Hayvan Çiftliği Bir Peri Masalı George Orwell

George Orwell ' in daha önce 1984 kitabını okumuş ve çok beğenmiştim. Kısa bir süre önce bu kitabı tekrar okuyunca Hayvan Çiftliği ' ni de okumam gerektiği kanaatine vardım. Bu iki kitap bana göre gelmiş geçmiş en iyi kitaplar arasındadır.

Bir çiftlikte yaşayan hayvanlar, kendilerine zulmeden, emeklerini sömüren çiftlik sahibini domuzların planıyla devirip, yönetimi ele geçirirler. Amaç; eşit ve daha iyi koşullarda yaşayabilmektir. Başta her şey iyi gider. Her hayvan gücünün yettiği kadar çalışır, güçsüz ve zayıflar korunur. Zamanla domuzlar yeni yasalar koyar ve üstünlüğü ele geçirirler. Sözde bunları onların iyilikleri için yaptıklarını söylerler. Eşit bir hayat için başkaldırmış olan hayvanlar için bir şey değişmez. Domuzlar yönetici, diğer hayvanlar yine işçi muamelesi görür.

Hayvan Çiftliği sosyalizme, Stalin Dönemi' ne ve çarlık devrimine yapılmış bir eleştiridir. Ama aynı zamanda bugünü ve bugünün sistemini de tahmin edip eleştirmiş gibi. Orwell yine öngörüsünü konuşturmuş. Diktatör yönetimi, kokuşmuş düzeni, eşitsizliği, adaletsizliği,ayrımcılığı,sömürüyü net bir şekilde görüyorsunuz kitapta. Yazar öyle başarılı betimlemeler yapmışki kendiniz yaşıyor ve kahramanların hayvanlar olduğunu unutuyorsunuz. Tıpkı günümüzdeki gibi kitapta da körü körüne mutlak bir inançla, sorgusuz sualsiz biat eden koyunlar okuyucuyu çıldırtıyor. Domuzların adaletsizliği, emek hırsızlığıysa iki kat çıldırtıyor.

Kitabın dili ağır değil ve oldukça akıcı. Vakit bulup okuyabilirseniz 2-3 günde rahatlıkla bitirebilirsiniz. Kitabı Can Yayınları' ndan okudum ve çeviri çok başarılı. Çeviriyi yapan Celal Üster' in yine kitap hakkındaki düşüncelerini yazdığı uzunca bir yazı var. Kitabı daha iyi anlamak adına okumanızı tavsiye ederim. Velhasılıkelam çok güzel bir kitap, kesinlikle okuyun...

Hayvan Çiftliği, bize pek de yabancı olmayan bir topluluğu çarpıcı bir şekilde anlatıyor.
Tüm sorunlarımızın yanıtı da aslında yine bu kitapta. Tek gerçek düşmanımız yine biz insanlarız. Bizi diğer canlılardan ayıran üst beynimiz, aklımız maalesef en büyük zaafımız olmuştur. Sonuç olarak;
Bütün insanlar eşittir.
Ama bazı insanlar öbürlerinden daha eşittir!

Ama ben Bernhard’ı bir başka seviyorum bu aralar, diye düşündüm. Bernhardist Ömer takdim eder, diyesim bile oldu. Bir kahraman o kimsenin tanımadığı. Bu demek değildir ki Joyce’u görmezden geleceğim. Gelemem ki zaten, çünkü bu ön yargılı roman tüm ön yargılarımı kırmıştı zamanın behrinde, diye düşündüm. Aklımı işgal eden ama Türkçeye oturmamış tarzını romanın düşünürken bir daha okumalıyım, diye düşündüm. Üçüncü kez olacaktı. Olsun bari. Ama okuyacak ne çok şey var, diye de düşünüyordum bir yandan da. Ben yaşlandım ki artık. Hem, hele de yerliler! Yazmak da istiyor bu fukara.

Önyargılı romanı ne mi üstadın? Pardon atlamışım, Ulysses’dir o. Musil’i okumaya başlamadan evvel, ilk Ulysses’i sonra da Kayıp Zamanın İzinde’yi okudum, demiştim dost meclisinde de, yok devenin nalı demişlerdi. Doğruydu. Doğrular bile yetmiyor doğruyu anlatmaya bazen. Zaten artık gerçekleri değil, kurguları anlatmayı daha çok seviyorum.

