Kurtuluş Savaşı'nın çok zor günlerinde Kürtler "umumi olarak Türk camiasında bulundular, memleket birliğini muhafaza etmek, milli hükümeti kuvvetli bulundurmak için arzu ile yardımcı oldular... Sonra Lozan Antlaşması yapılırken de Kürtler vatansever olarak Türklerle beraber bulunmuşlardır. Kürtler, Ermeniler gb Lozan'a gelip müracaat etmediler. Hatta biz Lozan'da milli davalarımızı" biz Kürtler ve Türkler" diye bir millet olarak müdafaa ve kabul ettirdik...
İsmet İnönü - Hatıralar
Türklerle uğraşan başlıca kuvvet, başlıca devlet İngilizler olmuştur. Yunanlıların harbi kesin kaybetmesinden sonra çıkan ihtilaflarda da bizimle mücadele eden başlıca büyük kuvvetin İngilizler olduğunu gördük.
Muharebelerden sonra, hariciye vekili ve başmurahhas olarak Lozan’a giderken ben, diplomasiye ve sivil hayata girmiş oluyorum. Çizmeyi ayağımdan çıkarıp ilk defa sivil iskarpin giyiyorum. Diplomatlar arasındaki merasimi o kadar bilmiyorum ki, ilk günü Lozan'da öğle yemeğine ineceğimiz vakit, ilk sorduğum sual, ne elbise giyeceğiz, idi. Bizim Paris mümessilimiz Ferit Bey zannederim o esnada yanımdaydı, çok zeki ve çok değerli bir kimse olan Ferit Bey, bana bu hususta fikir verdi. Şimdi karikatürize ederek, mübalağa ederek anlatmak istediğim, sivil hayat ve diplomasinin merasimli hayatı hakkında hiçbir fikrim, hiçbir tecrübem olmadığıdır. Fakat Lozan’da Avrupalı kılığında yaşamaya alıştık. Ankara'ya geldiğim zaman kalpak da giymiyordum Fakat Lozan'da şapka giyiyordum. Bayan İnönü de şapka giyiyordu.
1)Ali Erken - Amerika ve Modern Türkiye'nin Oluşumu
2)Horst Widmann - Atatürk ve Üniversite Reformu
3)Soner Yalçın - Kara Kutu
----------
•Afet İnan - Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler
•Türk Tarihinin Ana Hatları Kemalist Yönetimin Resmi Tarihî
•İsmet İnönü - Hatıralar
•Kadir Mısıroğlu - Lozan
•Kadir Mısıroğlu - Hilafet
•Kadir Mısıroğlu -
Seyh Sait, harekât esnasında dini kurtarmak davasını açıktan ortaya atmış bulunuyor. "Hilafet kalkmıştır, din tehlikededir. Dini kurtarmak lazımdır". Davaları bu. Şeyh Sait, isyan hareketini, böylece bütün memlekete milli bir hareket olarak değil, bir din hareketi olarak gösteriyor... Seyh Sait, isyanını doğrudan doğruya İngilizlerin hazırladığı veya meydana çıkardığı hakkında kesin deliller bulunamamıştır"
İsmet İnönü - Hatıralar - C.2 - S.201