Türkiye ile imzalanan ve "emperyalizme karşı savaşta" iki ülkenin dayanışmasını ilan eden anlaşma ise daha büyük ve daha uzun süreli sıkıntılara neden oldu. Anlaşmanın imzalanmasından üç ay önce illegal Türkiye Komünist Partisinin lideri, Kemal'in adamlarınca öldürülmüş, diğer Türk komünistleri de katiedilmiş ya da tutuklanmıştı. Komünizmin bastırılması, Kemalist rejimin en sık duyurduğu hedeflerindendi. Ancak tüm bunlar Türkiye'ye İngiliz müdahalesine karşı ortak direnişin altına gizleniyordu. İngiliz-Sovyet anlaşmasıyla taahhüt edilen Asyaüa İngiliz İmparatorluğu'na karşı propagandadan kaçınma zorunluluğu da belli ölçüde kısıtlamalar getiriyordu. Komintern'in üçüncü kongresinde Lenin'in, "Doğunun yüz milyonlarca kişiyi kapsayan ezilen halkları arasında devrimin olağanüstü bir coşkuyla büyüdüğünü" temin etmesine karşın bir öncekinin tersine bu kongre, Doğu sorunu konusunda sessiz kaldı. Lenin, bir Komintern kongresinde yaptığı son konuşma olan (artık hastaydı) Kasım 1922deki nutkunu şöyle bitiriyordu: "Önümüzdeki dönemin en önemli görevi, devrimci faaliyetin örgüt, yapı, yöntem ve içerik olarak başarı kazanması için çalışmaktır". Bu hiç de heyecanlı bir final değildi.
Sayfa 104Kitabı okudu
şöyle ki;
Fransızların en Fransız’ı Napoleon Bonaparte, Fransız değildi. Rusların en Rus’u Stalin, Rus değildi ve Almanların en Alman’ı Hitler Avusturya’da doğmuştu. Margherita Sarfatti, Yahudi düşmanı Mussolini’nin en sevdiği kadın, Yahudi’ydi. Latin Amerikalı Marksistlerin en Marksisti olan José Carlos Mariâtegui Tanrıya tutkuyla inanırdı. Arjantin Ordusu, Che Guevara’yı, "Askerlik yaşamına hiçbir şekilde uygun değil,” diye nitelemişti.
Brezilyalıların en çirkini olan Aleijadinho adındaki heykeltıraş, Brezilya’nın en güzel kadınlarını yaratmıştı. Dünyanın en ezilmiş halkı, Kuzey Amerikalı zenciler,cazı, müziklerin bu en özgürünü yarattılar. Şövalyelerin en serüvencisi olan Don Quijote ana rahmine bir hapishanenin dört duvarı arasında düşmüştü. Son bir paradoks olarak da Don Quijote en ünlü sözlerini hiçbir zaman söylememiş, “Köpekler havlıyor, Sancho. Atlarımıza eyer vurmanın zamanıdır,” dememişti.