Toplumsal gerçekçilerin galebe çaldığı zamanlarda “Batıda roman öldü” diye bir şayia çıkmıştı. Biz saflar inanmıştık. Aslında ben onlara hep inandım ve bir küncü kadar şey yoktu gerçeği destekleyen. Halbuki adamlar, Batılılar yani, post-modern edebiyatı yaratırken, biz toplumsal gerçeği yazamıyorlar mantığını nerelere ihale etmiştik. Toplumsal gerçekleri yazmayı bıraktıkları falan da yoktu. Bilemedik o zaman toplumsal gerçeklerin de değişebileceğini.

Anahtar roman Türkçesi, fakat bu bile yeterli değil anlamak için. Orijinali “Roman a clef”dir. Duymadıysanız üzülmeyin, çünkü bu konuda çok az kaynak var Türkçemizde. Bir yazar “roman a clef” türünü girdiyse saklayacak şeyleri vardır. Bu türde en sevdiğim ise Orlando’dur, Virginia Woolf’dan. Esaslıdır zira içinde ekstrem bir aşk vardır. Sahibine bağlı olmadan revize olmuş bir hayattır kurgusu. Revizyonun ise müsebbibi belli değildir. Ama doğuştan olduğu kabul görür bende. Bir nevi ruh hastalığı görenlerde vardır. Konsensüs yok anlayacağınız.

Yazacaklarım bitti ama romana gelemedim henüz. Kim bilir ne zaman okumuştum bu romanı? Pek unuttuğum söylenemez ama. Adını koyup sınıflandırdığı şeyleri unutmaz insan. Konusuna değinmeyi düşünmüyorum zaten. Anlamak bakımından Roman a clef türünü en basit anlatan kitaptır. 1984'de işlediği daha bir teorik olan durumu nesnel gerçeklerle hayvanlar üzerinden anlatır bu romanında. Ben birbirinin devamı gibi görürüm. Hayvanlarla alakası sadece roman a clef olması babındadır, yoksa anlatılan ülke, şu an yıkılmış SSSR’dir. Sovyet sisteminin hayvanlar üstünden eleştirisidir.

Tüm hayvanlar eşittir,ama bazıları daha eşittir.
Eşitlik kavramının hiçbir zaman tam olarak gerçekleşemeyeceğini her zaman hırsına yenilip başa geçmek etrafındakileri yönetmek,onları kendi çıkarları için kullanmak isteyen aç gözlü ve kendini üstün gören bir kitlenin olduğunu mizahi bir dil ile anlatan bir kitap.Çocuk masalı şeklinde yazıldığı için dili basit ve anlaşılması kolay olmuş.Gayet başarılı ve mutlaka okunulması gereken bir kitap olduğunu düşünüyorum.

Kitabın kapağına baktığımız zaman ilk etapta çocuk kitabı gibi görünsede aslında hiç de öyle değil oldukça hiciv dolu bir eser.
Kitap genel olarak insanlara baş kaldıran ve çiftliğin yönetimini ele geçiren hayvanların yeni bir düzen kurup yaşamasını ele alır lakin insanlarda var olan iktidar hırsı onlarda da görülmeye başlar.
Ayrımcılık,körü körüne inanış,ezici rekabet bunların hepsini yazar belli bir dönemi eleştirmek adına güzel bir kurgu ile anlatmış.
Bence okunması gereken bir eser..

