Yazarın entelektüel birikimi karşısında hayran olmamak elde değil. Bilindiği gibi bu seri dört ciltten oluşmakta ve bunların hepsini bitirmiş biri olarak rahatlıkla şunu söyleyebilirim: Kesinlikle okunmalı. Ayrıca yazar -bana kalırsa- siyasi kimliğini eserlerine minimum seviyede yansıtmayı başarabilmiş.
Diğer üç ciltteki dil ağırlığı bu son ciltte yok diyebilirim. Ayrıca satır ve harfler arası aralıklar çok iyi ayarlanmış, okurken insanı hiç yormuyor. Diğer üç cilde 6 puan vermiştim, bu cilde tam 10 puan veriyorum. Gönül rahatlığıyla okuyabilirsiniz.
Hobsbawm ("Hobsbovm" diye okunur; yazıldığı gibi değil) âlim bir tarihçi. Büyük de bir hayat yaşamış: Yanılmıyorsam Kahire'de doğan, Hitler'in yükselişine bizzat şahit olan, bir süre ABD'de yaşayan, anne soyu Macaristan, baba soyu Viyana'dan gelen, Yahudi, Marksist, Komünist Partisi üyesi bir Britanyalı... Marksistliği, mevsimi geçmiş
E. Hobsbawm'ın " uzun 19. yüzyıl" adlı serisinin 2ci kitabıdır. Fransız devrimden başlayarak 1917 aralık devrimine kadar olan uzanan zaman sürecinde kapitalizmin gelişimi, onun karşına çıkan direnişleri güzel işlemiş. Siyaset, sosyoloji, antropoloji alalında ilgisi olanların mutlak okuması gerek kitaplardan biridir. Çok zor politik, iktisadi terimler bolca vardır, anlamak için mutlaka google'la beraber okumayı tavsiyye ediyorum. Kitapda benim ilgimi çeken en önemli kısım Fransız devrimin İngiliz endüstri, sanayi devrimi tarafından yutulması ve bunun sonucu Hobsbawm çok incelikle açıklanmıştır.
Eric Hobsbawm okumalarına kaldığım yerden yeniden başlıyorum. İki farklı biyografisine başlamadan önce 1999 yılında yayımlanan ve milenyum çağı öncesi geride kalan yüzyılı ve geleceği değerlendirmelerini okuyoruz bu kitapta. Okurken şunu bir kez daha anladım ki; Türkiye gibi az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkeler bugün bile geçmişe okuyamıyor,
Okuması zor bir kitaptı. Yazar tarihte de iktisatta da derin bir kültüre sahip ve esere de bunu yansıtmış. Çok akademik bir dili var. Ama farkında olmadan kapasitenizi arttıran bir kitap. Ancak iki üç gün içinde okuyup anlamanız ve bu sürenin sonunda sınav olacağınız, özellikle de bu kitaptan sorumlu olduğunuz söylendiyse sizi ağlatan bir kitap onu da itiraf edeyim :)
Fransız Devrimi ile patlak veren özgürlük ve milliyetçilik akımlarının cumhuriyet fikri ile nasıl yayıldığını görürüz. Devrimi milyonlar yaptı, milyarları etkiledi; binler bu kutsal yolda öldü, fakat hepsi de tek "bir"ine bağlıydı.
"Ne söyleseler, doğrudur" dediğim iki kişi tanıdım: Bertrand Russell ve Eric J. Hobsbawm. Bu hemşehrilerden birinin felsefe, diğerininse tarih sahasında yazdıklarını okumak, zekâ ve bilginin büyüklüğü karşısında leziz bir hayranlık sıtmasına tutulmakla aynıdır benim için.
Zor meseleleri benim bile anlayabileceğim bir seviyeye getirdiğiniz için sizlere minnettarım.
“Dünya ABD’yle nasıl karşı karşıya gelecek, onu nasıl kontrol altında tutacaktır? Bazı insanlar, ABD’yle karşı karşıya gelecek güce sahip olmadıklarına inandıklarından, onun yanında saf tutmayı tercih etmektedirler. Daha tehlikeli olan kesim ise, Pentagon’un arkasındaki ideolojiden nefret edip de, başarılı oldukça bazı yerel ve bölgesel adaletsizliklerin ortadan kalkmasını sağlayacağı gerekçeleriyle ABD’nin projesine destek verenlerdir. Bu modele ‘insan hakları emperyalizmi’ adı verilebilir.”
Kitabın ön sözünde de yer aldığı gibi eser, uzun dönemli bir tarihsel perspektifteki milliyetçilikle ilgilidir.
Hobsbawm, kitabına başlarken söz ettiği öncelikli şey, herhangi bir topluluğu “millet” sınıfına sokan hemen her yaklaşımın, o topluluğun bir “millet” olmasını başka temellere oturtulmadıkça, benzer itirazlarla her zaman yüz yüze gelecek
Kitabı sindire sindire yaklaşık 1 aya yakın bir süreçte bitirdim. Kitap oldukça kapsamlı ve kalın. Her sayfada dolu dolu yani bazen anlamak için tek bir sayfa bile epey vakit alabiliyor. Ben kitabın ilk yarısını daha hızlı okudum, sonrası daha ağır devam etti. Genel kültür anlamında iyi bir hazine fakat kitabın ağırlığı Abd, Britanya ve Sscb den oluşmuş diyebilirim. Yani yaklaşık 800 sayfalık kitabın 600 sayfası bu üç devletle ilgili bilgiler veriyor. Yani 20. Yy için tüm dünya Devletleri hakkında eşit oranda az ve öz bilgi sahibi olayım derseniz bu kitap size göre değil. Ayrıca kitapta çok teknik terimler kullanıldığından günlük bir okuyucu için tavsiye etmiyorum. Fakat tarihçi gözüyle ayrıntılı bilgi sahibi olmak isteyen ve ağırlıklı olarak bahsettiğim üç devlet üzerinden 20. Yüzyılı bilmek isteyenlere tavsiye ederim..
Milletler ve milliyetçilik ilişkisi üzerine okunması gereken bir klasikleşmiş kitap. Sağlam analizler içeren kitap, biraz insanı Marksist diyalektiğe çağırsa da zihin zorlayıcı çıkarımlar, insana millet ve milliyetçilik konusunun hiç te öyle kolay şekilde anlaşılamayacak olmasına rağmen üzerine okunması gerektiğini hatırlatıyor.
20. yüzyıl için şahane bir ileri okuma kaynağı. Multidisipliner olarak koca bir yüzyılı yorumlayarak, sağlam referanslarla, adeta roman gibi aktaran bir eser. Eğer tarih gerçekten ilgi alanınız değilse, daha az komplike bir kitabı tercih etmenizi öneririm. Zira Aşırılıklar Çağı oldukça yoğun ve yorucu bir kaynak.
Her sayfası dolu doluydu. Tek bir kitabın, bana lisans eğitimimde verilen sosyal bilimler derslerinin tamamından daha kapsayıcı olduğunu söylemeliyim.
Hobsbawm’ın çok yönlü tarihçiliği, lisan hakimiyeti ve rasyonelliği de saygımı katlayan faktörlerdendi.
Kesinlikle öneririm.
Eric Hobsbawm, siyaset biliminin önemli yazarlarından biri. Özellikle modern milliyetçilik kuramlarına farklı bir bakış açısı kazandıran Marksist bir tarihçidir kendisi. Şimdi bu kitaba gelelim. Hobsbawm'ın bu kitapta temel argümanı şudur:
Eski devirlerden beri geldiğini varsaydığımız geleneklerin büyük bir kısmı, aslında yakın çağlarda
