Bir diğer Orta Asyalı gökbilimci, Habeş’ ten iki kuşak daha genç olan Ahmed el-Fergânî (797860) idi. Bugün Özbekistanda kalan Taşkent’in güneydoğusundaki Fergâna Vadisi’nde doğan el-Fergânî de Habeş gibi Halife Memün, Habeş’in hamileri ve birlikte çalışuğı Benî Musa ile oldukça yakındı ve muhtemelen Bağdat’a halifenin maiyetinde Merv’den gitmişti.
Sayfa 230Kitabı okudu
Merhum Nevzat Beyin Mesut Fâni Bilgili ile tanışması
... genç bir avukat olarak gittiğim Hatay’da, epeyce yaşlı,
meslektaşlarının çok sevip çevresinden ayrılmadıkları, kendisine “On dokuzuncu yüz yıldan” günlük
haberler sorarak takıldıkları Mesut Fani Bey’le tanıştım. Beni, Türk Ocaklarının Genel Başkanı
Rahmetli Prof. Osman Turan Hoca, Ocak’la ilgili bir iş için göndermişti. Orada Türk Ocağı’nın
Kanal Harekatı
Yirmi dört dombaz denize indirilmiştir, yüz yirmi metre genişliğindeki kanalı bu ateş altında geçmeleri mümkün değildir; dubaların çoğu delik değiş olur ve batar. Bazı Osmanlı subaylarının, dombazların yükünü azaltmak için suya atlayıp, yüzerek karşıya geçmeye çalıştıkları görülür. Binin üstünde şehit verilir. Bu mahşere rağmen karşı kıyıya geçmeyi başaran bir kaç yüz kadar Osmanlı kahramanının, Allah Allah sesleri de, bir süre sonra artık duyulmaz olur.
Bunun üzerine, açlık ve susuzluk tehlikesi de düşünülerek Osmanlı birlikleri Kanal boyunca çekilmeye başlar. Osmanlı subayı şöyle anlatır:
“Hücum kollarını karşıya geçirmek için sarfedilen gayret ve fedakârlık, makasvari makineli tüfek ateşi altında sonuçsuz kalıyor; içi yaralı ve şehit dolan dombazlar karanlığın içinde batıyordu. Karşıya geçebilmiş olan, toplam iki bölük kadar askerin Allah Allah! sesleri duyulmuş; fakat bu sesleri derin bir sessizlik izlemişti.