Allay Han: Vatan Tanrısı. Vatanı korur. Yurduna ihanet edenlere hastalık ve bela getirir. İlk ata (ilk insan) olan "Elley"in adıyla da ilgilidir. Ateşi simgeleyen "al" renkle ve bu bağlamda "Albayrak" kavramıyla da bağlantılıdır, çünkü bayrak da üzerinde dalgalandığı vatanın koruyucusu olarak algılanır ve ateş onun koruyucu gücünü oluşturur.
Sayfa 182 - Kamer Yayınları, İstanbul, 2017Kitabı okudu
"Tengri teg tengride bolmiş Türk Bilge Kağan," yani göğe benzer ve gökten olmuş Türk Bilge Kağan olarak tanımlanmış, İlbilge Hatun'dan ise yazıtlarda “Umay gibi annem...”
Şöyle ki mitte de görüldüğü üzere her insanın iki ebedi yolcusu var: Bunlardan biri insanın sağ omzunda oturan “yayuçi”,diğeri insanın sol omzunda oturan “körmes”tir. Bunlar insanın sağ ve sol omuzlarında oturup onu iyi ve kötü amellere sevk eder ve amelleri izlerler ki öldükten sonra nereye gideceğine karar versinler.
Kepçeyle suyun bölündüğü zaman, kürek kemiğiyle dağın bölündüğü zaman, yerin yarıldığı ve otların çıktığı zaman, ağaçların patladığı ve yaprakların görüldüğü zaman...
Altay Tureyis Efsanesi'nde de Adem'in meyve alıp yediği ağaç, dokuz dallı idi. Dokuz rakamı da bütün Orta Asya din ve inanışlarının temel sayısıdır. Bu kutsal ağaçarin dalları için budak deyimini kullandık. Çünkü eski Türkler Tuba ve Sidre gibi islamiyetin kutsal ağaçlarının dallarına da budak derlerdi
"Dünya bir deniz idi, ne gök vardı, ne bir yer,
"Uçsuz, bucaksız, sonsuz, sular içreydi her yer!
"Tanrı Ülgen uçuyor, yoktu bir yer konacak,
"Uçuyor, arıyordu, katı bir yer, bir bucak. "Kutsal bir ilham ile, nasılsa gönlü doldu...