b
Bilim Felsefesi
4 üyeTakip
Yalnızca "kendi araştırmama" güveniyorum demek bilimsel bir söylem gibi duyulsa da pratikte bu, aslında nesnel bir gerçekliğin olmadığına inanmak demektir.
Sayfa 24 - Kolektif Kitap
Bilim doğanın esas gizemini çözemez, bu da son tahlilde doğanın, dolayısıyla çözmeye çalıştığımız gizemin bir parçası olmamızdan kaynaklanır.
Belirsizlik insanın en büyük korkusudur; insan anlamak ve geleceği öngörmek ister.
Farklı Kuramsal Dizgeler Arasındaki Çarpık İletişim
İmdi, ölçüştürülemez kuramsal dizgelerin bilişsel avantajlarının karşılaştırmasını yapmak olanaksızdır. Farklı düşünme tarzlarının taraftarları arasında geçen bütün tartışmalar neredeyse tamamen yanlış anlaşılmalardan oluşur; zira farklı düşünme tarzlarının üyeleri başka başka şeylerden söz etmektedirler (gerçi genellikle aynı şeyler hakkında konuştuklarını sanırlar!?) hatta farklı yöntemler ve farklı doğruluk ya da hakikat ölçütleri kullanırlar (gerçi argümanlarının evrensel olarak geçerli olduğunu ve rakiplerinin onları kasten kabul etmek istemediklerini vb. sanırlar!?).
Fleck'e göre, sağlam kurulmuş bir dizge aykırı olgulara şu şekilde karşı koyar:
1. Bir düşünme tarzının üyeleri ve/ya taraftarları; eş deyişle, bilim adamları topluluğu için bazı olgular tasarlanıp düşünülemez; dolayısıyla da böylesi olguların peşine düşülmez;
2. Bilim adamları topluluğu kuramlarının temellerini sarsabilecek olgularla tesadüfen karşılaştıklarında onları fark etmezler;
3. Bilim adamları topluluğu aykırı olguları fark etseler bile onları genellikle açıklamazlar hatta gizlerler;
4. Bilim adamları topluluğu aykırı olguların varlığını teslim ederlerse, mevcut kuramsal dizgeyle onları tutarlı hale getirmek ve bağdaştırmak amacıyla bu aykırılıkları açıklamak için olağanüstü bir çaba sarf ederler;
5. Bilim adamları topluluğu bazen görünmeyen ama düşünme tarzı doğru olsaydı var olabilecek şeyleri görür ve betimler