İnsanları kötü etkileyebilecek, gerçekten zararlı bir kitapla karşı karşıya olduğunu düşünen kişi, o kitabın hiçbir olumlu yönü olmadığını gösteren bir estetik teori geliştirebilir.
En eğitimli insan bile bilinçli yaşamının büyük bir bölümünde hiçbir estetik duygu hissetmez ve estetik duygular hissetme gücü kolaylıkla tahrip olabilir.
***
Proleter edebiyatı adı verilen şey konusuyla ayakta kalıyor ya da batıyor. Bu yazarları ilginç kılan da, sanırım, sınıf savaşı, daha iyi bir gelecek umudu, işçi sınıfının sefil yaşam koşullarıyla mücadelesi.
***
***
Kişinin zihninin bir yerlerinde milliyetçi bir sadakat ya da nefret barındırıyorsa, bazı gerçekler doğrulukları bir anlamda bilinse bile kabul edilemez olurlar.
***
***
Mümkün olduğu müddetçe bir milliyetçi kendi iktidar biriminin üstünlüğü dışında hiçbir konuda konuşmaz, yazmaz, düşünmez. Bir milliyetçinin bağlılığını gizlemesi imkansız değilse de güçtür.
***
***
Milliyetçi güçlü tarafla birlik olmak gibi basit bir ilkeyle hareket etmez. Aksine, tarafını seçip, sonra o tarafın en güçlü olduğuna kendini ikna eder ve önündeki kanıtlar ezici de olsa inandığından vazgeçmeyebilir.
***
***
Mutluluğu tarif etmenin zorluğu herkesçe bilinir; adil ve düzenli bir toplum tablosu ise nadiren aynı anda hem cazip hem de inandırıcı olabilir.
***
***
Elbette hiçbir insan mutluluğun yetişkin insanların normal hali olduğunu iddia edemez; ama normal hale getirmek belki de mümkündür, ki aslında bütün ciddi siyasi ithaflar bu soru etrafında döner.
***