Fas'ın Avrupa Emperyalizmi Tarafından Sömürgeleştirilmesi
İspanya, 15. yüzyıldan itibaren Fas'ın stratejik limanlarını işgal etmeye başlamıştı. 20. yüzyılda ise sömürge dönemi başladı. 1912 ile 1956 arasında İspanya, kuzey Fas'ı kontrol etti. İspanya bugün hâlâ Kuzey Afrika'da Fas topraklarıyla çevrili Ceuta ve Melilla'yı kontrol ediyor. İspanya'nın bu toprakları, Avrupa Birliği'nin Afrika ile kara sınırı paylaştığı tek noktalar.
1415 ile 1769 arasında Portekiz de Fas kıyısındaki şehirleri işgal etti. Fas'ın kıyı kentlerinde bu dönemde kalma yıkık Portekiz kalelerini görmek hâlâ mümkün.
Fransa da 1912 ile 1956 arasında Fas'ın büyük bir bölümünü sömürgeleştirdi. Faslılar iki paylaşım savaşında da Avrupa'ya gelip savaştılar. 1. Paylaşım Savaşı için Paris, Fas'tan asker alımını başlattığında Fransa'nın Fas'ı sömürgeleştirmesinin üzerinden 2 yıl geçmişti. Devam eden yıllarda yüz binlerce Faslı, paylaşım savaşlarının Fransa ekonomisinde yarattığı iş gücü eksikliğini karşılamak için ülkedeki fabrika ve tarla gibi en ağır işlerde çalışmaya gitti. 44 yıl süren Fransa sömürgeciliğinin günlük hayatta etkileri hâlâ görülüyor. Her yerde baget ve kruvasan var. Elitler, Fransızca konuşuyor. Fas bürokrasisi labirente benzeyen bürokrasiyi seviyor.
18. yüzyılda tek başına Hindistan’ın dünya ekonomisindeki payı Avrupa’nın tamamı kadar büyüktü. Fakat 2 asırlık İngiliz sömürge idaresinin ardından bu oran altı kat azaldı.
Erken modern küreselleşme sancılı, bazen de acımasız bir süreçti. Halklar, diller ve dinler yok olurken, bir avuç emperyal güçlerini ve kültürlerini eski ve yeni topraklarda acımasızca yaydı.
Britanyalıların Hintlilere yardımı olmuş muydu?
Britanyalıların Hintlilere yardımı olmuş muydu, yoksa onlara kötülük mü yapmışlardı?
Şu tür yardımları olmuştu: Yakıp yıkma tanrıçası Kali'ye tapan ve ona kurban sunmak için insanları öldüren Hindistan'daki haydutları yakaladılar, astılar veya hapse attılar. Köprüler, karayolları ve binlerce kilometre uzunluğundaki Asya'nın en iyi demiryolunu inşa ettiler. (Böylece yiyeceğe daha hızlı bir biçimde ulaşılmaya başlandı ve Hindistan'daki korkunç kıtlık neredeyse ortadan kalktı.) Yerel sanayilere yatırım yaptılar, özellikle de tekstile. (Britanya sermayesinin yardımı oldu ama Hintliler kendi başlarına çok daha fazla şey yaptı. ) Britanyalılar, dul kadınların ölen kocalarının cesetleriyle birlikte canlı canlı yakılmasını öngören bir Hint geleneğine son verdiler. (Britanyalılar bunu yasadışı ilan edince Hintli dini önderler genel valiye itiraz etmişlerdi: "Fakat, Ekselansları, bu bizim dini geleneğimiz." Genel vali şöyle yanıtlamıştı: "Benim ulusumun da bir geleneği var. Erkekler kadınları canlı canlı yaktığında onları asarız. ")
Britanyalılar ayrıca okulların gelişmesine destek oldular; 1900'e gelindiğinde on Hintli erkekten biri okuyup yazabiliyordu. Bu o dönemlerde Asya için yüksek bir okuryazarlık oranıydı. Ancak yüz elli Hintli kadından yalnızca biri okuyup yazabiliyordu.
