Peynir ve Kurtlar (Bir 16. Yüzyıl Değirmencisinin Evreni)Carlo Ginzburg

Menocchio okumayı seven ve okudukları ile gerçekleri sorgulamaya çalışan bir değirmenciydi. Kiliseyi Kutsal Ruh'un yönettiğine inanmadığını, papazlar kendi keyiflerine bakarken halkı da susturabilmek için ellerinin altında tutmak istediklerini ve ekonomik gücün de kilisenin kontrolünde olduğunu dile getiriyordu. Ayrıca İsa Mesih' in asla ebedi Tanrı olmadığını, İsa Mesih'in ebedi Tanrı olsaydı kendisini yakalayıp çarmıha germelerine izin vermeyeceğini, çarmıha gerildiğine göre Tanrı olamayacağını dile getirmesi üzerine, 28 Eylül 1583 te Menocchio, Engizisyon' a ihbar edildi. Sonrasındaki 104 günlük sorgulama sürecinde zaman, zaman affedilmesi yönünde fikirlerinden vazgeçtiğini belirten yalvarmaları olsa da Engizisyon cezalandırılmasına karar vermiştir.
Yaklaşık iki yıllık esaretten sonra bir takım şartlarla serbest bırakılsa da, yeniden depreşen fikirlerini dile getirmesi nedeniyle tekrar sorgulanmak sureti ile tutuklanarak idam edilmiştir.
Kitabın tanıtım yazısı fevkalade olayı güzel dile getirmiş, 16. Y.Y. sonlarında meydana gelen bu durum ile günümüz kıyasladığınızda insan ister istemez medeniyet ve insanlık ne kadar mesafe kat etti diye sormadan edemiyor…
16. Yüz Yıl da ki bir değirmencinin okuma hırsı, okuma azmi ve yanlışları dile getirme yürekliliğine hayran olmamak elde değil. Zor şartlarda ve baskı altında okumaya çalışan, sorgulayan bir insan ile her türlü imkanın elinde olmasına rağmen okumayan ve sorgulamayan şimdiki neslin muhasebesini sizlere bırakıyorum…

Tarih ya da geçmiş ile ilgili araştırma yapacak bir insanın okuması gerektiğini inandığım, küçük evren insan özelinden bir tarih anlatısının nasıl kurulacağını gösteren nevi şahsına münhasır bir eser.

Tarihe damga vurmasına ''tarihçiler ''tarafından izin verilmeyen sıradan bir değirmencinin tarihteki izi. Şükür ki artık değişen tarih bilimi ve algısıyla bu tarz hikayelerle daha çok karşılaşacağız.

Çok ilginç bir kitap deneyimi oldu benim için “Peynir ve Kurtlar” ilginç diyorum yanlış hatırlamıyorsam okuduğum ikinci felsefi türünde bir kitap. Kitabın dili biraz ağır, çok zor ilerledim öncelikle onu belirteyim. Bazı latince kelimelerin açıklamaları yapılmadığı için ne yazdığını da anlamadım açıkçası. Konusuna gelince, kitap o dönemin İtalyasında kilisenin inanışlarına ters gelen, İsa mesihin bir Tanrı olmadığını, eğer öyle olsaydı neden çarmıha gerileceğini söyleyen, kendilerine dayat öğretilerin bir kısmını kendince değiştiren Domenico Scandella adlı bir değirmencinin yargılanışını ve idam edilişini anlatıyor. O dönemin “kutsal”? kilisesi tarafından türlü işkenceye maruz bırakılmış. Ortaçağ avrupasında kendince bir şeyleri değiştirmeye çalışan okumuş ve okuduğunu anlayan! bir adamın hikayesinin anlatıldığı bu kitabı, tarih ve felsefe meraklılarına tavsiye ederim.

Ortaçağ'ın karanlığında okuyarak aklında bulduğu ışığı insanları aydınlatmak için paylaşan bir değirmencinin gerçek hikayesi... Okunacak kadar güzel, bilinçlendirecek kadar anlamlı...