Bu duruma rağmen bir şans vermiştim safa ya. Güzelde yazıyor. Bazen sadece yazar olmak lazımdır belki de siyasete çok bulaşmamak lazım gelir ki kitle böyle seçimler yapmak zorunda kalmasın.
Ben o alıntıda ki yazanlara gram katılmıyorum. Akabinde bu da var "Bu ilimsiz, çarpık, saçma inkılâp ve irtica anlayışına genç nesiller kurban olup gidiyor."
Gelişmişliğe sırt çevirmek ve köhne zihniyete teslim kalmak istemek kadar ahmak bir düşünce olabilir mi? Bakınız olmuş.
Neyse iyice sinirleniyorum. Bu bağnazlık ile sunacağı eserler benim ilgimi çekmiyor. Bu ve buna benzer durumda ki yazarların kitaplarını okumayarak hiçbir şey kaybetmeyeceğim. Daha iyilerini çok rahat bir şekilde bulup okuyabilirim. :)
Dönem dönem değişen ve ilginçleşen Safa'yı araştırıp, asıl fikirlerini bilmemiz ve o fikirleri sindirip okuyup okuyamacağımıza karar vermemiz gerekir. Bir tarafta dönemlerin DÖNEN kalemleri olmak ve her dönem adam olmak, işte tüm mesele bu. :)) Menderes sever Safa'yı. Neden acab... Ve II. Dünya Harbi esnasında sıkı bir Almanya sempatizanı ve savunucusudur.
Ve bir soru daha, Peyami Safa nın kitaplarını hangi yayın evleri basıyor? YKY, Can ve İş Bankası'nda ben göremedim, göremem de çünkü telif Ötüken de. Muhafazakar ötüken basıyor. Ötüken in Türkçü yazarlara yer verdiğini biliriz amma tek şart muhafazakar görüş var ise. :) Safa nın iki mirasçısı vardı ve birisi bu mirası reddetti. Ne için reddetti?
Yukarıda yazdıklarıma sen alınma içimde varmış döktüm. Dediğim gibi farklı görüşte olabiliriz bu konu da. Ama bu söylemlere rağmen tek bir eserini okuyup güzelce inceledim. O da yeter. Ayrıca öyle bir parantez açmasan bu yorumu da yapmazdım bak. Sensin sebebi. :)
İnceleme için teşekkür ederim. Her hattıyla bir semih incelemesi okudum. Azıcık ucundan ortasından sağından solundan spoiler var ama kitabı okuyacaklara öyle supriz bozduracak bir şey yok gibi geldi. Beklentiye sokmuş olabilirsin o ayrı. :)
Eline emeğine sağlık. Teşekkür ederim inceleme için. :)
1 önceki yanıtı göster
Dilekçe şeklinde, bilgi dolu ve kaliteli bir yorum yapmışsın. Okurken yer yer oturup tartışmak istedim. O kadar güzel konulara değinmişsin. Öncelikle güzel yorumun için teşekkür ederim. Sağdan soldan cevaplar vermeye çalışacağım :)
Ben bu kitabı incelerken sağ-sol meselesine neden değindim? Çünkü Safa bu eserinde apaçık bir mesaj vermeye gayret etmiş ve ben bu muhafazakarlığa yönlendiren görüşü eleştirmeliydim. Yoksa kitabı incelerken siyasete girmek gibi bir niyetim yoktu. Senin yorumlama sebebin nasıl ben isem, benim bu şekilde yorumlama nedenim de Safa’dır.
Normalde görüşlerinden ve siyasi düşüncelerinden bağımsız olarak okumaya çalışırım her yazarın her kitabını; ama bunu yaparken sanatçıların ve yazarların siyasi görüşleri olması gerektiğini ve eserlerinde bunlara yer vermeleri gerektiğini de daima savunurum. Çünkü halk, bilinçsiz kalmaya çok müsaittir ve sanatçıların veya yazarların halka yol göstermesi gerekir. Sanırım bu paragraf genel olarak sorularına karşı vereceğim tüm cevapları içerecek düşüncemi ortaya koyuyor.
Farklı görüşte olabiliriz dediğin konuda evet farklı görüşteyiz. Ben Atatürk’ü seven bir birey olarak Safa’nın Atatürk ve devrimlerini eleştirmesine saygı gösteriyorum. Çünkü o da kendi düşüncesince halka yol göstermek istemiş olabilir. Kalemi satılık mıdır, onu bilemem. Öyle olduğunu zannetmiyorum ama öyle ise en büyük karşıtı ben olurum zaten :)
Çok değerli bir yorumdu, teşekkür ederim Murat.
