Felsefe (akıl) burhanı kullanır, vahiy ise hem somut olandan hem de zihinsel olandan hareketle izahta bulunur. Aradaki ihtilaf, pedagojik değerlendirme ve farklı yaklaşımlardan kaynaklanmaktadır.
Osman Nuri’nin bir fıkrasıdır.
Kur’ân-ı Azîm;
Bir kelimeni, milyonlar defa tekrar okusam,
İlk başladığım lezzeti, daima duyarım.
Sen İslâm ocaklarının sönmez bir lem’asısın,
Ariflerin hareketlerinin derecelerinin ilki, irade diye isimlendirdikleri şeydir. İrade, burhani yakin (delil ile elde edilen kesinlik) ile görebileni ya da iman ile elde edilmiş bağlılığına dayanarak nefsi dingin olanı kopmak bilmeyen sağlam bağa tutunmak konusunda istekten arındırandır. Bağlılık ruhunu elde etmek için Kuds'e doğru seyrini başlatır. Derecesi daima budur. İşte o irade eden, isteyendir.
Sayfa 22Kitabı okudu
Yine, Aleyhisselâtü Vesselâm Efendimiz buyurmuşlar ki: «Bir kimse, çarşıya girer de:
لا إِلَهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لا شَرِيكَ لَهُ لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الحمد
يُحْيِي وَيُمِيتُ وَهُوَ عَى لَا يَمَوْتُ بِيَدِهِ الْخَيْرُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَى قَدِيرٌ
zikrini okursa, ona bin kere bin, hasene yazılır.
İmam'ı Gazali Hz. leri diyor ki: Hasan'ı Basri (R.A.) Hz. leri demiş ki: Çarşıda Allah'ı zikredenler, Kı- yamet günü gelecekler ki, nurları, ışıkları, Bedir halindeki Ay ışığı gibi ve bürhanları (beraatları, delilleri) güneş bürhanı gibi olacaktır. Ve çarşıda iken istiğfar edenleri, Cenabı Hak (C.C.) Hz. leri, çarşıdaki insanlar adedince mağfiret buyurur.
Sayfa 127
İbn-i Zerhani / Kitab’ül Zulmet
Hiçbir şey hayat kadar şaşırtıcı olamaz, yazı hariç.
Sayfa 115 - Everest YayınlarıKitabı okudu
Şurası muhakkak ki o dönemde Kur'ân'ın ezberlenmesi ve muhafazası için hafıza, yazıdan daha pratik ve güvenilir bir yol olarak kabul ediliyordu. Çünkü tebliğe muhatap olan Arap toplumu ümmî olmakla birlikte, kuvvetli hafızaya sahipti. Bazı rivâyetlerden öğrendiğimize göre Araplar binlerce beyitlik şiirler ezberliyorlar, nesepleriyle ilgili bilgileri hâfızalarında tutuyor ve okuyorlardı²⁰. O dönemde hafızaya çok güvenilmesinden dolayıdır ki İbnu'l-Cezeri (ö. 833/1429) "Kur'ân'ın naklinde itimat, Mushafların yazısına değil, hâfızalarda yer alan metinleredir" demiştir.²¹
20 es-Sâbûnî, et-Tibyân fî ulûmi'l-Kur'ân, Mekke 1390/1970, s. 46; Doğrul, Ömer Rıza, Kur'an Nedir?, Ankara 1967, s. 43.
21 ez-Zerkânî, Menâhil, I, 242.
Sayfa 116 - M.Ü. İLAHİYAT FAKÜLTESİ VAKFI YAYINLARIKitabı okudu