Harikaydı, kitap hakkında yeterince yazılmış ki kitabın çevirmeni de roman öncesi ciddi bir inceleme kaleme almış zaten. Çok zekice yazılmış bir kara mizah. Bir eleştiri, bir yergi herhalde ancak bu kadar iyi bir yöntemle yapılırdı. Ne çok mesaj ve gerçek tespitler vardı öyle... Balık hafızalı hayvanlar insanların kontrolündeyken ne kadar çok çalıştıklarını hatırlamazken, çiftlikte işler kötüye gitmeye başladığında az yiyerek çok çalıştıklarında şöyle söylüyorlar "eskiden köle olmamıza karşılık şimdi özgürüz"... Sadece bu cümlenin söylendiği olaylar akışı üzerine saatlerce tartışılır. Tartışılır diyorum herkes bir şey savunacaktır. İnsanın merkezinde buluşabileceğimizi zannetmiyorum. İnsan merkezindeymiş gibi çeşitli ideolojik fikirlere konu gelecektir ve ayrışmalar başlayacaktır.
Çiftlikte hayvanlar artık bir şeyleri sorgulamaya başladığında imdada yetişen törenler ve törenlerde çiftlik emekçilerine "kendi kendinizin efendisisiniz ve yalnızca kendi yararınız için çalışıyorsunuz" anımsatılması yapılınca ferahlık hissetmeleri ve her türlü haksızlığı unutmaları...
"gerçek mutluluk çok çalışmakta ve yalın yaşamakta" söylemine inandırılanlar...
Duvara yazılan yedi emir ve yedi emirin sık sık çıkarlara göre değiştirilmesi ve yine çalışanlar, ezilenler tarafından kabul görmesi...
"Bütün hayvanlar eşittir ama bazı hayvanlar daha eşittir" sözüne indirgenen yedi emir... Bu söz bile kitabı okumak için tek başına yeterli.
İnsanların çok büyük yalanlarla kandırıldığı, sosyalizm vb. eşit haklar vb. ya da diktatör yönetimlerin nasıl işlediğini gösteren bir yapıt...
Dünyada tek bir gerçek var güçlüler ve güçsüzler...

2 ayaklılara karşı düşmanlık besleyen 4 ayaklıların evrilerek düşmanlarına benzemesi. İnsan ırkını yadırgayıp bütün hayvanları Nazist görüş gibi tekbir çatı aaltında toplayıp domuzdan oluşan liderleriyle hayvanların kendi başlarına kendi kurallarını koyması ve insanlar gibi koydukları kuralları menfaatleri neticesinde yontmaları. Aslında insanları safdışı bırakmalarındaki amaç insanlardan çalıştıklarının karşılığını vermemesiydi, fakat kendi liderlerinin de güç verilince kendilerini sömürdüğünü gördüler. Ve böylelikle insanın hayvandan, hayvanın da insandan farkı kalmadı. Hatta hayvanların seçtiği lider olan Napoleonun ticari ilişkilerinin bulunduğu insanlarla aynı masaya oturması da bu görüşü doğruluyor.

Soluksuz okunacak bir kitap. Sayfa kalınlığı fazla olmamasına rağmen insanı derin düşüncelere itiyor. Bu distopik hikayeyi okumadıysanız öncelikli okunması gereken kitaplar listenizde bulundurup ivedi bir şekilde okumanızı tavsiye ederim.

George Orwell'in ikinci kitabı okuduğum. Ve gerçekten harika bir kitap bu. Dikdatörlük sistemini güzel bir şekilde anlatmış . İnsanlar üzerinde etkisi, sindirme politikası, çok çalışıp az karşılık almak gibi olayları hayvanlar üzerinden bize aktarmış. İnsan gerçekten şaşırıyor..

Sosyalizme, Stalin Dönemi' ne güzel bir eleştiri olmuş,yapmış yani ellerine sağlık.''Bütün insanlar düşmandır! bütün hayvanlar yoldaştır! '' . Günümüzde de insanlara yabancılaşıyor, hayvanlara daha çok sempati duyuyoruz. Ama konumuz bu değil tabi.Kitaptan aldığım en güzel mesaj ise; eğitimle desteklenmeyen temeli sağlam atılmayan her adım zamanla amacından sapmaya başlar. Ve buna benzer bir çok ünlem işareti . Neyse fazla uzatmanın da bir anlamı yok. '' Dört ayak iyi, iki ayak kötü ! ''

Kitap güzeldi. En sevdigim karakter Boxerdi. Hayvan cifligindeki hayvanlarin genel tutumlari körü körüne inanma, yapilan zulümlere karsi koyamamakti. Ancak cokta suclu gormuyorum. Hayvan cifliginin basina gecmek isteyenler cok kurnaz ve agizlari cok iyi laf yapan domuzlardi. Bu durum gercek hayattan cokta farkli degildir. Su an ki yasam sartlarina cok benziyor. Okuyup ders cikarabilirsek ne ala ...