Çok çok ilginç bir eser. Açıkçası okumadan evvel bu derinlikte bir eser okuyacağımı tahmin etmemiştim. Kitapta yer alan fikirler çeşitli ve eserin geneline yayılmış durumda. Söz konusu olan sadece alafrangalık olsaydı bu derece etkili olamayacağını tahmin ediyorum.
Evet alafrangalık bir tema olarak eserde mevcut, hatta bizzat yazar önsözde bu
Alafrangalık budalası Meftun Bey’in çevirdiği dolaplar nedeniyle eşinin ve kendi ailesini felakete sürüklemesi anlatılmıştır.
Pehlevizâde Meftun Bey tahsil için Fransa’ya gitmiş ancak başarılı otamadan geri dönmüştür. Babasından kalan Erenköy’deki köşkte alafranga yaşama arzusu vardır. Köşkteki çalışanlara alafranga yaşam tarzına göre çalışmalarını ister. Elinden de bu yaşam tarzını anlatan bir kitap düşmez. Evdeki yemek kültürünü de değiştiren Meftun Bey, evin ninesi Şeküre Hanım’ı çıldırtır. Meftun kızkardeşi Lebibe “milyoner” lakaplı Kasım Efendi’nin oğlu Mahir ile ilişkisi vardır. Meftun, kız kardeşinin onla evlenmesini istediği gibi kendisine de Mahir’in kız kardeşi Edibe’yi ister. Ancak aile kızı Meftun Bey’e vermez. Meftun ise plan kurar ve kendisine piyango çıktığını her yere yayar. Kasım Efendi ise bunun üzerine kızını Meftun’a verir ve Meftun’un kız kardeşi Lebibe de Kasım Efendi’nin oğlu Mahir ile evlenir. Ancak Meftun Bey ve konak gittikçe sefalete sürüklenir. Meftun ise damatları Mahir ile Kasım Bey’in paralarına konmak için sahte belgeler düzenler. Kasım Bey durumdan haberi olunca damadını ve oğlunu reddeder. Meftun ise karısı Edibe’yi boşar. Edibe babası Kasım Efendi’nin evine sığınır ve eve erkek aldığı duyulunca Kasım Efendiye inme iner. Mahir ise konakta intihar eder. Meftun ise Kasım Efendi’nin ölümünü beklediğini dile getirerek mirastan pay alacağını umut eder.
Hüseyin Rahmi Gürpınar’ın şahane bir eseriyle merhaba.
Gerçek anlamda bu eser tam bir Yeşilçam filmlerinden esintileri biz okurlara sunuyor.
Tabi dönem olarak Yeşilçam sinema sektöründen çok çok önce olan bir dönemde yazılmış bir eser ama gerçek anlamda adeta bir film izler gibi kitabı okuyor ve birçok sahneyi kafanızda canlandırıyorsunuz.
Mustafa Kemal Atatürk şöyle söylüyor:
"...münevverlerimiz belki bütün cihanı, bütün diğer milletleri tanır, lâkin kendimizi bilmeyiz.
münevverlerimiz milletimi en mes'ut millet yapayım der. başka milletler nasıl olmuşsa onu da aynen öyle yapalım der, lâkin düşünmeliyiz ki, böyle bir nazariye hiçbir devirde muvaffak olmuş değildir. bir
Başından sonuna kadar akıcı bir şekilde zevk alarak okuduğum bir kitap oldu. Karakterler ve hikaye okurken adeta eski türk filmini izler gibi bir zihinde görsel sunuyor.
Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın daha önce okuduğum kitapları gibi bunu da beğendim, okumanızı tavsiye ederim.
ŞıpsevdiHüseyin Rahmi Gürpınar · Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları · 20212,156 okunma
Okuduğum kitapta Meftun adlı düzenbaz bir kişinin okumak için buyuk umutlarla amcasının yardımlarıyla eğitim için Paris'e gönderilip orada okumak yerine gezmeye eğlenmeye ve o zamanın tabiriyle alafrangalığı öğrenmeye çabalamaya uğraşmasiyla birlikte hiçbirşey öğrenemeyerek kendisine destek veren amcasının da ölümü üzerine evine dönerek ailesinin başına geçmesi ve orada öğrendiği usulleri ailesine tatbik ettirmeye çalışmasıyla ailesinde meydana gelen biraz komik ama acı ve elim olaylar silsilesini anlatıyor.Tabiri yerindeyse tilkinin kümese girmesiyle olan yıkıcı etkiyle Meftun'un evine dönmesi birebir sayılır.Meftun'da ağır basan iki özelliği alafrangalığı ve çok paragöz olması.Bu nedenlerden ötürü kendi ailesini uçuruma sürüklediği yetmediği gibi komşusu Kasım Bey'i ve çocuklarının akıbeti evdekilerle aynı oluyor.Kitap insanın içinde bulunan bencillik hırs ve ihtiraslarinin ne boyuta gelebilir hem de bu ailesini ve çevresindekileri mahvetme uğruna bile olsa? Sorusunu cevaplıyor.Kitabi tek başına özetleyen bir cümle var ki bütün romana bedel:'insanlar kendilerinden daha ahmaklarının zararına refahlıklarını kurarlar'
Kitabın her yerinde alintilayacak o kadar güzel yerler var ki ayrıca kitapta Mösyö Makferlan'ın cenazeye gelenlere yaptığı konuşmasının anlatıldığı yerler tek başına önemli bir yer teşkil ederken kitabın sonundaki Meftun'un son mektubu ise baslibasina insanın özünü anlatıyor.
Türk edebiyatının muhteşem bir klasiği olarak mutlaka okuyun diyorum...
