Adsız Sansız Bir Jude, Çılgın Kalabalıktan Uzak’tan sonra okuduğum ikinci Thomas Hardy romanı. Bir süredir listemdeydi, Fowles’un Fransız Teğmenin Kadını’nda bahsi geçince okumaya karar verdim. Hardy’nin kendi hayatından da izler taşıyan roman, annesi babası ölmüş, fırıncılık yapan halasıyla küçük bir köyde yaşayan Jude Fawley’in zeki ve öğrenme azmiyle dolu bir çocuk olarak üniversiteye gitme arzusu ve çabasıyla başlıyor. Sonrasında Jude’un hayat mücadelesine duygusal hayatı da katılıyor. Eğitimi için sınıfsal bir mücadele veren Jude, aşkı için de toplumsal normlara karşı bir mücade içinde buluyor kendini. Hardy, Jude’un bu mücadeleleri üzerinden toplumsal değer yargılarını eleştiriyor, dönemin İngiliz toplumunun hem sınıf hem ahlakla ilgili dogmatik fikirlerini adeta yerden yere vuruyor. Kitapta özellikle yazıldığı dönem düşünüldüğünde çok sıradışı, zamanının çok ötesinde, o dönem için nerdeyse devrim niteliğinde diyebileceğimiz düşünceler var toplumsal kurallar, evlilik ve ikili ilişkilerle ilgili. Bunları okuyucuyu alıp götüren bir kurgu ekseninde okuyoruz. Çok ama çok sevdiğim klasiklerden biri oldu. Mutlaka tavsiye ederim.