7 sonraki yanıtı göster
Ben de okuyorum kitabı şu sıralar. Toplantıya katılamayacağım maalesef ama kitap o kadar güzel başladı ki, eminim buluşmada kitap hakkında çok güzel düşünceler ortaya çıkacaktır.
Giriş paragraflarında yazdıklarının tamamına imzamı atarım. Futbolda Sergen için falan ‘en büyük şanssızlığı bu ülkede doğmuş olmak’ derler ya, edebiyatımızda bu durum kat kat fazla yaşanıyor. Sanat ve sinemada da öyle... Ancak bunun nedeni bu eserleri dünyanın görememesi değil, tam tersi bizim yani bu toplumun görememesidir...
Kitapla ilgili yazdıklarını da kitabı bitirdiğimde daha sağlıklı değerlendirme fırsatım olacak... Ben baya başlardayım henüz.
Semih bence değindiğin diğer konularla birlikte totalde çok sağlam bir inceleme olmuş yine... Uzun olacak demişsin ama ben bir çırpıda okudum ve hiç de uzun gelmedi:) Emeklerine sağlık değerli dostum...
Toplantıya ben de katılamıyorum. Bugün yıllık iznime çıkacağım. Kesinlikle güzel ve bol sohbetli bir toplantı olacağını düşünüyorum ben de. Katılabilsek iyi olacaktı.
Kitapla ilgili senin benden daha iyi ayrıntılar yakalayacağını düşünüyorum Necip Abi. Şöyle toplumsal mesajlı güzel düşüncelerini göreceğiz sanki. Çünkü sana daha çok hitap ediyor.
Beğenmene sevindim Necip Abi. Çok teşekkürler :)
Kaleminize sağlık. Spoiler vermeye karşıyım. Yani en minimum seviyesinde verilebilir diye düşünüyorum. Onun dışında yazı ve tespitleriniz güzel.
Okuduktan sonra aklıma Atay'ın Tehlikeli Oyunlar adlı eseri geldi. Bir keresinde bir inceleme okudum hakkında. Ve kitaptaki karakterlerin isimleriyle ilgili bir ayrıntıyı yakalamıştım. Tabi bu ayrıntı incelemede bahsi geçmiyordu. Birinin adı Hikmet Diğerinin adı sevgi. Anlatılan şeyler ise felsefeden bağımsız değildi. Böyle yani... 😁
Birazcık derin tahlillere girmeye çalıştığım için konudan da bahsetmem gerekti. Yine de en ayrıntılı yerlere değinemedim :) Teşekkür ederim Mustafa Bey. Beğenmenize sevindim.
1 sonraki yanıtı göster
Bu yorum görüntülenemiyor
Semih öncelikle emeğine sağlık. Çok güzel olmuş.
Sonrasında ilk olarak yazarın hakkının verilmemesi konusunda sonuna kadar katılıyorum sana. Maalesef hayatımızın her alanına adeta bir virüs gibi girmiş olan siyasi-ideolojik durumlar insanları esir almış durumda. Ve doğal olarak Edebiyatı da. Edebiyat zaten hayatın kendisi. Böyle olunca da okurlar kendi görüşlerine ters diye böyle kaliteli eserleri gözardı ediyor. Okur olmanın amacına ters bir durum aslında. Kaliteli bir okur ne ideolojik ne de siyasi veya yazarın tercihleri durumunda kitaplara mesafe koymayanlardır bana göre. Tabii tartışılır zaman zaman aşırı durumlarda olabilir belki.
Sağ-Sol falan filan hiç umurumda değil benim. Nazım da okurum, N.Fazıl da okurum, Safa da okurum problem insanların kafasında yer eden ideolojik fikirler. O fikirlere takılıp kaldıkça yerinde sayacaklardır muhakkak. Aşmak gerek bu durumu.
Peyami Safa'nın en sevdiği kitabıymış bu, bana göre en iyi kitabı hangisi diye sorsanlar ben hala Yalnızız derim. Ayrı bir dünyaydı. Ben de 5 kitabını okudum bu kitap en farklı ve yazarın kendini ele verdiği roman olabilir. Bu ele vermek kötü anlamda değil senin de değindin konu görüşleri vs.
