Akış
Ara
Ne Okusam?
Giriş Yap
Kaydol
Gönderi Oluştur

1461-1583

Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi

Heath W. Lowry

Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi Gönderileri

Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi kitaplarını, Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi sözleri ve alıntılarını, Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi yazarlarını, Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi yorumları ve incelemelerini 1000Kitap'ta bulabilirsiniz.
247 syf.
5/10 puan verdi
·
Beğendi
·
3 günde okudu
Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi
Bu kitabı okumama memleketimin Trabzon olması, köyümde ve ailemde hâlâ Pontus Rumlarına ait olan Pontus Lehçesinin kullanılıyor olması sebep oldu diyebilirim. Aklımda hep acaba Türk mü yoksa Rum muyuz gibi sorular dönüp dolaşıyordu. Kitabı okuduktan sonra ise bu sorulara bir cevap bulduğumu söyleyemem. Ama kitap bazı konularda benim için güzel bilgilendirmelerde bulundu diyebilirim. Kitap Trabzon Rum İmparatorluğu'nun fethi ardından bölge içinde yapılan müslümanlaştırma ve türkleştirme çabalarına dair bilgiler veriyor. Aslında okuyunca daha çok din değişikliği adına çabaların olduğu görülüyor. Türkleştirme anlamında eksiklerin olduğuna kesin gözüyle bakılabilir çünkü hâlâ bu bölgelerde Rumca konuşan insanlar bulunmakta. Kitapta müslümanlaştırma sürecini Osmanlı tahrir defterleri baz alınarak yapılmış. Bu da gayet güvenilir bulgular sunulduğunu gösteriyor biz okuyucuya. Kitabı eğer bu konuda merakınız var ise önerebilirim fakat merakınız yok ise pek önermem çünkü benim merakım olmasına rağmen kitabın yazılış şeklinden kaynaklı sık sık okumaktan sıkıldığım zamanlar oldu. Okumadan önce kararınızı buna göre vermenizi tavsiye ederim. Sevgiyle ve kitapla kalın. :)
Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi
Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve TürkleşmesiHeath W. Lowry · Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi · 201216 okunma
1583 itibariyle Trabzon (şehir merkezi itibariyle) büyük oranda Müslümanlaştıysa da, Türkleşme bu tarihten çok daha sonra oldu.
Reklam
Başta "ispençe" olmak üzere gayrimüslim ahali üzerindeki ağır vergiler, din değiştirmede temel etken oldu. Fakir Hristiyanlarda ihtida daha fazlaydı (köyler hakkında da fikir veriyor bu istatistik). Bu süreçte derviş ve tekkelerin rolü de önemli, ama sınırlı.
1486'dan 1583'e kadar, şehrin % 20 civarındaki Müslüman nüfusu artarak, % 70'lerin üzerine çıktı. Ama Rumca hakim dil olmaya devam etti.
Trabzon'un İslamlaşmasında dışarıdan Türk göçünden ziyade, Rum-Ortodoks nüfusun İslam'ı tercih etmesi önemli rol oynadı (Ermeni ve Katoliklerde ihtida çok sınırlı)
1461'deki fetihten sonra, şehrin Hristiyan nüfusunun sadece küçük bir kısmı tehcire tabi tutuldu. Büyük Hristiyan kitle şehirde kaldı, ama surların dışına çıkartıldılar.
Reklam
247 syf.
7/10 puan verdi
·
14 günde okudu
Batı'daki önemli Osmanlı tarihçilerinden Prof. Lowry'nin, Trabzon'un bugünkü Türk ve İslam kimliğinin oluşumunu, Osmanlı arşivlerini temel alarak incelediği çok önemli bir çalışma bu. Kitabın en büyük sorunu ise, sadece Trabzon şehir merkezini incelemesi; Akçaabat dışında ilçelerle ilgili bir veri yok maalesef.
Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi
Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve TürkleşmesiHeath W. Lowry · Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi · 201216 okunma
247 syf.
10/10 puan verdi
·
Beğendi
