Milletleri millet yapan tarihleri ve kültürleridir
Tarihsiz bir millet, kişiliğini kaybetmiş bir bireye benzer.
Devlet-i 'Aliyye serisinin dördüncü cildi 
Devlet-i Aliyye - Âyânlar, Tanzimat, Meşrutiyet, Osmanlı Devleti'nin geçirdiği askerî ve malî dönüşümü mercek altına alarak başlıyor. 18. yüzyılda güç kazanan âyânların kurduğu düzene karşı merkezi otoritenin yeni yöntem arayışlarıyla devam ediyor.
Halil İnalcık Osmanlı'nın 1600'lü yıllarından başlayarak Cumhuriyet Dönemine kadar olan süreçteki yaşanan olayları, okurunu hiç sıkmadan çarpıcı ve bir o kadar da sürükleyici bir şekilde satırlara yansıtıyor. Üstadın sebep sonuç ilişkilerini irdelemesi sayesinde eseri özümsemek daha da kolaylaşıyor. Lâle Devri, Şark meselesi ve Garpçılık gibi konuların haricinde ilgimi en çok çeken bölümlerinden biri de yükselme döneminden sonra 1699 Karlofça Antlaşmasına kadar geçen süreçte, Osmanlı Devleti'nin kendisini Avrupa Devletlerinden daha üstün görüp, süper güç olduğunu düşünürken 1683-1699 savaşları ardından aslında süper güç olmadıklarının hem kendileri hem de Avrupa tarafından anlaşıldığını anlatılan süreçti. Serinin bu cildi de diğer ciltlerde olduğu gibi baştan sona ders alınacak birçok bilgi ile doluydu. Özellikle Modern Türkiye'nin Doğuşu hakkındaki bölüm belli aralıklarla tekrar tekrar okunması gerekir.
Tarih okumaktan daha önemli bir şey varsa o da tarihi doğru kaynaklardan okumaktır diye düşünüyorum. Bu yüzden tarihimizi Türk Tarihinin son duayenlerinden biri olan Halil İnalcık'ın kaleminden okumak büyük bir lütuf olarak sayıyorum.
"Bana Osmanlı arşivlerini verin, size bir kültür imparatorluğu kurayım" diyen Halil İnalcık'ın aziz anısına minnet ve saygıyla..
Devlet-i Aliyye - Âyânlar, Tanzimat, MeşrutiyetHalil İnalcık · İş Bankası Kültür Yayınları · 2016602 okunma