Sayfa 260
Muhammed Abduh
"Mısır'da İngilizlerin gayretiyle Mısır müftülüğüne tayin edilen Muhammed Abdul gibi bir kısim insanlar, İngiliz ve Rus işgalinin aslında kendi lehlerine olduğu ve bu medeniyet misyonerlerinden azami ölçüde istifade etmek gerektiği hususunda "özgürce" tercihlerde bulunmaktadırlar."
Sayfa 62 - TirekitapKitabı okudu
Özgürlük
" Sansür kelimesinin hala Türkçe bir karşılığının olmaması, özgürlük kısıtlamalarının Müslümanın otantik dünyasında yeri olmadığını göstermek için yeterlidir. Otantiklik, özgürlüğün her seviyede gerçekleşmesi, asli olanın geçerliliğini artırması ile derinden irtibatlıdır. "
Sayfa 130 - TirekitapKitabı okudu
İslam dünyası
" İslam dünyası batılılaşmıştır ama modernleşmemiştir. Batılılaşma sadece sömürgeleşmedir. Ancak sömürge süreci, asli olanı zedelemiş olmakla birlikte onu yok edememiştir. Bugün şu veya bu şekilde kendisine Müslüman olarak niteleyen milyarlarca insanın bulunmasının anlamı budur."
Sayfa 132 - TirekitapKitabı okudu
Tüfeğin Gücü!
…1700’lerde tüfekler Amerikan yerlileri ile başka yerli halklar karşısında Avrupalıları üstün duruma getiren başlıca silah olarak kılıçların yerini aldı. Örneğin, 1808’de Charlie Savage adlı bir İngiliz gemici tüfeklerle ve eşi benzeri görülmemiş bir amaçla donanmış olarak Fiji Adaları’na geldi. Savage tek kişi olarak Fiji’nin güç dengesini altüst etmeye kalkıştı. Pek çok serüveni arasında kanosuyla bir ırmağı izleyerek bir Fiji köyü olan Kasavu’ya gelip köyü çevreleyen çitin bir tüfek atımlık uzağında durarak savunmasız yerlilere ateş etmek vardı. Kurbanlarının sayısı öylesine fazlaydı ki hayatta kalabilen köylüler cesetleri üst üste yığıp cesetlerin arkasına saklanmışlardı ve köyün kenarından geçen dere kandan kıpkırmızı olmuştu. Tüfekleri olmayan yerli halklar karşısında tüfeklerin ne kadar güçlü olduğunu gösteren sayısız örnek bulunabilir…
Sayfa 80 - Pegasus YayınlarıKitabı okudu
Yanlış Ticaret Politikaları
…Torres Boğazı’nın iki kıyısındaki Yeni Gine ile Avustralya arasındaki etkileşim çocukların oynadığı kulaktan kulağa oyununu hatırlatıyor. Bu oyunda çocuklar bir halka oluşturarak otururlar, bir çocuk yanındaki çocuğun kulağına bir şey fısıldar, o da ne duyduğunu sanıyorsa onu üçüncü çocuğun kulağına fısıldar, en sonunda sonuncu çocuğun birinci çocuğa fısıldadığı sözlerin başlangıçtaki başlangıçtaki sözlerle hiçbir ilgisi yoktur. Tıpkı bunun gibi Torres Boğazı adaları aracılığıyla yapılan ticaret bir kulaktan kulağa oyunu gibiydi, sonunda Cape York yerlilerine ulaşan şeylerin Yeni Gine toplumuyla ilgisi yoktu. Hem sonra Muralug Adası sakinleriyle Cape York yerlilerinin arasındaki ilişkinin kesintisiz ve cennetlik bir ilişki olduğunu da düşünmemeliyiz, yerliler adalı öğretmenlerinin kültürünü mal bulmuş gibi kapışmıyorlardı. Ticaret dönemleriyle kafa avcılığı yapmak, kadın kaçırmak amacıyla yapılan savaş dönemleri birbirini izliyordu…
Sayfa 375 - Pegasus YayınlarıKitabı okudu