1461'den sonra kademe kademe Rum halkının şehir surları dışlarına göçmek durumunda kalması, en son kale surlarının içinde neredeyse hiç 'Rum' kalmaması çok uzun zaman alan bir olay. Fakat burada yazarın dikkat çektiği nokta:kaç kişi din değiştirip Müslüman olarak tekrar şehir surları içerisine taşınmaya başladı? Bugün kendi aralarında balkondan balkona Rumca konuşurken sokaktan geçen birini görünce kırık bir Türkçe'ye dönen teyzeler bu nüfustandır. Müslüman Rum diye bir şey var. Ama ilginçtir ki, bizim milli anlatılarımıza göre böyle bir şey mümkün olamayacağından, bu teyzeler Maraş'tan, Konya'dan, Kayseri'den geldiklerini iddia ederler. Ki evet, Türkleştirme maksadıyla cumhuriyetten sonra pek çok aile getirilmiştir bu şehirlerden. Fakat yine ilginç olan şudur ki bu ailelerin önemli bir kısmı da iklim ve coğrafi koşullara ayak uyduramayıp geri dönmüşlerdir. Yani gelen tek Maraşlı imam da tas tarak toplayıp ailesiyle dönmesine rağmen, Trabzon halkı Maraşlı olmakta özellikle diretmektedir. Korku başa beladır (Kişisel gözlemlerimi bir sene Trabzon'da yaşadığım dönemden hareketle ekliyorum ve bu kitabı okuduktan iki sene sonra Trabzon'a taşınmamın bende pek çok mantıksız görünen durumu bir nebze olsun mantığa oturtmayı sağlamış bulunduğunu görüyorum. Bir toplumu anlayabilmek öyle kolay değil)
Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi
Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve TürkleşmesiHeath W. Lowry · Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi · 201216 okunma
247 syf.
·
Puan vermedi
·
4 günde okudu
Heath W. Lowry, Amerikalı bir Osmanlı tarihçisi. Kaliforniya Üniversitesi'nde Speros Vryonis, Andreas Tietze, Gustav von Grunebaum ve Stanford J. Shaw gibi büyük tarihçilerle çalışan, Boğaziçi Üniversitesi’nin Tarih bölümü kurucularından biri. Hayat hikâyesi, Türkiye’ye gelişi, Türk tarihi ile ilgili yaptığı çalışmalar ve bazen Trabzon ağzına
Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve Türkleşmesi
Trabzon Şehrinin İslamlaşması ve TürkleşmesiHeath W. Lowry · Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi · 201216 okunma
‘’Şakir Şevket, Maraş ulemasından Osman Efendi'nin 960/1552 yılında Trabzon'u ziyaretinde Trabzon çevresinin hala Hıristiyan ve Rumca konuşan halkla meskûn olduğunu nakleder. Onun vaazları sonunda yörenin Hıristiyanlarından çoğu, hatta papazları bile İslamlığı kabul etmişlerdir. Bugün bile, aradan dört yüz yıl geçtikten sonra, Osman Efendi'nin ya da halk tarafından anıldığı adıyla Maraşlı Şeyh'in türbesi Trabzon ilinin Çaykara kazasında bir ziyaret yeridir.’’ (s. 109-110)
Reklam
Trabzon/Ganita
‘’MAHALLE-İ KANİTA: Bu yeni Rum mahallesi adını şehirde bilinen bir Ortaçağ yer adından almıştır. İlginç olan yanı bu adın hemen hemen yüz yıllık bir aradan sonra bu Tahrir Defterinde yeniden ortaya çıkmasıdır. Profesör Anthony Bryer (yazışmalarında) Kanita'yı 1319’da zikredilen Canitu olarak tanımlamış ve bunun onuncu yüzyılda Kanites ailesinin adı olduğunu ileri sürmüştür. Bijişkyan ve Feruhan Bey de bu mahallenin deniz kıyısında olduğunu doğruladıkları ve belirttikleri için biz de bu mahalleyi doğu varoşlarında olarak kabul edebiliriz.’’
Trabzon Çölmekçi/Çömlekçi Mahallesi
‘’MAHALLE-İ DAFNUNDA: Dört Tahrir Defterinde de rastlanan bu ada 1523 Defterinden başlayarak mahalle-i Dafnunda nam-ı diğer çölmekçi olarak geçmektedir. Rumca daphnous (Türkçe defne de bu kelimeden çıkmıştır) kelimesinin bir hali olan Dafnunda şehrin doğu varoşlarında deniz kenarında eskiden kurulmuş bir kesiminin adıydı. Yirminci yüzyıl başlarına kadar bölge Rumları tarafından Daphnous adı bilinmekle birlikte, bu bölgenin bilinen adı Çömlekçi mahallesi olmuştur. Çömlekçi hala şehrin bir mahallesi olduğu için Dafnunda'yı da kesinlikle şehrin doğu varoşlarında deniz kıyısına yerleştirebiliriz.’’ (s. 38-39)
Boğaziçi ÜniversitesiKitabı okudu