Yazarın yoksulluk, hastalık vs ile geçen hayatını da göze aldığımızda eğitim vs çok fazla alamamış diye biliyorum bu durumlardan dolayı, kendini geliştirip muazzam bir hazineye sahip olması takdir edilesi bir durum. Safa'nın kitaplarında hep zıtlıklar, tereddütler söz konusu burada da Ferit tereddüdün doruklarında yaşıyor ilk bölümde. Sonrasında o sembol olan koltuk zaten ayrı bir dünya ve Aziz ile sohbeti ise bambaşka bir şeydi. Değişimin 6 gün içinde verilmesi durumu da inandırıcılık konusunda dediğin gibi sıkıntılı bir durum ama ben çok fazla takılmadım. Zaten değişimlerin bu kadar sürede olması imkansız. Karakterin ruh tahlilleri, kendi içinde yaşadığı dünyasını tahlil etmesi de muazzamdı yine. Daha fazla da yazarım ama çok uzun oldu yorum keşke gelebilseydin toplantıya. Eline sağlık tekrardan :)
2 önceki yanıtı göster
Selman ne güzel yazmışsın. Katılıyorum söylediklerine. Bazen elimizde olmadan ayrışıyoruz işte. Ama olması gerekenin ne olduğunu biliyoruz en azından... 6 günlük süre ile ilgili Nilüfer Hanım'ın belirttiği ayrıntı çok önemli aslında. Hatırlıyorum o cümleyi ben de. Zaten 6 günlük süreyi öğrendiğimiz ve benim yadırgadığım yer de orasıydı. Ama çok da takılmamak gerekir elbette. Yoksa çarpılırız :)
Peyami Safa'nın Sözde Kızlar ve Yalnızlıklar kitabı ile buradan okuduğum incelemeler sayesinde tanışmıştım ve seninki ile üç oldu. Kim seçimleri yapıyorsa, Türk yazarların kitaplarını böyle önümüze servis ediyorsa İstanbul grubunda kocaman bir teşekkürü hak ediyor. Ve senin Sevgili Arsız Ölüm incelemen de bu incelemen gibi harikaydı. Eleştirilerin konusunda da sonuna kadar haklısın, bir de Necip Fazıl incelemesi bekleyebilir miyim senden :)
Kitap seçimleri Muzaffer Akar abimizin önderliğinde oy çokluğu ile gerçekleşiyor ve gerçekten hepsinden memnun kaldım ben de. Muzaffer Abi’ye ilk görüştüğümüzde teşekkür edeceğim zaten... Beğenmene sevindim, teşekkür ederim. Necip Fazıl ile ilgili bana bir kitap önerirsen neden olmasın? :)
15 sonraki yanıtı göster
Şimdi siz bu incelemeyi yazarsınız da Türk Edebiyatı okuma etkinliği düzenlediğim için ben buna üzülmez miyim?
Keşke 1 Ağustostan sonra okusaydınız da etkinliğe de katılmış olurdunuz :(
3 önceki yanıtı göster
Ömer Bey, sizin etkinlikleri ben neden hiç görmüyorum? :)
2 sonraki yanıtı göster
Hiç kuşku yok ki PS, Türk romanında kahramanlarının ruh hallerini en başarılı vermiş romancıdır. Derin ve başarılı psiko-analitik tahliller yapar. Mehmet Rauf'un, Eylül'ü baş tacı edilirken PS'nin son romanı (Son romanı M. Noraliya elbette değildir. Yayınevinin müptezelliği) Yalnızız hep ıskalanır.
Galiba sebep ideolojik tavırdandır. Oysa ben bunu yanlış bulurum. Zira bu tavrı koyanlar Knut Hamsun ve L.F.Celine'ye övgüler dizerler. Bir roman, yazarının duruşuyla değil, anlatısıyla değerlendirilirse makbuldür.
Kalemine sağlık Semihciğim.
Kesinlikle öyle Metin Abi. Burada bile Peyami Safa’ya sırf ideolojik duruşundan dolayı sırtını dönen insanlar var. Oysaki sadece edebi kişiliğine odaklanılsa herkesin seveceği değerli bir yazardır. Var ol Metin abi :)
3 sonraki yanıtı göster
Teşekkürler, bunu da listeye aldık sayende, Peyami Safa hiç düşündüğüm birisi değildi, göreceğiz artık. Eline sağlık, ben seviyorum spoilerları. Sıkılıp yarım bırakınca sonunu önceden öğrenmiş oluyorum hiç olmazsa :)
Ben de seviyorum spoilerları :) Peyami Safa denenmeye değer bir yazarımız. Pişman olmazsın. Teşekkürler :)
Yorum yapabilmeniz için giriş yapmanız gerekmektedir.