Türleşme
Türleşme, bir tek ortak atadan iki ya da daha çok türün köken almasıdır. Türleşme genellikle coğrafi olarak ayrılmış toplumların genetik farklılaşması ile meydana gelir. Coğrafi ayrılma nedeniyle, tür içi çiftleşmeler başlangıç halindeki genetik farklılıkların gelişmesini önlemez.
Türleşme aşama aşama gerçekleşir. Küçük değişimlerin bir araya gelmesiyle canlıda büyük değişimler meydana gelir ve artık ata türden oldukça farklılaşmış olur.
“Modern (Evrimsel, Filogenetik) tür tanımına göre, bir türün diğerlerinden ayırt edilebilmesi için, türün evrimsel (filogenetik) geçmişiyle birlikte biyolojik, ekolojik, morfolojik, anatomik, fizyolojik ve genetik geçmişine bakmak gereklidir. Yani modern bilimde, sadece iki canlının birbiriyle çiftleşip çiftleşememesine bakılarak tür tanımı yapılamaz! Burada, önemli bir eğitimsel hatayı düzeltmeyi hedeflemekteyim. Okullarımızda, bilimde “Biyolojik Tür Tanımı” olarak bildiğimiz tür tanımını öğreniyoruz: “Birbiriyle çiftleşebilen canlılar aynı türdür, çiftleşemeyenler veya verimli/üreyebilen yavrular veremeyenler farklı türlerdir.” Bu, modern bilimde tek başına geçerli bir tanım değildir. Bugün biliyoruz ki, türleşme hemen gerçekleşen bir olgu değildir, bir izolasyon ve kademeli bir evrimsel değişim gerektirir. Türleşme tamamlanana kadar, birbirinden uzaklaşmakta olan canlı grupları çiftleşebilirler ve yavrular verebilirler. Hatta kimi zaman, ayrı türler olduğundan genetik, morfolojik, fizyolojik, vb. analizlerden sonra kesin olarak karar verebildiğimiz canlılar bile birbirleriyle çiftleşip verimli döller verebilirler. Bu, Evrimsel Biyoloji’nin güç kazanmasıyla, daha fazla yeni türlerin keşfedilmesiyle Evrim Ağacı üzerindeki türler arası bağlantıların netleştirilmesiyle ve türlerin evrimsel geçmişlerinin fark edilmesiyle anlaşılmış bir gerçektir. Bunun da temelinde, Yapay Seçilim ile yaptığımız deneylerin ve bu konuda yaptığımız gözlemlerin sunduğu veriler yatar.”
Türleşme
"Bir türün iki veya daha fazla gruba ayrılması grupların birbiriyle üreyemeyecek kadar farklı yönlerde evrimleşmesi bilim insanlarınca yeni türlerin oluşma süreci, yani 'Türleşme' olarak adlandırılır."
Tüm türler arasında bilinen türleşme hızlarının ortalaması alındığında, bir türden yeni türlerin evrimleşebilmesi için geçmesi gereken nesil sayısı, ortalama olarak 1.000 nesildir (1 nesil :25 yıl). Odaklanan tür insan ise 250.000 yıl, E. coli bakterisi ise 333 saat kadardır.
Varyasyonel Evrim
Darwin, Türlerin Kökeni’nde varyasyonal evrimin farklı yönlerine ilişkin beş temel kuram oluşturdu: (1) Organizmalar zaman içinde sürekli evrimleşirler (biz bunu evrim kuramı olarak tanımlayabiliriz). (2) Farklı organizma çeşitleri ortak bir soydan türemiştir (ortak soy kuramı). (3)Türlerin sayısı zaman içinde artar (türlerin çoğalması kuramı veya türleşme).(4) Evrim, popülasyonların aşamalı değişimiyle oluşur (süreklilik kuramı). (5)Evrimin mekanizması, çok sayıda biricik birey arasında hayatta kalma ve üreme açısından farklılıklara yol açan, kısıtlı kaynaklar için rekabettir (doğal seçilim kuramı).
